THY 18 milyar dolar gelir sağlıyor

Türk Hava Yolları (THY) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hamdi Topçu birkaç kez ısrarla "Gelip görmelisin" dedi, sonunda gittim. Pilotların "simülatör eğitimi"ne sonunda ben de "gözlemci" olarak katıldım.

Girdiğimiz simülatör, Airbus A320 uçağının kokpitiyle birebir aynıydı. Ben pilot koltuğuna oturdum ama simülatörü eğitmen pilot kullandı. Eğitmen pilot, birkaç kez "Kontrol sizde" demeyi denediyse de, pek becerdiğimi söyleyemem.

THY’nin eğitim merkezinde dört simülatör, bir de kabin var. Kabinde hostesler, yani kabin ekibi eğitim görüyor. Biz eğitim kabinine girdiğimizde Sun Express’ten bir ekibin eğitimi vardı. Biz kabindeyken, "havada yangın riski" çalışması yaptılar. Bir anda kabini duman bastı. Hosteslere böyle bir durumda neler yapacakları anlatıldı.

Eğitim kabinlerinin fiyatı 1 milyon dolar civarındaymış. Yerli yabancı birçok havayolu şirketinin kabin ekipleri burada eğitim görüyor. Bu kabinler günün 24 saati boş kalmıyor. Havayolu şirketleri, mevcut kabin ekiplerini bilgi yenileme ve yeni gelişmeleri öğrenmeleri için her yıl bir kez eğitimden geçiriyor.

Simülatörlerin fiyatı ise 10 milyon dolardan başlayıp 20 milyon dolara kadar çıkabiliyor. THY’nin önünde simülatör sayısını 6’ya çıkarma planı var. Burada yeni pilotların eğitiminin yanısıra mevcut pilotların "bilgi yenilemesi" de gerçekleşiyor. Pilotların yılda iki kez simülatörlerde yeni gelişmelere dönük eğitim alması gerekiyor.

THY, RJ100 uçaklarını filodan çıkarmış olmasına karşın, bir simülatörü "eğitim pazarlaması" açısından elde tutulmuş. Aslında THY yönetimi RJ simülatörünü satmayı düşünmüş, 750 bin dolarlık bir fiyat önerilince vazgeçmiş.

Hamdi Topçu, RJ simülatörünü satmamış olmalarından memnun: "Bu simülatör bize yılda 750 bin dolar kazandırıyor. Dünyanın değişik noktalarından bize eğitime geliyorlar."

THY’nin eğitim merkezine yaptığı yatırım 50 milyon dolar dolayında. İki yeni simülatör gelince rakam 80-90 milyon dolara çıkacak.

THY’nin elindeki 4 simülatörün dakikası bile boş geçmiyor. 7 gün 24 saat eğitim var. Bu konuda Hamdi Topçu’nun benzetmesi ilginç: "Eğitim merkezi dolulukta THY’yi sollamış durumda."

THY’de doluluk yüzde 75-80’lerdeyken, eğitim merkezindeki simülatörlerde doluluk oranı yüzde 100’e dayanıyor. Buradan elde edilen yıllık gelir de 18 milyon doları buluyor. Yani bu merkez yılda bir simülatör parası çıkarıyor.

Kısacası THY eğitimde yüzde 100 dolu "uçuyor", 18 milyon doları kasaya atıyor...

Günde 40 bin kişi havada Do&Co-Turkish’ten yiyor

TÜRK Hava Yoları (THY) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hamdi Topçu’ya uğramışken, uçaklara yemek servisi hizmeti veren Do&Co-Turkish’e de gittik.

Hatırlamakta yarar var... THY, daha önce yemek servisini Usaş Gate Gourmet adlı şirketten alıyordu. Şimdiki THY yönetimi, Usaş’la fiyatta anlaşamayınca rest çekti, "Kendi işimi yaparım" dedi. Atilla Doğudan’a ait Avusturya merkezli Do&Co ile anlaşıp, yüzde 50’şer payla ortak şirket kurdu.

Karşısında dünyadaki tüm Formula 1 yarışları başta olmak üzere önemli catering (yemek servisi) hizmetleri veren Do&Co’yu gören Usaş, tesislerini de devredip havalimanından, kafe ve restoranlar hariç çekildi.

Do&Co-Turkish, büyük bölümü THY’ye olmak üzere havada günde toplam 40 bin kişiyi doyuran yemek servisi yapıyor. Cirosu ise 150 milyon YTL’yi buluyor.

Tesisleri gezerken, görevlilere "Uçakta Türk yemekleri ağırlıklı servis yapmaya çalıştığınız için çoban salata ikramınız da var. Ancak, çoban salata bekleyince tüm lezzeti gidiyor" notumu ilettim.

Görevlilerin yanıtı, "Atilla Bey de uyardı, değiştiriyoruz" oldu. Geçen pazartesi Cenevre’ye uçarken baktım, salata değişmişti...

40 bin kişiye her gün havada taze yemek, 150 milyon YTL yıllık ciro...

Do&Co-Turkish, bu işi başarmış görünüyor...

Vahap Munyar / Hürriyet