Terör yüzünden çileye uçacağız!

Belçika’nın başkenti Brüksel’deki Zaventem Havalimanı’nda hafta içinde yaşanan terör saldırısı, hiç kuşkusuz güvenlik tedbirlerinin yeniden sorgulanmasına ve kontrollerin daha da artırılmasını gündeme getirecek. Yani düne kadar şikayet ettiğimiz havalimanlarındaki yoğun güvenlik tedbirleri, yerini daha ağır uygulamalara bırakacak. Bu yüzden havalimanlarındaki konforun ve uçaklardaki keyifli seyahatin tadı büyük ölçüde kaçacak. Yeni dönemde paranoyaya dönüşecek güvenlik uygulamalarıyla da eğlence yerine adeta çileye uçmaya başlayacağız.

Canlı bomba eylemleri nedeniyle güvenlik tedbirleri en üst seviyeye çıkarılan Türkiye’deki havalimanlarında, Brüksel’deki saldırı sonrası da denetimler artırıldı. Bu amaçla havalimanı girişinde araçlar didik didik aranırken, metroyla gelenler risk analizine göre GBT (Genel Bilgi Toplama) kontrolüne tabi tutuldu. Terminal içi ve dışında devriye gezen polis sayısı da artırılırken, K 9 bomba arama köpekleriyle denetimlere ağırlık verildi. Ayrıca terminal girişindeki kapı dedektörlerindeki sinyal seviyesi de yükseltildi. Yolcular bu yüzden, seyahat öncesi en büyük çileyi güvenlik kontrollerinde yaşadı. Üzerinde en küçük bir metal eşya taşıyanlar dahi kapı dedektörlerinden geçerken sinyal verdiğinden hemen hemen her yolcu detaylı elle aranmaya başlandı. Bu arada uçağa verilen bagajlar da titiz kontrolden geçirilirken, şüpheli valizler açılarak kontrol edildi.

İZMİR’DEKİ UYGULAMA KALDIRILDI

İzmir Adnan Menderes Havalimanı’ndaki terminal girişinde kaldırılan x-ray cihazlı güvenlik kontrolü ise Brüksel Havalimanı’ndaki terör saldırısı sonrası yeniden uygulanmaya başladı. 1 Temmuz 2015’ten itibaren ilk etapta İzmir Adnan Menderes Havalimanı İç Hatlar Terminali giriş kapılarındaki x-ray güvenlik noktalarının kaldırılmasını kararlaştırılmıştı. Uygulama başladı ve bugüne kadar da güvenlik zafiyeti konusunda herhangi bir sorunla karşılaşılmamıştı. Terminal girişindeki x-ray cihazlarının kaldırılmasıyla her kapıda ‘risk analizatörü’ görevlendirilmişti. Risk analizatörlerinin tespit ettiği şüpheli ya da rast gele seçilen yolcular ise ayrı bölgede, detaylı aramadan geçiriliyordu. Ayrıca 24 saat kamerayla izlenen terminaldeki güvenlik personeli sayısı artırılırken, şüpheli paket veya valizler ise ‘patlayıcı koklama köpekleri’ tarafından kontrol edildi. Burada sağlanan başarı nedeniyle uygulamanın diğer havalimanlarına yaygınlaştırılması beklenirken, Brüksel’deki saldırı, projeyi sonlandırdı.

YENİ TEDBİRLER KAPIDA!

Artan terör eylemleri sonrası ABD ve Avrupa ülkelerindeki havalimanlarında güvenlik tedbirleri en üst seviyeye çıkarılırken, bir süre önce yeni uygulamalar konusunda bazı kararlar alınmıştı. Özellikle Rus Metrojet Havayolları yolcu uçağının geçen Ekim’de terör örgütü IŞİD tarafından düşürülmesinin ardından havalimanlarındaki güvenlik uygulamalarında değişikliğe gidildi. AB Komisyonu’nun yanı sıra ABD ve bazı Avrupa ülkeleri, Türkiye’den de başta transit (aktarmalı uçuş yapan) yolculara yönelik yeni tedbirler almasını istedi. ABD ve İngiltere, transit yolcularla ilgili bagaj ve diğer işlemlerin kendileri tarafından yapılması için aralarında Türkiye, Libya, Tunus ve Ürdün gibi 8 ülkeden talepte bulundu. Uluslararası kurallar gereği bu istek geri çevrildi ancak son saldırı yüzünden bu konunun yeniden gündeme getirilmesi de bekleniyor.

AB’nin ısrarcı davrandığı bir başka konu da, Uzak Sınırlar Projesi. Bu proje gerçekleşirse stratejik aktarma merkezi konumundaki Türkiye gibi ülkelerde, sınır güvenliğinin Göç İdaresi tarafından yapılandırılması ve sınır kapılarında ofis açması planlanıyor. Böyle bir teşkilatlanma olduğunda ise Türkiye’deki sınır kapıları, AB’nin uzak sınır kapısı gibi algılanacak ve AB’ye gerçekleşecek uçuşlarda yolculara yönelik yeni güvenlik uygulamaları gündeme gelecek.

GÜVENLİKTE TAVİZ OLMAYACAK!

Avrupa ülkeleri, terör örgütlerinin gücünün zayıflatılması amacıyla ilk etapta para ve insan kaynağının kesilmesi konusunda ciddi tedbirler alınmasını istiyor. Bu kapsamda kara, hava ve deniz sınırlarlarından geçişlerdeki güvenlik tedbirlerinin en üst seviyeye çıkarılması istenirken, daha sonra ise gücü azalan terör örgütleriyle sıcak temasa yani çatışmaya girilmesinin daha doğru olacağı dile getiriliyor. Bu konuda ısrarcı olan ABD ve Avrupa ülkeleri, terör örgütü üyelerinin takibini ve yakalanmasını kolaylaştıracak tüm güvenlik tedbirlerinin acilen ve zafiyet gösterilmeksizin uygulamaya konulmasını istiyor.

Mustafa Gün / Zaman