Boeing 787 geri sayıma başladı

Boeing 787’nin Üretim Program Genel Müdürü Pat Shanahan, geçtiğimiz günlerde dünyanın en önemli havacılık fuarlarından olan Farnborough’da “aslında sahip olmadığımız gecikme marjını da tükettik” açıklamasını yaptı. Dreamliner, üretim programının başından beri havayolları tarafından tercih edilen bir model.

Özellikle artan ve daha artacağı öngörülen petrol fiyatları 787’yi daha da popüler yapıyor, zira Boeing bu modeliyle havayollarına yakıtta yüzde 20’lik bir maliyet avantajı vaat ediyor. Farnborough Havacılık Fuarı’nda Etihad Havayolları ile 35 uçaklık anlaşma yapan Boeing, 787 daha gökyüzünde yerini almadan 1000 uçağın üzerinde sipariş rakamı hedefliyor.

Kompozit malzemeden üretilen 787, uzun menzil-geniş gövde kategorisinde Airbus 350’nin en büyük rakibi olacak. Geniş gövde filolarında Airbus 330-340-350 ve Boeing 767 bulunan havayollarının doğrudan potansiyel müşteri olabileceği bu model, gerçekten sektörde değişik bir rüzgar estirebilir.

PAZAR PAYINI GERİ ALACAK

Aslında Airbus 380 modeli üzerinde çalışırken, Boeing başlangıçta tamamen tersine bir stratejiyle delta kanat uçak projesi üzerinde çalışıyordu. Ancak son anda bir sürpriz yaparak 787 Dreamliner modelinin üretimine başlanacağını anons etti. Sektörü yakından takip edenler Boeing’in özellikle 2000-2006 arasında Airbus’a çok fazla pazar payı kaptırdığını hatırlayacaklardır. Boeing artan yakıt fiyatları ve Euro’nun Dolar’a karşı güçlenmesi sayesinde aldığı yeni siparişlerle Airbus’a kaybettiği pazar payını yavaş yavaş geri alıyor. Avrupalı ve ABD’li üreticilerin sektörel öngörüleri biraz farklı.

Airbus özellikle A380 modeli ile daha çok hub and spoke (bir merkezde topla ve dağıt) stratejisinin daha fazla tercih edileceği öngörüsü ile hareket ederken, Boeing bağlantısız direkt uçuşların (origin-destination) tercih edileceğini düşünüyor. Açıkçası ben bu iki farklı stratejiden orta-uzun vadede Boeing’in karlı çıkacağını düşünüyorum. Çünkü günümüzde büyük şehirde yaşayan insan için para kadar değerli tek şey zaman. Bağlantılı uçuş ise zaman kaybı ve yorgunluk anlamına geliyor.

Gerçi Airbus da bunu fark etmiş olmalı ki ilk başta fazla tutmayan A350 modelini, havayollarının önerileri doğrultusunda geliştirerek A350XWB modeline dönüştürdü. Yeni Dreamliner’ın farklı koltuk kapasitelerine sahip değişik modelleri mevcut. 787-8’de 210-250 koltuk; 787-9’da 250-290 koltuk ve 787-3’te ise 290-330 koltuk bulunuyor. Bu yıl itibarıyla başlayan ekonomik daralmanın üretim bantlarında yavaşlamaya sebep olması ve önceden alınmış siparişler nedeni ile gerek Boeing, gerekse Airbus bundan sonra gelecek siparişleri en erken 2016’da teslim edebilecek.

Ülkemizde şu ana kadar 787 siparişi veren havayolumuz yok ancak çok yakın bir zamanda THY’nin vermesi mümkün, çünkü bu model THY’nin iş planına ve stratejisine en uygun model gibi gözüküyor.

Akşam