"THY'nin filosu 330 uçağa çıkacak"

THY Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin ile, THY'nin büyüyen filosundan first class'ın geleceğine, İstanbul'a yapılması planlanan 3. havaalanından uçak rötarlarına uzanan bir söyleşi gerçekleştirdik.

Kısa bir süre önce THY Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin'in daveti üzerine kendisiyle bir söyleşi gerçekleştirdik. Görüşme talebinin, medya ilişkilerini daha çok Genel Müdür Temel Kotil'e bırakmış olan Karlıtekin'den gelmesini çok önemsediğimi belirtmek isterim. THY Basın Müşaviri Ali Genç beni arayarak 'Candan Bey seninle bir araya gelmek istiyor' deyince hem sevindim hem de sebebini son zamanlarda THY'ye, özellikle büyüme konusunda yönelttiğim eleştirilerime bağladım.

Daha önce ayaküstü tanışmış olmamıza rağmen, kendisini fazla tanımıyordum. Yoğun temposundan dolayı biraz gecikmeli başlayan yemekli söyleşimizde ilk izlenimim, kendine fazla güvenen, iddialı, dinamik ve ticari tarafı ağır basan bir yönetici olduğu yönünde. Neyse lafı fazla uzatmadan söyleşiye geçelim...

6-7 sene önce 62-63 uçak olan filonuzu ticari olarak başarılı kabul edilecek şekilde ikiye katladınız. Bundan sonra orta ve uzun vade öngörünüz nedir?

Hedefimiz 5 sene içinde190 ve 2023 yılında 330 uçaklık bir filo oluşturmak. Özellikle StarAlliance'a katılım sonrası ciddi bir transit yolcu büyümesi yaşıyoruz. Network'ümüz o kadar genişledi ki örneğin Çinli bir turist İstanbul bağlantılı olarak bizimle artık Brezilya'ya kadar uçabiliyor. Eskiden yüzde 1 civarında olan transit dış hat yolcu oranımızı hattına bağlı olarak yüzde 10-15'lere çıkardık. Tam bir network taşıyıcısı olabilmek için hedefimiz bu oranı hattına göre yüzde 20-30 bandına çekmek.

Bu durum tabiatı itibarıyla ciddi bir strateji değişikliği anlamı taşıyor. Yani noktadan noktaya uçan kitleleri hedeflemek yerine hub and spoke (topla ve dağıt) stratejisi demek.  Ancak düşündüğünüz uçak sayısına ulaşmak için ana üssünüz olan Atatürk Havalimanı'nın altyapısı ve trafik kapasitesi buna yeterli mi sizce?

Atatürk Havalimanı kapasitesinin artması için DHMİ ve diğer yetkililer çok fazla çaba harcıyorlar. Daha fazla kapasiteye ihtiyaç olduğunun farkında olduğumuz için bundan sonraki büyüme planlarımızda Ankara Esenboğa, Antalya ve İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı'nı da ilave üsler olarak kullanmayı planladık ve yavaş yavaş da başladık sayılır. Tabii ki buradaki seferlerimiz daha çok iç hat transit bağlantısı az olan seferler olacaktır.

Artan rötarları azaltmak için THY olarak özel bir önleminiz var mı?

Genelde rötarlar havalimanı altyapıları ve DHMİ kaynaklı ve onlar da azaltmak için gayret ediyorlar.

'BEŞ YILDIZLI HAVAYOLU OLMAYACAĞIZ'

Sık sık gündeme getirdiğiniz beş yıldızlı havayolu olma konusunu ne kadar hedefliyor ve önemsiyorsunuz?

Valla bu konuyu bazı arkadaşlarımız ifade ediyor. Ancak bizim hedefimiz aslında hattına göre beş yıldızlı servis sunmak, ama genelde çok iyi bir dört yıldızlı havayolu olarak kar etmek. Bence bu çok daha önemli. Bu beş yıldız konusuna biraz da Hindistan'dan kiraladığımız Boeing 777'lerde first class olmasından dolayı bulaştık aslında.

Çok pahalı, Kevin Costner'lı bir reklam kampanyası yaptınız ve edindiğimiz bilgilere göre first class dolulukları zayıf gidiyor, ne dersiniz?

Evet, o reklam kampanyası aslında THY'nin tanıtımına çok faydalı oldu ancak talihsiz Amsterdam kazası nedeniyle pek verim alamadık. Kısa bir süre sonra first class uygulamalarını kaldırmayı düşünüyoruz ve daha fazla karlılığa odaklanacağız. Uzun menzilde kullandığımız gerek Boeing 777 gerekse Airbus 330'lardan çok memnunuz.

Biraz da uçucu personel ve özellikle pilotlardan konuşalım. Sizce Türkiye'de yeterince pilot yetişiyor mu, son zamanlardaki gibi yabancı pilot almaya devam edecek misiniz?

Biliyorsunuz pilot yetiştirmek amacı ile Turkish Academy'yi kurduk. Onun haricinde Türk Silahlı Kuvvetleri, Anadolu Üniversitesi ve yurtiçi ile dışında iyi eğitim almış pilotlarımız mevcut. Turkish Academy'yi daha da fazla büyütmek istiyoruz, ayrıca yurtiçi kaynaklar büyüme planlarımız için yetersiz kaldıkça yabancı pilot sayımız da artacaktır.

Ancak biliyorsunuz ki kokpitte iletişim ve homojenlik uçuşta emniyet anlamı taşır. Yabancı pilot sayısı arttıkça Türk pilotlarla kokpit içi iletişim sorunu yaşamazlar mı?

Özellikle genç Türk pilotlarımızın lisan seviyesi iyi düzeyde. Uzun vadede fazla sorun olacağını düşünmüyoruz. Ayrıca özellikle uçucu personelimizin eğitim ve gelişimine daha fazla önem veriyoruz. 

Oturduğunuz koltukta başarı için, mevcut hükümetle ilgili bakanlıklar arasındaki iletişim önemli değil mi? Zira söz konusu bir koalisyon hükümeti ve ilgili bakanları olsa idi, büyüme veya diğer kararlar konusunda bu kadar rahat olabilir miydiniz?

Tek parti hükümetinin desteği ve ilgili bakan ile diyalog çok önemli. Biz daha önceki bakanımız Kemal Unakıtan'la da şimdiki bakanımız Mehmet Şimşek ile de iyi bir diyalog içindeyiz. Zaten finansal neticeler de iyi geldikçe kimse bir şeye fazla karışmaz. 

3. HAVAALANI ŞART

Gündemde olan İstanbul'a 3. havalimanı konusunda ne düşünüyorsunuz?

Kesinlikle destekliyoruz ve İstanbul'un böyle bir ihtiyacı olduğunun farkındayız. 

Şu anda 130'un üzerinde uçağınız var ve   115-120 civarında destinasyona uçuyorsunuz.  5 yıl içinde hedeflediğiniz 190 ve 2023'te hedeflediğiniz 330 uçağa ulaştığınızda nerelere uçacaksınız ve bu yönde ekipleriniz; ticaret, hat planlama ve diğerleri hazırlar mı?

THY olarak her türlü büyümenin altından kalkacak bir altyapımız var ve ekiplerimiz filoya katacağımız her uçağa uçacak en karlı ve doğru hattı bulacaklardır.

Dünyada ABD'deki havayolları hariç, 200 uçaktan daha büyük bir filoya sahip tüm Avrupalı havayolları hem eskiden sömürgeci imparatorlukların devamı hem de G-7 ülkelerinin havayolu konumunda. Sizce yine de THY 200 uçağın üstüne çıkabilir mi? Yeni uçak alımları ile ilgili çalışmalar nasıl gidiyor?

THY'nin 5 sene önce bu kadar büyüyebileceğine de kimse inanmıyordu, ama bakın 130 uçağın üstüne çıktık ve daha da büyüyoruz. Yeni uçak alımları ile ilgili görüşmeler de iyi gidiyor ve olması gerektiği gibi ortam rekabetçi olacak.

Şayet Candan Bey'in daha fazla vakti olsa idi ben devam etmek isterdim ancak, vakti kalmadığından mı yoksa uçak alımları ve büyüme ile ilgili konularının detayına girdiğimizden mi tam bilemiyorum ama söyleşimizin devamı ileri bir  tarihe kaldı. Tabii ki iki saatlik görüşmemizde daha detaylı konular da görüştük, ancak bir kısmını yer olmadığından, bir kısmını da 'off the record/kayıt dışı' olduğu için gündeme getiremiyorum. Şahsi izlenimlerimi ise önümüzdeki haftalarda sizlerle paylaşmak isterim. Yöneticilerinin stratejileri ve görüşlerine katılsam da katılmasam da, her Türk bayrağı taşıyan havayolunun evrensel semalarda hep en yükseklerde olmasını istediğimin altını şiddetle çizmek isterim.


Tolga Turgut
AKŞAM