1 milyar dolar gözden çıkarıldı

Antalya'da etkili olan yangının ancak 6 günde kontrol altına alınabilmesi ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek'in "Ekipman olarak yetersiz kaldık" açıklaması, orman yangınlarına karşı "milli filo" oluşturulmasını gündeme getirdi. Hükümet bu doğrultuda Orman Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösterecek yangın söndürme uçakları ve helikopterlerinin alımı için düğmeye bastı. Alımı 5-6 yıla yayılacak olan ve gece uçuşu da yapabilecek uçakların toplam maliyetinin 1 milyar doları bulacağı belirtiliyor.

Dünyada gece görüşüne sahip ve 4 tonun üzerinde su alabilen yangın söndürme uçaklarını yalnızca Kanadalı Bombardier firması üretiyor. Bombardier'in CL 215 ve CL 415 modelleri, 20 ila 100 milyon dolar arasında değişen fiyatlarla satışa sunuluyor.

Orman Genel Müdürlüğü'ne (OGM) bağlı koruma ekiplerinin sadece 6 adet helikopteri bulunuyor. Bu helikopterler de genel olarak yangın yerinin tespiti, muhafaza ekiplerinin bölgeye taşınması gibi işlerde kullanılıyor. Türkiye'deki yangınlar için Ukrayna ve Rusya'dan saati 6879 dolara AS-355 ve MI-8 helikopteri kiralanıyor. Türk Hava Kurumu'ndan kiralanan 15 adet MI-8 Dromader tipi uçak ise saati 750 YTL bedelle kullanılıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin İtalyan Sorem SRL firmasından 8.5 milyon euroya iki yıllığına kiraladığı 2 adet CL 215 amfibik (hem karada hem suda kullanılabilen) uçak da Türkiye'deki orman yangınlarında görev yapıyor. Ancak bu "kiralık" filoyla özellikle yaz mevsiminde Ege ve Akdeniz'i küle çeviren orman yangınlarıyla başa çıkmak mümkün olmuyor. OGM'nin kendine ait yangın söndürme uçağı bulunmuyor.
 
Yangında ilaçlama uçağı kullanılıyor

Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu'nun yaptığı açıklamaya göre gece uçuşu olan tam donanımlı yangın söndürme uçaklarından her yıl 3-4 adet alınarak bir "milli yangın söndürme filosu" kurulacak. Bombardier firması tarafından üretilen ve 4 ton su alabilen bu uçaklar, 12 metrelik dalgaların bulunduğu denizlere bile iniş yapabiliyor. 2 bin kilometre menzili olan bu uçaklar yangın bölgesine 45 metreye kadar yaklaşabiliyor. CL 215'lerin fiyatı 20 ila 50 milyon dolar arasında değişiyor. Bir üst model olan CL 415 ise 6.5 ton su kapasitesi ile 1 saatte 54 ton suyu yangın yerine boşaltabiliyor. CL 415'lerin fiyatı ise 100 milyon dolara kadar çıkıyor.
Antalya'da yangın söndürme amaçlı faaliyet gösteren THK uçakları ise tarım ilaçlama uçaklarının depolarında değişiklik yapılarak kullanılıyor. Bir seferde en fazla 1 ton su alabilen bu uçakların yangın yerine dönmesi en az 1 saat sürüyor. Orman Bakanlığı tarafından kiralanan AS 355 ve MI-8 helikopterleri ise banbu buket (sepet) ile su atıyor. Bu helikopterler en fazla 1250 litre su alıyor.

Orman Genel Müdürlüğü Yangın Harekât Merkezi Şube Müdürü Muammer Kol, Türkiye'nin yangın söndürme konusunda bir "milli filo"ya uzun zamandır ihtiyacı olduğunu belirterek "Filomuzun genişletilmesi bizim için çok iyi olacak. Henüz Türkiye genelinde hangi bölgede hangi araca ihtiyaç olduğuna ilişkin bir çalışma yapmadık. Antalya yangınının tam olarak söndürülmesi sonrasında çalışmalarımız başlayacak" dedi.

Akdeniz'in diğer ülkeleri ise yangın söndürme konusunda Türkiye'den çok daha hazırlıklı. İtalya'nın Toskana bölgesinin orman varlığı sadece 1 milyon hektar, ancak yaz aylarında 10 yangın söndürme helikopteri bölgede görev yapıyor. Toskana'dan 21 kat fazla orman alanına sahip Türkiye'nin yangın söndürme helikopteri sayısı ise sadece 6. Bu sayı, başka ülkelerden kiralanan helikopterlerle 18'e ulaşıyor. Geçen yıllarda yaşadığı büyük orman yangınlarından ders çıkaran Yunanistan da son iki yıl içinde dev bir filo kurmayı başardı. Yunanistan'ın sahip olduğu amfibik uçak sayısı 30.

EKİPMAN YETERSİZ KALIYOR
 
Ekipman-tesis Adet
Kule 775
Havuz-gölet 350
Uçak 17
Helikopter 18
Arozöz 941
Arozöz tankeri 72
Greyder 128
Dozer 161
Treyler 114
Karavan 82
Motosiklet 1017

2008'DEKİ YOL DURUMU (km)
 
Orman Yolu 1400
Müdahale Cephesi 1500
Emniyet Yolu 170

KİRALANAN UÇAK VE HELİKOPTER (saat)
 
AS-355 (Helikopter) 6879 Dolar
MI-8 (Helikopter) 6879 Dolar
MI-18 (Uçak) 750 YTL


Kaynak: Referans