Taşınıyoruz, taşınmıyoruz… Taşınıyoruz, taşınmıyoruz… Tam olarak papatya falına döndü yeni havalimanına taşınma süreci! 29 Ekim, 31 Aralık’a, 31 Aralık, 3 Mart’a, 3 Mart da, Nisan’da herhangi bir tarihe ertelendi. Başı da olabilir sonu da, şu an için resmi bir tarih yok.
Antalya Havalimanı’nda yaşadığımız hortum faciasının ve o inanılmaz görüntülerin unutulmamasını istiyorum. Amerikan Federal Havacılık İdaresi FAA’nın, meteorolojik olaylara ilişkin havacılık işletmelerine yönelik hazırladığı tavsiye ve uyarı içeren 80 sayfalık dokümanın ilk maddesinde ne yazıyor biliyor musunuz?
Geçtiğimiz cumartesi akşamı, Türk Hava Yolları Kokpit İstihdam Müdürlüğü tarafından, alım sürecinde başarısız olan pilot adaylarına gönderilen bir e posta elime ulaştı. THY’nin pilot seçim süreçlerinde, “Bekleme sürecine” alınan adaylara tekrar umut veren duyuruyu içeren e-postada, THY ile Sunexpress Havayolları arasında önemli bir projeden bahsediliyordu.
Türkiye’de iş jeti pazarı 2001 krizinden sonra belki de en zor dönemlerinden birini yaşıyor. 2016 yılına kadar altın çağını yaşayan iş jeti pazarında bugünlerde herkes dertli mi dertli… Hava taksi ruhsatı olan firmalar birer ikişer uçaklarını satıp ruhsatlarını iptal ederken özellikle inşaat sektöründe yaşanan kriz, iş jeti pazarına da doğrudan yansıyor.
Türkiye’de pilotaj eğitimi konusunda havayolu şirketlerinin aklı başına geç de olsa gelmiş görünüyor. Yakın geçmişe kadar havayolu şirketleri, pilot ihtiyacına yönelik ortaya konulan orta ve uzun vadeli projeksiyonları kulak ardı ettiği için bugün yaşanan pilot karaborsasının da en büyük kaybedeni oldular.
2018 yılı, üst üste yaşanan kazalardan dolayı kötü anılarla hatırlayacağımız bir yıl olacak. Geçen Mart ayında İran hava sahasında düşen TC-TRB kuyruk tescilli Challenger tipi uçağın yaşadığı kazada dramatik hikayelere tanık olduk.
İstanbul Havalimanı’ndaki iki erteleme ne kadar önemliyse Sabiha Gökçen Havalimanı ikinci pistinin yıllardır bitirilememesi de en az o kadar önemlidir. Ancak ne yazık ki Sabiha Gökçen Havalimanı’nda 10 yıldır kaplumbağa hızıyla ilerleyen ikinci pist meselesi neredeyse hiç konuşulmuyor. 2008 yılında niyet olarak ortaya çıkan pist projesi, 2014 yılında ihalesi yapılarak hayata geçirilse de yapım süreci en az ihale öncesi kadar ağır aksak ilerliyor.
Havayolu sektörünün o kadar çok pilota ihtiyacı var ki, havayolu şirketlerinin işe alım kriterleri esnetildikçe esnetiliyor. Daha önce defalarca yazdım. Biliyorsunuz bundan birkaç yıl öncesine kadar TürkHava Yolları, mühendisten başka yetiştirilmek üzere pilot aday adayı kabul etmiyordu. Sonrasında herhangi bir üniversiteden mezun olma, o da yetmedi açıköğretim, o da yetmedi iki yıllık örgün, o da yetmedi iki yıllık açıköğretimmezununu dahi akademiye kabul etmeye başladı.
Açıkçası Talpa’yı, havacılık sektöründeki diğer sivil toplum örgütlerinden ayrı değerlendirmekte fayda var çünkü Talpa’nın başkanlık koltuğuna geçmek demek; şiddetli türbülansa giren bir uçakta saatlerce yolculuk etmek demek.
İstanbul Havalimanı’na taşıma süreci ile ilgili resmi tarih 30-31 Aralık... Havayolu şirketleri ve diğer unsurlar, uzun süredir bu tarihe göre planlamasını yapıyorlar.
Türkiye’deki havalimanlarında ücret tarifelerini belirleyen kurum Devlet Hava Meydanları İşletmeleri… Her yılın sonuna doğru, bir sonraki yılın tarifeleri güncellenir ve yeni liste son haliyle kuruma ait internet sitesinde paylaşılır. Havacılık işletmeleri de hangi hizmeti ne kadar ücrete satın alacaklarını bu listeden takip eder ve hesabını kitabını ona göre yapar.
İstanbul Yeni Havalimanı’na ilk kazma vurulduğu andan itibaren yeni havalimanı kadar, Atatürk Havalimanı’nın akıbetinin ne olacağı da merak ediliyordu. 29 Ekim’deki açılış gününde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “ Atatürk Havalimanı’nı kendi adıyla açık tutacağız” ifadesinden sonra, en azından havalimanının kapatılmayacağını anlamış olduk ama nasıl hizmet vereceği konusunda yine de aklımızda soru işaretleri vardı.
19 Mayıs Üniversitesi ile Samsun Üniversitesi arasındaki UZAYTEM savaşının kaybedeni, yine olayla uzaktan yakından ilgisi olmayan pilot adayları olacak gibi görünüyor.
Çok konuştuk, üzerinde çok tartıştık… 42 ayın sonunda yeni havalimanını gösterişli bir törenle hizmete açtık. Öncelikle, böylesine büyük bir projenin hayata geçirilmesinde katkısı olan herkesi tebrik etmek gerekir.
Bugün (29 Ekim) İstanbul yeni havalimanına kavuşuyor. Açılacak mı açılmayacak mı, açılacaksa tam kapasite mi sembolik mi açılacak tartışmaları arasında yeni havalimanı devlet töreniyle havacılık serüvenine başlıyor. Bu hafta böylesine önemli bir konu dışında yazmak abesle iştigal olacağı için Pazartesi günü açılıştaki izlenimlerimi tarafsız gözle sizlere aktaracağım.
Pilotların dil seviyelerini tespit etme ve lisanslarına işleme görevi, birkaç yıl öncesine kadar Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün kontrolündeydi. Zaman içerisinde sektördeki pilot sayısının artması ve dolayısıyla talebin karşılanabilir olmaktan çıkması üzerine, SHGM sınav yetkisini bazı eğitim kuruluşlarına devretti.
İran’da geçen Mart ayında yaşanan uçak kazasına ait ön raporu okurken Türkiye’de yaşanan ancak hiçbirinin sebebini öğrenemediğimiz uçak kazalarını hatırladım.
İstanbul yeni havalimanı, sözleşmeye göre taahhüt edilen 42 aylık inşaat süresinin bitimine bir gün kala yani 29 Ekim 2018 tarihinde resmi olarak açılacak.
20 Eylül Perşembe günü Teknoloji, Uzay ve Havacılık Festivali Teknofest’i izlemek için İstanbul yeni havalimanının yolunu tuttum. 4 gün sürecek festivalin bir kısmının havacılık temalı olması Teknofest’i ilgi alanım içerisine sokarken festival yoluna düşmeden önce aklımdaki ilk soru, on binlerce insanın havalimanına nasıl ve ne kadar sürede ulaşacağı idi.
Türk Hava Yolları’nın yeni havalimanına taşınma planındaki son dakika değişikliğini, geçen hafta Airporthaber’den okudunuz. Güvenilir kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre, THY ilk etapta bağlantısız uçuşları ve filodan 20 ila 30 uçağı yeni havalimanında konuşlandıracak.
Şu anda pilotlar ile havayolu şirketleri arasındaki durumu en iyi tarif eden cümle, sanıyorum budur. Yıllar içinde güle oynaya uçakları filolarına katan, patlayan flaşlar eşliğinde milyar dolarlık uçak siparişlerinin altına imza atanlar, bugün sadece o uçakları sipariş etmenin yetmediğini, aynı zamanda o uçakları uçuracak pilot yetiştirilmesi gerektiğini de hatırlayınca iş işten çoktan geçmişti.
Türk Hava Kurumu, eski genel başkan Osman Yıldırım döneminde uygulanan yanlış politikaların acısını daha uzun yıllar çekecek gibi görünüyor. Kurumun DNA’sı o kadar bozulmuş ki, yeniden yapılanma süreci yıllardır devam ediyor olsa da, bir türlü taşlar yerine oturmuyor, sağlıklı bir sistem kurulamıyor.
Türk sivil havacılığı hareketli bir bayram dönemini daha geride bıraktı. Havayolları tavan fiyattan bilet satarken buna rağmen uçaklar neredeyse yüzde 100 dolulukla uçtu. Böyle olunca da yüzler güldü, kasalar doldu. Patronlar avucunu ovuşturadursun, bayram yoğunluğunun hemen sonrasında yüzleşilmesi ve kısa vadede çözüme kavuşturulması gereken iki önemli konu…
