Dünyada amatör ve sportif hava taşıtlarında, toplam kalkış ağırlığı 600kg (suya inen 650kg) üst sınır kabul ediliyor. Bu ağırlığın altında kalan hafif sportif hava araçları “LSA-Light Sport Aeroplane” olarak tescil ediliyor. Bu hafif sportif hava araçlarının tamamı ise sertifikasız motor, pervane ve uçuş enstrümanlarından oluşuyor, hatta %51 demonte (kit) versiyonları da satılıyor ve sadece hobi amaçlı amatör sportif uçuşlarda kullanılıyor. Dolayısıyla bu hava araçların pek çok teknik özellikleri gerçek uçaklarla kıyaslandığında çok daha amatör kalıyor. Sadece görerek gündüz (VFR-Day) şartlara sertifikalı bu hava araçlarına takılan deneysel sınıf sertifikasız monitörler sayesinde glass kokpit havası da verilebiliyor.
Toplam kalkış ağırlığı 650kg’ın üzerinde olan hava araçları ise gerçek uçak kategorisinin en alt seviyesi olan çok hafif uçak kategorisinde (VLA-Very Light Aircraft MTOW 750kg)) tescilleniyor. Diamond DA20 gibi bu kategorideki uçaklarda kullanılan parçaların tamamı ise sertifikalı ve onaylı parçalardan oluşuyor. Fiyatları da LSA’ lara göre daha yüksek oluyor.
Türkiye’de ise 1987 tarihli Çok Hafif Havaaraçları Yönetmeliği SHY-6C henüz güncellenmediği ve üst sınırı 472,5kg kaldığı için (yönetmelikte hala 350kg yazmaktadır) 472,5kg üzeri hava araçları gerçek uçakmış gibi tescil ediliyor. Oysa dünyada ultralight uçaklar, LSA’lar ve deneysel uçaklar farklı kodlarda tescilleniyor ve bu farklılık çağrı işaretlerinden de anlaşılabiliyor. Dolayısıyla dünyaya göre sportif ve amatör sınıfında kalan bir hava aracı bizde adeta gerçek bir uçakmış gibi değerlendiriliyor.
Mevzuattaki bu açığı iyi gören bazı LSA pazarlamacıları ise Türkiye’de uçak olarak tescil edilen bu hafif sportif hava araçlarının JAR-FCL (VFR, NVFR, IFR ) uçuş eğitimlerimde kullanılabileceği iddiası ile bu havaaraçlarını maliyetleri düşük olduğu için uçuş okullarına pazarlamaya başladı. SHGM’nin mevzuattaki bu açık konusunda nasıl bir tavır takınacağı merakla beklenirken, iki adet LSA sınıfındaki uçak Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokuluna satıldı.
Dünyadakinin aksine ülkemizde LSA’lar ile JAR-FCL pilot eğitiminin önünün açılması durumunda bazı uçuş okullarının gerçek uçaklar yerine daha düşük maliyetli bu LSA’ları kullanması, eğitim kalitesinin düşmesi ve emniyet ihlalleri gibi durumlara sebep vereceği öne sürülüyor. Gerçek uçaklar ile eğitim için milyonlarca dolar yatırım yapmış olan ciddi uçuş okullarının bu durumda mağduriyeti de söz konusu olması ile birlikte gerçek uçak olmayan bu havaaraçlar ile uçan pilotların bu uçuşlarını nasıl kayıt edeceği ise şimdiden merak konusu.
Geçtiğimiz aylarda Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Sivil Havacılık Yüksekokulu tarafından satın alınan iki adet Çek Evektor yapımı Sportstar RTC tipi uçaklar da tahditli LSA, yani tahditli tip sertifikasına sahip hafif sportif hava aracı (LSA-RTC). Uluslararası kurallar gereği bu uçaklarla PPL(A) pilotaj eğitimi yapılamıyor olmasına rağmen Türk sivil havacılığındaki mevzuat açığından dolayı bu LSA lar ile uçuş eğitimi verilmesi gayretlerine karşı otoritenin nasıl bir tavır takınacağı merak ediliyor.
Uçak tedarikçisi ve Pilot Ziya Şahinkaya bu konuda şunları söylüyor:
“ LSA sınıfı uçaklarda yan rüzgâr limiti 10knot’tır. Eğer boş ağırlığı 200 küsur kilo yüklü ağırlığı 500 küsur kilo dolaylarında olan tahditli tip sertifikasına sahip bu LSA sınıfı hafif sportif havaaraçların JAR-FCL (PPL-A) temel uçuş eğitimlerinde kullanılmasının önü açılırsa uçuş emniyetinin, güvenliğinin ve eğitim kalitesinin nerelere düşeceği malum. Birçok FTO (Uçuş Eğitim Organizasyou) milyon dolarlık yatırımlar yaparak Part-23, VLA sınıfında uçaklara yatırım yaparken dünyada bir ilk olarak 60-70.000 avroluk bu hafif sportif sınıf hava araçlarına izin verilirse bu durum belirli standartları oturtmuş FTO’lar için büyük bir yıkım olacağı gibi eğitimin kaliteside düşecektir. SHGM’nin biran önce 1987 tarihli günümüz ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak SHY-6C yi masaya yatırması ve amatör sınıf hava araçları ile uçak sınıfının sınırlarını ve kriterlerini belirlemesi gerekmektedir. SHY-6C Revizyon-1 dosyası biran önce açılmalıdır ve bu kaos bitmelidir.”
©AirportHaber
Yorumlar Tüm Yorumlar (46)