SON İKİ YILDIR İLK 10'DAYDI...

THY, sektörün önde gelen yayınlarından 'Aviation Week'in her yıl değişik iş planlarına sahip havayollarını değerlendiren Top-Performing Airlines (En Yüksek Performanslı Havayolları) listesinde tam 19 basamak gerileyerek 29. sıraya düştü...

 

Sektörün önde gelen yayınlarından 'Aviation Week' her yıl değişik iş planlarına sahip havayollarını değerlendiren bir çalışma yaparak kısaca TPA olarak adlandırılan Top-Performing Airlines (En Yüksek Performanslı Havayolları) listesini belirler. Bu çalışma çok kapsamlı bir araştırmanın ürünü olup ilgili havayollarının tüm halka açık verilerinin incelenmesiyle gerçekleşir. 
 

Nakit zenginliği, borç-sermaye dengesi, gelir-gider akış dengesi, yakıt maliyet yönetimi ve demirbaş kullanım verimliliği gibi beş ana parametre üzerinden havayollarının yıllık performansına bakılarak varılan sonuçlar, her havayolu hakkında çok detaylı bir tablo oluşturuyor. Elde edilen veriler ışığında karşımıza her zaman maddi ölçeğin daha iyi olmak anlamına gelmediği sonucu çıkıyor.
 

Yıllık olarak yenilenen TPA verilerine göre THY son iki yıldır ilk 10 içinde yer alırken, 2010 rakamlarından yola çıkılarak yapılan değerlendirme sonuçlarına göre tam 19 sıra gerileyerek 29. sıraya düşmüş bulunuyor. Geçtiğimiz haftalarda yayınlanan listenin en üst sırasında Singapore Airlines yer alırken onu sırasıyla Cathay Pacific, Alaska Air Group, Lufthansa, Air New Zealand, Copa Holdings, Qantas, All Nippon Airways, Iberia ve China havayolları takip ediyor. THY listede 2010 yılında 5,6 milyar dolar cirosuyla bir önceki yıla göre en fazla düşüş kaydeden havayolu olarak göze çarpıyor. Koltuk arz kapasitesini 2009'da yüzde 22, 2010'da ise yüzde 15 oranında artırmasına rağmen koltuk başı cirosu azalmış, koltuk maliyetleri artış göstermiş durumda. Diğer bir ifadeyle verimlilik ve karlılıkta düşüş göze çarpıyor. 

TPA sonuçları, yeri geldikçe bu köşeden başarılarına alkış tuttuğumuz THY yönetimine ciddi mesajlar veriyor. Kanımca, THY'nin bu verileri önemle analiz etmesi, gerekli önlemleri alması ve bu sonuçları artık saldırgan büyüme sürecinden olgunlaşma dönemine geçildiğinin ilk mesajı gibi algılaması gerekiyor. Malum zirveye çıkmak zor, ancak zirvede kalmak daha da zordur.

 

UZAKDOĞULU HAVAYOLLARI ATAKTA          
                                                              

TPA listesinde 2010 yılı verilerine göre 'En Fazla Gelişme Kaydeden Havayolları' arasında Uzakdoğulu, yani Çin pazarından beslenen havayollarının sayısı göze çarpıyor. En başında Güney Koreli Asiana'nın yer aldığı ilgili liste sırasıyla China Southern, EVA, China, Air Canada, Singapore, Delta, TAM, Iberia ve Air France-KLM havayollarıyla devam ediyor. 
 

Aviation Week Dergisi'nin sunduğu TPA çalışması THY gibi network havayollarının yanı sıra düşük maliyetli havayollarıyla (DMH) bölgesel havayollarını da kapsıyor. DMH alanındaki sıralamada liste başında Filipinlerden Cebu Air göze çarparken onu sırasıyla Air Arabia, Air Lingus, Southwest ve Ryanair gibi dev havayolları takip ediyor. Pegasus'un ana şirketi Esas Holding'in ortağı olduğu Alman Air Berlin ise bu listenin 28. sırasını kendine yer edinmiş durumda.  

Önümüzdeki yıllarda bu listelerde daha fazla Çinli  havayolu göreceğimizi düşünüyorum,  zira özellikle Çin dış hat yolcu trafiğinin büyük bir kısmı Singapore, Cathay Pacific, ANA ve Eva Air gibi Çinli olmayan havayolları tarafından paylaşılıyor. Pek yakında Çin'in büyüyen ekonomisiyle beraber daha fazla vatandaşı uluslararası seyahat edebilecek, ulusal havayolları büyüyecek ve pazar muazzam olarak genişleyecektir.