Kargo Güvenliğine Yeni Standart

Tarihteki en büyük uçak kazası olarak nitelendirilen 11 Eylül saldırılarından sonra başta havacılık olmak üzere bir çok alanda çeşitli önlemler alan ve tehdit algılamasıyla beraber güvenlik anlayışını da değiştiren Amerika, denetleyemediği bölgelerdeki uçuşları da kontrol altına alarak, terörü ülkesine girmeden engellemeyi amaçlıyordu. Ancak etkisi altındaki ülkeler haricindeki ülkelerle henüz bu yönde arzu ettiği şekilde bir adım atamamıştı. Güvenlik anlaşmalarının olgunlaşmadığı taraflardan birisi de –İngiltere Harici'ndeki- Avrupa Birliği idi.

"Terör Avrupa'dan besleniyor"

Kendisine karşı kin besleyen terör örgütlerinin Avrupa Birliği'nin insan hakları ihlali yapmamak adına tanıdığı serbestliği istismar ederek Avrupa'da barındığını iddia eden ABD, bu konuda AB ile somut bir sonuca varamamış, müzakereler hep arka planda kalmıştı. Ancak 2006 yılından bu yana, istihbarat kaynaklarınca aktarılan bilgiler ışığında, bir kaç terör saldırısı engellenmiş oldu. ABD yönlü uçağa gizlice sokulmuş sıvı içerikli patlayıcıların kargo denetimi sırasında değil de, istihbarat örgütlerinin başarısıyla yakalanması, Avrupa Birliği içerisindeki kargo denetim standardının zayıflığını ortaya çıkardı. Avrupa Birliği, Bu noktayı kullanarak isteklerini yenileyen ABD ile –en azından kargo standartları konusunda- anlaşmayı böylelikle kabul etti.

Zamanla standartlar değişecek

Geçtiğimiz Perşembe ayrıntıları kamuya sunulan anlaşma gereği gerçekleşecek olan değişim süreci şu şekilde işleyecek: AB kalkışlı ve ABD yönlü uçuşlarda taşınacak kargo ABD standartlarıyla kontrol edilmeye başlanacak. Ancak ilk etapta bu uçuşların sadece yarısında bu gerçekleşecek. 2010 yılına dek ABD yönlü uçuşların tamamı bu kurala uygun olaran denetleniyor olacak. 2010 yılından sonra ise Avrupa Birliği üyesi ülkelerin tamamında, hangi yön uçuşu olursa olsun, kargo artık Avrupa regülasyonuna da yerleşmiş olan bu standartlarla taranacak.

Standartların içeriğinde, kargonun alınması, aktarılması, taranması, izlenmesi, yüklenmesi ve boşaltılması sırasında kullanılan tüm alet ve teknolojinin şartnamesi var. Ayrıca hem kargo görevlilerinin, hem de kargoyu kontrol eden güvenlik görevlilerinin ABD standardında yer alan maddelere uygun olarak eğitilmesi söz konusu. Kısacası kargoya kimin eli değecekse, ister makine olsun, ister insan, FAA'in ve HSD'nin (Homeland Security Department) standartlarına uygun olması gerekiyor.

Zamanlama ve sonuç

Avrupa Birliği'nin ilk etapta ABD yönlü uçuşlarının yarısında bu uygulamaya geçmesindeki iki amacı kuvvetle muhtemel şöyledir: 2010 yılında tamamen bu uygulamaya geçilmeden önce ABD menşeili teknolojik ürünlerin AB sınırları içerisinde üretilmesi ve teknolojinin yerleşmesi için süreye ihtiyaç olması
Avrupa standartlarının ABD standartlarıyla değiştirilmesinin ve tüm ülkelerde uygulamaya geçmesinin meşakatli bir iş olup önemli bir altyapı çalışması ve ön hazırlığa ihtiyaç duyulması.

Her ne kadar Türkiye AB üyesi olmasa da ve Avrupa tarafı ilgili anlaşmanın metninde AB'nin üyesi olan 27 ülke ile sınırlansa da, 2010 yılında kargo güveliği anlayışımızın değişikliğe uğrayacağını kestirebiliriz. Nasılsa AB üyesi olmadan üyesi olduğunuz avrupa havacılık kuruluşları, ilgili standardizasyonu bünyelerine sentezleyecektir. Gerçi içimden bir ses her şeyi olduğu gibi, bunu da ABD'den alıyoruz diyor ya... Neyse... Yine de kesin bilmeden konuşmayalım (!).

Tevfik Uyar