Sivil Havacılık Okulları: Hayalleri Kararan Çocuklar (2)

Ali Kıdık beyin geçtiğimiz hafta kaleme aldığı “ Hayalleri kararan Çocuklar “ başlıklı yazısı bana Türk Hava Yollarındayken niyetlendiğimiz bir konuyu anımsattı. Müsaadeleri ile aynı konuya başka bir açıdan değinmek istedim. Bu arada zaten senin yazılarını Ali Bey yazıyor diyenlere de aleyhimde bir yorum daha yazma imkânı sunuyorum.

ERZİNCAN ALİ CAVİT ÇELEBİOĞLU SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU: Uzun hikâyedir.Bir takım gelişmelerden sonra Çelebi Holding Ali Cavit Çelebioğlu Sivil Havacılık Yüksek Okulunu 2010- 2011 ders yılında Erzincan’da açtı. Okul 1541 öğrenci ve 28 derslik kapasiteli. lisan eğitimi ve bilgisayar laboratuarı da mevcut olan ve o tarihte 77 eğitimcinin görev yaptığı pırıl pırıl bir kuruluş. Açılış töreninde görevli olarak bulunmuş ve iftihar etmiştim. Hiç unutmam Çelebi Holding Yönetim Kurulu Başkanı açılış töreninde yaptığı konuşmada Ali cavit Çelebioğlu Sivil Havacılık Yüksek Okulunu  “ İş Garantili Yüksek Okul Olarak lanse Etmişti. “ Okul ilk mezunlarını 2014-2015 ders yılında verdi. Mezuniyetten önce okuldan ilk mezun olacak öğrencilere Çelebi Hava Servisi tarafından iş teklifi yapıldığını bir internet sayfasında okumuştum. Böylece kamuoyuna Yönetim Kurulu Başkanınca verilen söz fazlası ile yerine getirildi diye düşündüm. Fazlası ile diyorum zira hafızam beni yanıltmıyorsa Başkanın sözü okul birincisi, ikincisi ve üçüncüsü olarak bitirenleri kapsıyordu. Basınımız konuşmayı habere dönüştürme sırasında bu ifadeyi hafiften çarpıtmıştı. Demek ki Çelebi Yönetimi de.başarılı öğrencilere verdiği karşılıksız bursa ilaveten bu çok önemli desteği de sunmakta fayda gördü (Erzincan Üniversitesi SHYO ilk mezunlarını verdi) Mezunların kaçı Çelebinin bu iş teklifini kabul etti,  kaçı işe başladı ve şu anda kaçı Çelebi’ de çalışmaya devam ediyor bilemiyorum. Okulun ikinci dönem mezunlarına böyle bir teklif yine götürüldü mü? Bu konuda bilgi sahibi değilim. Rahmetli Ali Cavit Çelebioğlunun adını taşıyan bu okuldan mezun olanlara onun tarafından kurulmuş olan şirkette ne maaş ödeniyor onu da bilmiyorum. Zira 2012 yılında ben şirketten ayrıldım. Bu kardeşlerimize mecburi hizmet mantığı ile ücretlendirme yapıldığını düşünmüyorum. Zira bu uygulama havalimanının eskilerinin yakından tanıdığı Ali Cavit beyi kabrinde rahatsız eder. Bilmediklerimi dikkate almazsanız ve de bu konularda her hangi bir terslik yoksa atılan adım çok güzel ve uygulayıcıları gönülden tebrik etmek gerek. Sivil Havacılığımızın böyle şık uygulamalara ihtiyacı var.

Türkiye’mizdeki işsizlik rakamlarının boyutu hepimizce malum.15-  25 yaş aracı gençlerimizin bu konudaki sorunu daha üst seviyede. Bu ve diğer Sivil Havacılık Yüksek okullarında eğitim gören öğrencilerimizin benzeri desteklere ihtiyaçlarının olduğu da açık. Bunun dışında hizmet kalitesi açısından sektörümüzün de yetişmiş, eğitim görmüş çalışanlara gereksinim duyduğu da ortada.

BU OKULLARDA EĞİTİM GÖRMÜŞ PERSONELİN SEKTÖRDE İSTİHDAMI ZOR:  Evet; okulu bitirdiniz. Türk Sivil Havacılık sektörünün ihtiyaç duyduğu (?) nitelikli işgücünü temsilen hizmete hazırsınız. Bu kadar seneden ve çabadan sonra şimdi sektörün sizi kucaklamasını beklemeniz gerekir diye düşünebilirsiniz. Bana kalırsa düşünmeyin. Hiç kimse, sektörün hiç bir şirketi kollarını açıp size doğru koşmayacak ve sizi kucaklamayacaktır. Neden mi? Öyle bir sektörde çalışıyoruz ki, “ Fakülte mezunları lise mezunlarına göre daha rahat iş bulup memnuniyetsizlikleri halinde şirketi hemen terk edebiliyorlar. Lise mezunlarının ise maddi beklentileri hem daha az, hem de şirketten memnun olmasalar bile ayrılıp başka iş yerine gitmeleri daha zor. İşe alım şartlarındaki tahsil maddesini yumuşatalım ve mümkün olduğunca lise mezunu istihdam edelim “ diye düşünen şirketlerimiz var sektörde. Bu da demek oluyor ki; işinden mutlu olmayan çalışanın, başka iş bulabilme zorluğu nedeni ile kerhen de olsa işe devamında fayda gören ( ? ) ve de buna göre planlama yapan şirketimiz var bu sektörde.

YAŞANANLARA RAĞMEN İNTERNETTE AŞAĞIDAKİ SATIRLAR YER ALIYOR: Benzeri hayli yazı bulunuyor, dikkatimi çeken bu bilgilendirmeyi sizlerle paylaşmak istedim.  (http://www.isilanlarim.net/sivil-havacilik-mezunu-ne-is-yapar-is-olanaklari-nelerdir/ )  “Sivil Havacılık Bölümünden Mezun Olan birisi kolay iş bulması için kesinlikle ikinci bir dil olarak İngilizce bilmesi gerekmektedir. Hatta kimi büyük şirketler İngilizceyi bildiğinizi sayıyor ve buna ek olarak farklı bir dil istiyor. Yani Türkçe ve İngilizceye ek olarak bir dil daha bilmeniz  Çelebi, TAİ ya da THY’de çalışmanız için diğer rakiplerinizden sizi bir adım öteye taşıyor.

Mezun Sayısı Az Personel İhtiyacı Fazla diyor bu sitelerden biri. : Daha önce de belirttiğimiz gibi bu bölümden mezun olan öğrencilerin boşta kalması çok zor oluyor. Yakın bir arkadaşımız okuldan mezun olduktan hemen sonra ÇELEBİ’de yüksek bir maaşla işe başladı ve şuan işinden gayet memnun. Bölümden mezun olan sayısı az olunca bu işlerde çalışacak personellere de firmalar yoğun bir talep gösteriyor. Hatta kimi firmalar bu bölümde görevlendireceği personelleri kendileri eğitim veriyor. İstidamla ilgili benim ifade ettiğim husus mu doğru yoksa İnternet anlatımımı doğru ona şu anda bu kuruşlarda görev yapanlar daha kolay cevap verebilirler.

HAYAL KURMANIN İNSAN SAĞLIĞINA BİR ZARARI YOK.  Bir zamanlar bu konuda bir hayalimiz vardı. THY Personel Müdürü Gülay Tarı, Yer İşletme Başkanı Halit Ürkmezgil ile birlikte Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksek Okulunu ziyarete gittik. Amacımız bu okuldan mezun olan arkadaşları öncelikli olarak Havayolumuzda istihdam etmek için düşündüğümüz yöntemi yetkililerle tartışmaktı. Aklımızdan geçen; 3 veya 4 ncü sınıf öğrencilerini stajyer olarak İstanbul’ a götürmek, işbaşı eğitimi formatında THY Yer İşletme ekiplerindeki yapacakları çalışmaları gözlemlemekti.  Bu arada öğrencilerin haftada bir gün Eskişehir’den gelecek olan Yüksek Okul eğitimcileri ile Havalimanında ( dershane düzenin de ) birlikte olmalarını sağlayarak öğretim üyelerine öğrencileri ile ilgili görüşlerimizi raporlamak ve öğretim üyelerinden uygulamadaki eksiklerimizi öğrenmek ve eksiklikleri gidermekti. Mezuniyet sonrası bu arkadaşlarımızdan işte temayüz edenleri arzu etmeleri halinde şirketimizde istihdamını sağlamak vb. bir düşüncemiz vardı.  Bu arkadaşlara stajyer maaşı ödenmesini ve de yeme, içme ve barındırma giderlerine ilaveten iş yeri / konaklama mekânı / iş yeri ulaşım giderinin de THY tarafından karşılanacağını düşünmüştük. Aslında normal memur işe giriş ücreti ile stajyerlere yapılacak ödeme arasındaki fark, üst yönetimimizin sağlayacağı bir destek ( Devlet Yurtlarında ücretsiz veya indirimli konaklama )  ile bu giderlerin karşılanmasına yeteceğini hesaplamıştık. Bizi merak ve ilgi ile dinlemişlerdi. Uygulama için müfredat programı üzerinde kapsamlı bir değişiklik yapılmasının gerektiğini ve bunun olabilirliğini, gerekli iznin ( YÖK, Bakanlık ) alınabileceğini ifade etmişler ve Yönetim Kurulumuzun ve

Genel Müdürümüzün bu konudaki görüşlerini sormuşlardı. İçimizden geldiği gibi cevapladık bu suali. “ Onlara konuyu daha açmadık Prensipte mutabık olmamız halinde Genel Müdürümüzün bu tür konulara müspet yaklaşacağından kuşku duymadığımızı söyledik. Sonuç THY ve öğrenciler için de faydalı olacağı noktasından

hareketle Yönetim Kurulumuzun da, Genel Müdürümüzün de konuyu sahipleneceğini ancak yaptığımız hesabı ve kitabı görmek isteyeceklerini söyledik. Şaşırdılar. Üstlerine bu kadar güvenen yöneticilerle konuşmak çok güzel vb onurlandırıcı sözlerle bizi tekrar buluşarak beş altı günlük bir çalışma ile detayların yeniden birlikte gözden geçirmek sureti ile projenin müşterek bir çalışma haline dönüştürülmesi hususundaki arzularını da ifade ederek bizi uğurladılar. Sivil Havacılık Yüksek Okullarının Yer Hizmetleri  ( Hava Ulaştırma İşletmeciliği Bolümü ) için hayalimizin ilk adımını işte böyle atmıştık. Gönül isterdi ki okulun tüm bölüm öğrencileri için aynı şeyler düşünülsün. Ancak bizim boyumuz bu kadardı.  Ancak zaman imkân verseydi konunun bu veya başka bir formatta sonuca ulaşılacağına inanmıştık ama olmadı.

PROJE NEDEN İŞLERLİK KAZANMADI? Sonra ne mi oldu? Bir süre önce bana kızan bir okur tarafından gönderilen notta belirtilen yüz kızartıcı bir nedenden dolayı atılmadım şirketten. Kaç kez cevapladım bunu. Sizin aklınız ermez demiştim birinde. Evet; Bu Proje işlerlik kazanmadı?  Bir süre sonra THY’ den atılmamı sağlayacak olan iki konu ( Önce Türk Hava Yolları’nın Qualiflayer işbirliği ve daha sonra THY’ nin A grubu Yer Hizmeti ruhsat alımı )  her şeyin önüne geçti ve bu konulardaki inandığım hususlardaki ısrarlı uğraşım tepe yönetimin tüm güvenini kaybetmeme neden oldu. Bunun sonucunda Genel Müdür Yer İşletme Yardımcılığı kadrosu iptal edildi ve Türk Hava Yolları organizasyonunda unvanıma uygun başka bir görev bulunmaması nedeni ile  ( ? ) Türk Hava Yollarından uzaklaştırıldım. Yer İşletme Ünitesi  Genel Müdür Ticari Yardımcısına bağlandı ve ünitenin fonksiyonu bağlı olduğu yönetim mekanizmasının ana işi hüviyetinden çıkarak tali işlerinden biri haline geldi. Buna çok üzülmüştüm. Siyasi iktidar ve THY Yönetimi değişince tabii ki Genel Müdür Yer İşletme Yardımcılığı kadrosu da yeniden ihdas edildi.. Sonraki yönetimle hiç ilişkimiz olmadı ki bu konuyu anlatalım. Hoş bizi dinlemezlerdi ya .Bilmem anlatabildim mi?  Her ne ise, kötü günlerdi. Yaşandı ve bitti.

KONU ÇÖZÜMLENEBİLİR Mİ?  EVET. YETER Kİ NİYETLİ OLUNSUN. Senelerce sonra Sivil Havacılık Yüksek okullarının uçak teknisyenliği ( Havacılık Elektrik ve Elektroniği ve Uçak Gövde, Motor Bakım ) bölümünden mezun olan arkadaşlarımızın büyük bir kısmının THY Teknik de ( Habom ayırımı yapmadan belirtiyorum)  işe başlamalarından tabii ki büyük mutluluk duymuştuk.

Sistemde kaç tane Havacılık Lisesi var, Kaç adet Sivil Havacılık yüksek okulu var? Küçümsenecek bir miktar değil. . Hepsi Devlet babadan gerekli izinler istihsal edilerek tedrisata başlamışlar. Okullar ile ilgili çokça tenkit de mevcut. YÖK konuya eğilmeli ve de sistemi yeniden yapılandırmalıdır. Bu konuda Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne görev düşüyor. Neden mi?  Sivil Havacılığın başındaki insanın önemli konulara müspet yaklaşım göstermesinden öte bir nedeni yok. Tabii bu benim görüşüm. Kurumun görevi kapsamına girer mi?  Baktım da;  istendiği takdirde SHGM’ nün görev ve sorumluluklarında yer alan maddelerde biri ile  ile ilişkilendirilebileceğini düşündüm..

Öncelikle lise ve yüksek okulların hassas bir şekilde gözlemlenerek ( Bu konuda sektör şirketlerinin de görüşü alınmalıdır) okul sayılarının bu denli artmasından sonra düştüğü çeşitli platformlarda dile getirilen eğitim kalitesinin yükseltilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasına Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ön ayak olmalıdır.

Bu arada öğrencileri daha fazla gayrete getirecek argümanlar da geliştirilmeli ve Sivil Havacılık Yüksek okullarında mutlak Terminal İşletmeciliği bölümleri açılırken aynı konu Havacılık Liselerinin müfredatına da mutlak ilave edilmelidir.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü; sistemdeki Sivil Havacılık Kuruluşları ve Okulların yönetim temsilcilerinin de katılımı ile detaylı bir çalışma yapmalıdır.  Bunun sonucunda mutabakat ile belirlenmiş olan Lise ve Yüksek Okullardan o dönemde başarı ile mezun olan adaylarla bire bir yapılacak olan Türkçe – İngilizce mülakat ( Aday / Sivil Havacılık Kuruluşu )  sonucunda uygun görülen adayın istihdamının sağlanabilmesi mümkün olacaktır.

Dün bu konuyu bir dostumla tartıştım. Çelebi sonuçta kendi okulunun öğrencilerini alıyor vb. bir şeyler söyledi. Çelebinin Ulaştırma Bakanlığına karşı olan mükellefiyeti okul binasını yapıp, dayayıp döşeyip ilgili Devlet kuruluşuna teslim etmekten ibaretti. Çelebiden eğitim desteği hariç daha ötesini talep eden olmadı.  Bu model uygulanabildiği takdirde hem okul yönetimleri kurumlarında tedrisatın eksiksiz yapılarak okullarının bu tercihli yapının içine girmesini sağlamak, hem de öğrenciler mezuniyet sıralamasında önlerde yer alabilmek için daha fazla çalışma gayreti içerisinde olacaklardır. Sonuçta uygulamanın gerek okullara ve gerekse öğrencilere sağlayacağı fayda ortada.

BUYURUN SİZE BİR ÖRNEK: Bilirsiniz mutlak, Hastanelerin hastabakıcı / Hemşire olarak Sağlık Meslek Lisesi /Sağlık Meslek Yüksek Okulu mezunlarını çalıştırma zorunluluğu var. Bu noktadan hareketle Havacılık İşletme Ruhsatı olan kuruluşlara da Sivil Havacılık Lisesi / Sivil Havacılık Yüksek Okulu mezunlarını istihdam etme zorunluluğu getirilmesini istemek/ beklemek sizce yanlış mı olur?

Şu an için Sivil Havacılık Kurumlarına bünyelerinde kaç adet Sivil Havacılık Lisesi / Yüksek okulu mezunu istihdam ettiklerini sorulsa ( THY Teknik dışında ) eminim ki alınacak cevaplar durumun önemini ortaya koyacaktır. Acaba tüm Sivil Havacılık Kuruluşlarına toplam istihdamın % (  ... ) kadar Sivil Havacılık Lisesi / Sivil Havacılık Yüksek Okulu mezunlarını istihdam etmeleri gibi bir mecburiyet konulabilir mi? Tabii ki değişik yüzdelerle.

Sivil Havacılığa gönül vermiş bir gencin başka bir konuda çalışması ve de verimli olmasının hayli zor olacağını düşünüyorum. Önerilerimin uygulamaya aksetmesi yönetimsel açıdan mümkün olmayabilir. Ancak şurası mutlak ki bu konuda bir şeyler yapılması şarttır. Hem de süratle. Kim yaparsa yapsın, kim uğraşırsa uğraşsın, haddimi aşar ama bu konuda gözüm Sivil Havacılık Genel Müdürünü tutuyor. Bu karmaşada bu iş için  vakit ayırabilirseler tabii.