TASSA: “HİÇBİR GÜVENCEMİZ YOK!”

Airport TV ekranlarında pazartesi akşamlarına damgasını vuran “Sefa İnan’la Kara Kutu” programı bu hafta TASSA Başkanı İzzet Levi, TASSA Teknik Başkan Yardımcısı Türkan İşyapan Gürbüz ve TASSA Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Semra Dereli Civelekhan’ı ağırladı.

Kabin memurluğu ile ilgili önemli konuların konuşulduğu programa uçucu ekiplerin sosyal haklarıyla ilgili tartışmalar damgasını vurdu.

SEKTÖRE NASIL GİRDİLER?

Sefa İnan’ın konuklarına, “Sektöre ilk adım atışınız nasıl oldu?” sorusu üzerine TASSA Başkanı İzzet Levi, “1992 yılında üniversitede Turizm Otelcilik Bölümü’nde okuyordum. Yaz tatilindeki 3 aylık boş zamanımı değerlendirmek için mevsimlik kabin memuru olmak istedim. Mülakatları geçtim. Çalışma dönemi bitti ama şirket bizden memnun kalmış ve tekrardan çağırdılar. Bu şekilde kabin memurluğu hayatına atılmış oldum” dedi.

TASSA Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Semra Dereli Civelekhan da, “1995 yılında Sunways ile sektöre adım attım. 2 sene orada kaldıktan sonra SunExpress Havayolları’nda kabin memurluğu yaptım ve yine 2 sene sonra Türk Hava Yolları’na geçti. O gün bugündür THY’deyim” şeklinde konuştu.

TASSA Teknik Başkan Yardımcısı Türkan İşyapan Gürbüz ise, asıl mesleğinin harita kadastro üzerine olduğunu ancak masa başı işlerden sıkıldığı için bu mesleği tercih ettiğini belirterek, “1998 yılından bu yana uçuyorum” diyerek sektördeki geçmişini özetledi.



"HOSTES DEĞİL KABİN MEMURU"

Hava Yolları Kabin Memurları Derneği’nin tarihçesinden bahseden TASSA Başkanı İzzet Levi, “Derneğimizin kuruluşu oldukça eski tarihlere dayanıyor. 1965 yılının 10 Mayıs gününde Türk Hava Yolları’nda çalışan kabin memurları tarafından kurulmuş. 2004 yılında ise tüm havayollarının kabin memurlarına açıldı. Şuan için 2 bin 500 civarında  üyemiz bulunuyor. Ancak biz bu rakamları 4 bin ya da 5 bin civarına taşımak istiyoruz” dedi. Levi ayrıca şuanda sektördeki kabin memurlarının yüzde 30-40’lık bir oranın erkek kabin memurlarından oluştuğunu belirtti.

Hostes kelimesini bir türlü insanların hafızalarından silemediklerini belirten Levi, “Hosteslik çok genel bir tabir. Fuar hostesliği var. Başka hosteslikler var. Yani tam olarak bizim işimizi temsil etmiyor. Bu yüzden bizim için kabin memuru denmesi daha doğru” ifadelerini kullandı.

KABİN MEMURLUĞU NEDEN BU KADAR CAZİP?

Programı hazırlayıp sunan Airport TV Yönetim Kurulu Başkanı Sefa İnan’ın kabin memurluğunun neden bu derece cazip olduğunu sorması üzerine, konuklar sırasıyla görüşlerini sundu. TASSA Başkanı İzzet Levi, konuyla ilgili olarak, “Herkes güzel bir hayat yaşayıp, gezip tozmayı planlıyor. Ama bu işin ne Cumartesi’si var ne de Pazar’ı... Bu işe başlamadan önce 1 kez uçmuştum. Ancak zaman içerisinde bu meslek beni insan sarrafı haline getirdi. İnsanların yüzüne bakıp neler istediklerini ya da nelerden hoşlanmadıklarını anlayabilir bir hale geldim. Bu meslek insana çok şey kazandırıyor” dedi.

Semra Dereli Civelekhan ise olayı kültürel yapıya bağlı olarak, üniforma sevdasına bağladı. Civelekhan, “Ben, üniforma hayranlığı yüzünden talebin fazla olduğunu düşünüyorum. İnsanlar sizi gittiğiniz her yerde her ortamda inceliyor. Ceketinizden pantolonunuza, ayakkabımızdan çorabımıza kadar inceleniyoruz. Kendimize bu yüzden özen gösteriyoruz. Tabi bunun  yanında sektörün daha fazla göz önünde bulunmasının da etkileri var. Örneğin Airport TV gibi bir kanal kuruldu. Gazetelerde havacılığa daha fazla yer verilir hale geldi. Bunlarda bu sektörün ve mesleğin cazibesini arttırıyor. Sektörün bu şekilde büyümesi de bizim mesleğimiz açısından hayırlı olacaktır diye düşünüyorum” şeklinde konuştu.

TASSA Teknik Başkan Yardımcısı Türkan İşyapan Gürbüz de konuyla ilgili olarak, “Kabin memurları bir şirketin vitrini. Semra arkadaşımızın da söylediği gibi, tüm dikkatler bizim üzerimizde. Kabin memurları özenle seçildiği için, herkes de kabin memuru olamaz. Ben kabin memuru arkadaşları gördüğümde “bu seçilmiş insan” diyorum” ifadelerini kullandı.

"ÜNİFORMA SEÇİMİ ÖNEMLİ"

Geçmiş yıllarda üniformaların daha kısa eteklerden oluştuğu halde insanların bu durumu garipsemediğini ancak günümüzde kıyafetlerin git gide kapandığını belirten Sefa İnan’a İzzet Levi şu şekilde cevap verdi: “Mini eteklerle çalışmak çok zor, bu şekilde olması daha güzel. Zaten en ufak bir emergency durumunda o şekilde çalışmak pek de hoş olmaz.”

TASSA Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Semra Dereli Civelekhan da görüşlerini şöyle açıkladı: “Üniformaların değişimi sektörün gelişimiyle de alakalı. Mesela, üretici firmalar artık yanmaz kumaşlardan üniformalar dikiyor. Hareket kabiliyetini kısıtlamayacak tasarımlar üretiliyor. Kabin içerisinde rahat hareket edebilmek çok önemli.”

Türkan İşyapan Gürbüz ise “Üniformaların efektif olması çok önemli. Fiziksel olarak bir şeyleri düşünmeden bir çırpıda hareket edebilmek gerekir. O yüzden böyle olması daha iyi” diyerek konuya ilişkin görüşlerini açıkladı.

KABİN MEMURLARININ DAVRANIŞLARI

Kabin memurlarının hem kendini, hem şirketini hem de aynı mesleği icra eden diğer arkadaşlarını temsil ettiklerini ifade eden TASSA Başkanı Levi, “Kabin memurluğu yapan bir arkadaşımız, üzerine üniformasını giydiği anda davranışlarına dikkat etmeli. Zaten şirketlerin de bu konuda belirli kuralları var” şeklinde konuştu.

NASIL KABİN MEMURU OLUNUR?

“Kara Kutu” programının hazırlayan ve sunan Sefa İnan’ın “Kabin memuru olmak için neler gerekir?” sorusuna Hava Yolları Kabin Memurları Derneği Başkanı İzzet Levi, “İlk olarak İngilizce bilmeniz gerekir. En kötü seviye orta veya üzeri olmalıdır. Bu seviyeler şirketler tarafından yapılan sınavlarla test ediliyor. Talep arttıkça çizgi de yukarıya çıkıyor. Bunun yanı sıra fiziki görünüm de çok önemli. Boy ve kilonuz orantılı olmalı. Fiziki bir kusurunuzun bulunmaması gerekiyor. Yüzünüzde kesik ya da görünen yerlerinizde kesikler olmaması lazım. Ayrıca uçuşa dayanıklılık testlerinden de başarıyla geçmek zorundasınız” dedi.

Levi, başvuruların genelde internet üzerinden yapıldığını ve kişinin uygun görülmesi halinde ilk olarak İngilizce sınavının geçilmesi gerektiğini belirtti. TASSA Başkanı İzzet Levi, “Sınavların ardından sözlü mülakatlar yapılıyor. Daha sonra bazı şirketlerde psikoloji testlerine girmeniz gerekiyor. Son olarak da Türkçe mülakata giriyorsunuz ve şirket yetkilileri sizi tanımaya çalışıyorlar. Eğer bunları becerebiliyorsanız, daha sonra şirket tarafından verilen eğitimlere tabi tutuluyorsunuz. Sonunda da kabin memurluğuna başlıyorsunuz” şeklinde kabin memuru olmanın evrelerini özetledi.

Sefa İnan’ın “Peki, bu mülakatlar sonrası torpil var mı?” sorusuna ise Levi, “Ben görmedim o yüzden de bilemiyorum” şeklinde cevap verdi.

HAVA ŞEHİTLERİNİ ANMA

“Kara Kutu” programına SMS ile katılan bir izleyicinin “Van da meydana gelen uçak kazasında hayatını kaybeden hava şehitlerimizin anma töreninde neden yoktunuz?” sorusu üzerine TASSA Teknik Başkan Yardımcısı Türkan İşyapan Gürbüz, “Uçuşlarımız nedeniyle her kazada hayatını kaybeden arkadaşlarımızı maalesef anmaya gidemiyoruz. Ama 18 Mart Çanakkale şehitleri günü artık hem hava hem kara şehitleri günü olarak anılıyor. Biz de 18 Mart günü tüm şehitlerimizi anıyoruz” dedi.

KABİN MEMURLARININ HAKLARI

Kabin memurlarının hakları konusunda dertli olduklarını belirten TASSA Başkanı İzzet Levi, “Yasalarla kabin memurlarını güvence altına almak istiyoruz. Temel iş kanununda da yerimiz yok. Toplu İş Sözleşmeleri (TİS) ile anlaşma sağladıysanız o zaman bu sözleşme üzerinden değerlendiriliyorsunuz. Ancak bu sözleşme kapsamında değilseniz o zaman tazminatınızı bile almıyorsunuz. 1999 yılından bu yana yasanın çıkması için uğraşıyoruz. Avrupa Birliği reformları kapsamında da bu yasanın geçmemesi gibi bir durum söz konusu değil. Ama ne yazık ki mevcut taslağın ancak 27 maddesi üzerinde anlaşma sağlandı. Kanun tasarısı mecliste... Havacılık sektörü çabuk geliştiği için tekrardan revize edilmesi gerekiyor” derken, Semra Dereli Civelekhan ise “Yasa sıkıntıları kökten çözecek” şeklinde konuştu.

Daha sonra Levi’nin “TÖSHİD bizi engelliyor” demesi üzerine, TÖSHİD Genel Sekreteri Musa Alioğlu “Kara Kutu” programına canlı telefon bağlantısıyla katılarak iddialar hakkında konuştu.

Alioğlu, “Taslak görüşüldüğü gün bende oradaydım. 27 madde konusunda kazan kazan yöntemiyle anlaşıldı. Ancak 45 madde tamamlanamadan olay kapandı. Kanun bu haliyle geçseydi; iş barışı bozulacaktı. Ayrıca Hava-İş bu olaya dahil olursa ideolojik sendikal mücadeleye döner. Bizim de böyle çatışmalarla işimiz olmaz. Biz de kendimizi düşünmeliyiz. En küçük şirket, 300 kişiye ekmek veriyor” dedi.

BOLUKÇU: “KANUN, TEK TARAFLI OLMAMALI”

TÖSHİD Genel Sekteri Musa Alioğlu’nun ardından yayına bağlanan Onur Air Genel Müdürü ve TÖSHİD eski başkanlarından Şahabettin Bolukçu ise “Her konuda olmasa da bazı konularda mutabakata varmak lazım. Kanunun çıkmasını biz de isteriz. Ama tek taraflı olmamalı. Sağlıklı ve demokratik bir ortam olması lazım. Taraflar anlaşırsa bu yasa çıkar. Tabi günün koşullarına da  uygun olması gerekir” şeklinde konuştu.

TASSA Teknik Başkan Yardımcısı Türkan İşyapan Gürbüz da konuya ilişkin olarak, “Bizi evrensel doğrularla çalıştırsınlar istiyoruz. Pamuklar içinde bakılalım demiyoruz. Makinalarla insanların planlaması ayrı yapılmadı” dedi.

KABİN MEMURLARININ GÖREVLERİ

Kabin memurlarının görünen kısmının sadece ikram olduğuna dikkat çeken Airport TV Yönetim Kurulu Başkanı Sefa İnan’ın “Kabin memurlarının görevleri nelerdir?” sorusu üzerine TASSA Başkanı İzzet Levi, “İkram, bizim işimizin aslında çok ufak bir kısmı. İlk önceliğimiz uçuş güvenliği ondan sonra da konforlu uçuş geliyor. Bizler ilk olarak uçaklar hakkında teknik eğitimler alıyoruz. Onun yanında uluslar arası kurallara göre eğitimlerden geçip sertifikalandırılıyoruz. Ki zaten bu sertifikalarımız olmadan da uçuşlara katılmamız mümkün değil. Tüm bunların yanında sağlık eğitimi, yangın eğitimi gibi eğitimler de alıyoruz. Daha sonra da bunları simüle ediyoruz. Her uçak için ayrı TİP eğitimleri alıyoruz” ifadelerinde bulundu.

Eşi de kendi gibi kabin amiri olan TASSA Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Semra Dereli Civelekhan da  “Bizim işimiz gerçekten çok zor. Hayatımızda hep vedalar ve kavuşmalar var. Düzensiz bir hayatımız var. Bunu yaşamayan anlayamayabilir. Ancak evden içeri girdiğimizde uçuş hayatı kapının dışında kalıyor. İş konusunda eşimle istişare bile yapmıyoruz” şeklinde konuştu.

KABİN MEMURLARI İÇİN YÜKSEK OKUL

Son olarak kabin memurları için bir yüksek okul açılmasını planladıklarını söyleyen Hava Yolları Kabin Memurları Derneği Başkanı İzzet Levi, “Anadolu Üniversitesi ile yaptığımız çalışmalar sonucu 2 yıllık eğitim verecek olan Kabin Memurluğu üzerine bir bölüm açılmasını istiyoruz. Her şey hazır durumda. Ancak YÖK ile mevzuatta ufak bir sıkıntı yaşıyoruz. Onu da aştığımız durumda bu projeyi devreye sokmak istiyoruz” dedi.

TASSA Yönetimi’nin konuk olduğu Sefa İnan’la Kara Kutu programının tamamı kaçıranlar ve tekrar izlemek isteyenler için AirportHaber'de olacak...