Geçen haftaki yazımda Boeing 737 MAX modelinin hızlıca piyasaya sürüldükten sonra pazarlama sürecinde verimlilik, yolcu konforu ve güvenilirlik ilkesine vurgu yaparak pazara çok hızlı şekilde girdiğini yazmıştım.
Dünya sivil havayolu taşımacılığı sektörünün en çok satan uçağı Boeing 737 serisi… Boeing tarihinin en hızlı satan uçağı ise 737 MAX serisi… 100’den fazla havayolu şirketinden bugüne kadar 5 bin 111 sipariş aldı.
ICAO, dünyada her gün artarak devam eden ticari pilot ihtiyacına sık sık dikkat çekiyor ve buna ilişkin raporlar hazırlıyor. 2010 verilerine göre 2030 yılına kadar, havayolu sektörüne 517 bin 413 ilave pilot gerekli. Dünyanın iki büyük uçak üreticisinden biri olan Boeing’in 2018 verilerine göre ise bu ihtiyaç 2037’ye kadar 800.000’e dayanmış durumda.
Kalabalık bir CV’nin arkasında ego yüklü bir karakter! Sivil Havacılık Genel Müdür Yardımcılığı görevine gelişi ile gidişi bir oldu. Aslına bakarsanız son 10 yıllık çalışma hayatında en uzun süre görevde kalabildiği yer SHGM idi. Özel sektörde de SHGM’de de tutunamadı.
İstanbul Havalimanı’nın geleceğine ilişkin felaket senaryosu öngören bir yazı, geçtiğimiz hafta adeta elden ele, dilden dile dolaştı. Gazeteduvar’da yer alan bu yazıda, İstanbul Havalimanı ile ilgili çok ciddi iddialar yer alıyor, projenin şimdiden adeta iflası ilan ediliyordu.
Taşınıyoruz, taşınmıyoruz… Taşınıyoruz, taşınmıyoruz… Tam olarak papatya falına döndü yeni havalimanına taşınma süreci! 29 Ekim, 31 Aralık’a, 31 Aralık, 3 Mart’a, 3 Mart da, Nisan’da herhangi bir tarihe ertelendi. Başı da olabilir sonu da, şu an için resmi bir tarih yok.
Antalya Havalimanı’nda yaşadığımız hortum faciasının ve o inanılmaz görüntülerin unutulmamasını istiyorum. Amerikan Federal Havacılık İdaresi FAA’nın, meteorolojik olaylara ilişkin havacılık işletmelerine yönelik hazırladığı tavsiye ve uyarı içeren 80 sayfalık dokümanın ilk maddesinde ne yazıyor biliyor musunuz?
Geçtiğimiz cumartesi akşamı, Türk Hava Yolları Kokpit İstihdam Müdürlüğü tarafından, alım sürecinde başarısız olan pilot adaylarına gönderilen bir e posta elime ulaştı. THY’nin pilot seçim süreçlerinde, “Bekleme sürecine” alınan adaylara tekrar umut veren duyuruyu içeren e-postada, THY ile Sunexpress Havayolları arasında önemli bir projeden bahsediliyordu.
Türkiye’de iş jeti pazarı 2001 krizinden sonra belki de en zor dönemlerinden birini yaşıyor. 2016 yılına kadar altın çağını yaşayan iş jeti pazarında bugünlerde herkes dertli mi dertli… Hava taksi ruhsatı olan firmalar birer ikişer uçaklarını satıp ruhsatlarını iptal ederken özellikle inşaat sektöründe yaşanan kriz, iş jeti pazarına da doğrudan yansıyor.
Türkiye’de pilotaj eğitimi konusunda havayolu şirketlerinin aklı başına geç de olsa gelmiş görünüyor. Yakın geçmişe kadar havayolu şirketleri, pilot ihtiyacına yönelik ortaya konulan orta ve uzun vadeli projeksiyonları kulak ardı ettiği için bugün yaşanan pilot karaborsasının da en büyük kaybedeni oldular.
2018 yılı, üst üste yaşanan kazalardan dolayı kötü anılarla hatırlayacağımız bir yıl olacak. Geçen Mart ayında İran hava sahasında düşen TC-TRB kuyruk tescilli Challenger tipi uçağın yaşadığı kazada dramatik hikayelere tanık olduk.
İstanbul Havalimanı’ndaki iki erteleme ne kadar önemliyse Sabiha Gökçen Havalimanı ikinci pistinin yıllardır bitirilememesi de en az o kadar önemlidir. Ancak ne yazık ki Sabiha Gökçen Havalimanı’nda 10 yıldır kaplumbağa hızıyla ilerleyen ikinci pist meselesi neredeyse hiç konuşulmuyor. 2008 yılında niyet olarak ortaya çıkan pist projesi, 2014 yılında ihalesi yapılarak hayata geçirilse de yapım süreci en az ihale öncesi kadar ağır aksak ilerliyor.
Havayolu sektörünün o kadar çok pilota ihtiyacı var ki, havayolu şirketlerinin işe alım kriterleri esnetildikçe esnetiliyor. Daha önce defalarca yazdım. Biliyorsunuz bundan birkaç yıl öncesine kadar TürkHava Yolları, mühendisten başka yetiştirilmek üzere pilot aday adayı kabul etmiyordu. Sonrasında herhangi bir üniversiteden mezun olma, o da yetmedi açıköğretim, o da yetmedi iki yıllık örgün, o da yetmedi iki yıllık açıköğretimmezununu dahi akademiye kabul etmeye başladı.
Açıkçası Talpa’yı, havacılık sektöründeki diğer sivil toplum örgütlerinden ayrı değerlendirmekte fayda var çünkü Talpa’nın başkanlık koltuğuna geçmek demek; şiddetli türbülansa giren bir uçakta saatlerce yolculuk etmek demek.
İstanbul Havalimanı’na taşıma süreci ile ilgili resmi tarih 30-31 Aralık... Havayolu şirketleri ve diğer unsurlar, uzun süredir bu tarihe göre planlamasını yapıyorlar.
Türkiye’deki havalimanlarında ücret tarifelerini belirleyen kurum Devlet Hava Meydanları İşletmeleri… Her yılın sonuna doğru, bir sonraki yılın tarifeleri güncellenir ve yeni liste son haliyle kuruma ait internet sitesinde paylaşılır. Havacılık işletmeleri de hangi hizmeti ne kadar ücrete satın alacaklarını bu listeden takip eder ve hesabını kitabını ona göre yapar.
İstanbul Yeni Havalimanı’na ilk kazma vurulduğu andan itibaren yeni havalimanı kadar, Atatürk Havalimanı’nın akıbetinin ne olacağı da merak ediliyordu. 29 Ekim’deki açılış gününde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “ Atatürk Havalimanı’nı kendi adıyla açık tutacağız” ifadesinden sonra, en azından havalimanının kapatılmayacağını anlamış olduk ama nasıl hizmet vereceği konusunda yine de aklımızda soru işaretleri vardı.
19 Mayıs Üniversitesi ile Samsun Üniversitesi arasındaki UZAYTEM savaşının kaybedeni, yine olayla uzaktan yakından ilgisi olmayan pilot adayları olacak gibi görünüyor.
Çok konuştuk, üzerinde çok tartıştık… 42 ayın sonunda yeni havalimanını gösterişli bir törenle hizmete açtık. Öncelikle, böylesine büyük bir projenin hayata geçirilmesinde katkısı olan herkesi tebrik etmek gerekir.
Bugün (29 Ekim) İstanbul yeni havalimanına kavuşuyor. Açılacak mı açılmayacak mı, açılacaksa tam kapasite mi sembolik mi açılacak tartışmaları arasında yeni havalimanı devlet töreniyle havacılık serüvenine başlıyor. Bu hafta böylesine önemli bir konu dışında yazmak abesle iştigal olacağı için Pazartesi günü açılıştaki izlenimlerimi tarafsız gözle sizlere aktaracağım.
Pilotların dil seviyelerini tespit etme ve lisanslarına işleme görevi, birkaç yıl öncesine kadar Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün kontrolündeydi. Zaman içerisinde sektördeki pilot sayısının artması ve dolayısıyla talebin karşılanabilir olmaktan çıkması üzerine, SHGM sınav yetkisini bazı eğitim kuruluşlarına devretti.
İran’da geçen Mart ayında yaşanan uçak kazasına ait ön raporu okurken Türkiye’de yaşanan ancak hiçbirinin sebebini öğrenemediğimiz uçak kazalarını hatırladım.
İstanbul yeni havalimanı, sözleşmeye göre taahhüt edilen 42 aylık inşaat süresinin bitimine bir gün kala yani 29 Ekim 2018 tarihinde resmi olarak açılacak.
