TAV'A TEKLİF YAĞIYOR

TAV CEO'su Dr. Sani Şener, yabancı ortaklarının batmasına rağmen şirketi ayakta tutarak geçen yılı rekor kârla kapattıklarını söyledi. Zaman'a konuşan Şener, daha önce kapılarından bile geçemedikleri şirketlerin şimdi ortaklık için peşlerinden koştuklarını anlattı. Kriz ortamında istihdamı yüzde 8 artırdıklarını vurguladı. İstanbul'a yapılacak 3. havaalanına ise karşı olduklarını belirtti.

Ekonomik krize rağmen yatırımlarına ara vermeyen TAV Havalimanları Holding, Amerika ve Avrupa'da başarılarıyla adından söz ettiriyor. TAV Grup üst yöneticisi (CEO) Dr. Sani Şener, küresel ekonomik krizde şirketi çok iyi idare ettiklerini ve havalimanı inşaatlarında büyük başarı elde ettiklerini söyledi. Elde ettikleri başarının dışarıda yankı bulduğunu ifade eden Şener, dünyanın önde gelen firmalarının ortaklık için kapılarını çalmaya başladıklarını belirtti. Havacılık sektörü ve şirket çalışmaları hakkında Zaman'a ilginç değerlendirmelerde bulunan Şener, TAV'ın çok iyi durumda olması sebebiyle kurucu ortaklar başta olmak üzere diğer ortaklara, "Sermaye artırın, biz ona katılalım." şeklinde talepte bulunulduğunu açıkladı. Suudi Arabistan, Kuzey Afrika ile Dubai ve çevresinde iş yapmayı planlayanlara, "Yanımızda bir Türk firması olursa daha avantajlı duruma geçeriz." düşüncesini aşıladıklarını anlatan Şener, 10 yıllık TAV'ın yaptığı icraatlarla Amerika ve Avrupa'da önemli bir konuma geldiğine, büyük başarılarla anılmaya başladığına dikkat çekti.

Şener, TAV İnşaat'ın dünyanın en büyük firmalarından Japon Taisei ile Katar'a girdiklerini ve Brezilyalı Odebrecht ile Libya'da iş yaptıklarını vurgulayarak, gelinen noktanın Türkiye'nin o bölgedeki gücünün temeli ve TAV'ın o bölgelerde kendi çapındaki başarısı olduğunu anlattı. Şener, "İnanın bugün ve dün, yine bizim inşaat firmasıyla ilgili ismini tasavvur edemeyeceğiniz, bizim 5 yıl önce yanından bile geçemeyeceğimiz firmaların en üst düzey temsilcileri, havalimanı işletmelerine ortak olmamız için peşimizden koşuyor." diye konuştu. Şener, Osmanlı İmparatorluğu sayesinde bu coğrafi bölgede iş yaparken yabancılık çekmediklerini belirterek, 500 yıl bu topraklarda yaşamış Osmanlı İmparatorluğu ile diğer ülkelerin kültürel benzerlikleri bulunduğunu söyledi. Bu yüzden her iki tarafın birbirini çok iyi anladığını ifade eden Şener şunları söyledi: "Bir avantajımız daha var. Bizde bir Avrupailik olduğundan hoşlarına gidiyor. Türk olarak ama Avrupa parasını kullanarak gidip Tunus'ta komple bir anahtar teslimi havalimanı yaptık."

Küresel krizde ortakları Amerikalı, Avustralyalı ve Avusturyalı fonların battığına dikkat çeken Sani Şener, hisseler satılınca fiyatların düştüğünü ancak buna karşılık çok ciddi şekilde krizi yönettiklerini söyledi. Kriz döneminde şirketteki finans çalışanlarını kendisinin bulunduğu kata çıkardığını ve karşılıklı oturmaya başladıklarını anlatan Şener, "Başka çaresi yoktu. Bir oda içinde 3-4 ay oturduk. Alınan kararlarla olayları çözdük. Yüzde 8 oranında istihdamı artırdık. Sadece performansı düşük arkadaşlarla yollarımızı ayırdık." diye konuştu. Şener, 2010'un da gayet iyi gittiğini ve geçen yıla göre yolcuda yüzde 18 oranında artış yaşandığını bildirdi. Yolcu kapasitesi yüksek Atatürk Havalimanı için yüzde 18'lik yolcu artışının çok özel olduğuna dikkat çeken Şener, 2010'un iyi başladığını ve bu yılı iyi geçireceklerini ümit ettiklerini söyledi. Şener, THY ile HAVAŞ ortaklığında TGS adlı yer hizmetleri şirketi kurduklarını ve 4 bin kişiye istihdam sağladıklarını belirterek, TGS ve HAVAŞ'taki istihdamı artıracaklarını ve HAVAŞ'ın Tunus'tan başka ülkelerde de faaliyet göstermesini sağlayacaklarını ifade etti.

Gecikmelerin büyük kısmı de icingten kaynaklanıyor

Atatürk Havalimanı'ndaki gecikmelerin genel olarak, kış aylarındaki de icing (uçakların soğuk havalarda buzlanmasını önlemek amacıyla alkol karışımı sıvıyla yıkanması) uygulaması, yağmur ve lodoslu havalar ile kullanım kapasitesi yüzde 50 azalan 06-24 pistinin olumsuz etkisinden kaynaklandığını ifade etti. Kısa pist olarak adlandırılan 06-24'ün bakıma alındığını ve uzatılacağını anlatan Şener, 18-36 paralel pistine yapılacak hızlı çıkışların (taksi yolları) da, 15 Haziran'dan sonra hava trafiğinin rahatlamasını sağlayacağını bildirdi. Şener ayrıca, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), Türk Hava Yolları (THY) ve TAV'ın ciddi koordinasyon içinde çalıştığına dikkat çekerek, 'slot'ların yani uçak iniş izinlerinin homojen şekilde 24 saate yayılmasıyla hava trafik yoğunluğunun çok daha rahatlayacağının altını çizdi.

Şener, iş gereği çok seyahat ettiğini ve bir yılda 200 gün uçtuğunu söyledi. Üniversiteden 1977'de mezun olduğunu ve meslek hayatında 33. yılına girdiğini anlatan Şener, 33 yıla 6-7 mühendisin hayatına sığacak projelere imza attığını bildirdi. Normal bir insanın hayatı boyunca uçacağı kadar uçuşu bir yılda gerçekleştirdiğine dikkat çeken Şener, "Bir mühendisin bir ömür boyu takip edeceği projeyi belki biz bir-iki yılda takip ediyoruz. Bu şans ama yorgunluk ve dert açısından bakarsanız şanssızlık." dedi.

İstanbul'a yapılacak 3. havalimanını engellemiyoruz

TAV Grubu CEO'su Sani Şener, İstanbul'a yapılması planlanan 3. havalimanı hakkında da ilginç değerlendirmelerde bulundu. 'Havalimanı yapılmasına karşı çıktıkları ve bu yüzden projeyi engellemeye çalıştıkları' iddialarına tepki gösteren Şener, "3. havalimanının engellenmesi yönünde lobi yapacak ne halimiz, ne de vaktimiz var." şeklinde konuştu. Şener, Atatürk Havalimanı'nın işletme hakkı konusunda DHMİ ile sözleşme yaptıklarına ve 15,5 yıl için 3 milyar dolar ödeyeceklerine dikkat çekerek, buna rağmen yeni havalimanı açılması ve yolcunun da yarısının buraya taşınacağının söylenmesinin 'maç oynanırken kural değiştirmeye benzeyeceğini' söyledi. Sabiha Gökçen Havalimanı'nda da benzer olay yaşadıklarını anlatan Şener, "Atatürk Havalimanı'nı yap-işlet-devret olarak aldık. Karşıda Sabiha Gökçen Havalimanı'nı açtılar. O zaman da bizim itiraz hakkımız vardı ama bunu yapmadık. Özellikle havacılık sektöründe serbest piyasa koşullarına sonuna kadar inanan firmayız. Başarımız da buradan geliyor." dedi.

ÇORLU HAVALİMANI İHMAL EDİLMEMELİ

Sani Şener'e göre 3. havalimanı tartışmaları yapılırken Çorlu Havalimanı ıskalanıyor: "Çorlu Havalimanı çok basit yatırımlarla gayet güzel bir havalimanına dönüştürülebilir. Üçüncü havalimanını yapacağınıza Çorlu'yu buraya hızlı trenle bağlarsınız, İstanbul'daki 3 havalimanı çok daha az paraya mal olmuş olur." Şener, Çorlu Havalimanı'nda değişik planlamalar yapılabileceğini ve İstanbul'un çözümü konusunda Master Planı'nda da bu konuya dikkat çekildiğini ifade etti. Havalimanlarının kategorize edilmesi gerekebileceğini ifade eden Şener, kargo yoğunluklu, tarifeli ve charter (tarifesiz) havalimanları inşa edilebileceğini söyledi. Şener ayrıca, hem operasyonun hem de sermayenin verimliliği açısından Sabiha Gökçen ile Çorlu Havalimanı'nın hızlı trenle Atatürk Havalimanı'na bağlanması gerektiğine vurgu yaptı. Şener, üçüncü havalimanı için düşünülen Silivri ile İstanbul'un hava sahasının aynı olduğunu ancak Çorlu Havalimanı hava sahasının ise ayrı olduğunu bildirdi. Bu yüzden Silivri'ye yapılacak yeni havalimanında uçak inişlerinde problem yaşanabileceğine işaret eden Şener, "Atatürk Havalimanı ile Sabiha Gökçen Havalimanı'nın hava sahası aynıdır. Yani buradan oraya 15 uçak daha kaydırdığınızda orada da aynı sorunlar başlar." şeklinde konuştu.

Hava Kuvvetleri, uçak parkı için arazi verecek

TAV'ın üst yöneticisi Şener, havalimanındaki en büyük problem olarak gösterilen uçak park yetersizliğinin de Hava Kuvvetleri'nden alınacak arsa ile ortadan kaldırılacağına inanıyor. Hava Kuvvetleri ile DHMİ arasında anlaşma sağlandığı yönünde duyumlar aldıklarına dikkat çeken şirket CEO'su, Hava Kuvvetleri'nin kullanmadığı bölgeyi, DHMİ'ye devretmesi ile 06-24 pisti tarafından çok ciddi alan elde edileceğini bildirdi. Şener, konunun gelecek yıl tamamen çözüleceğine inandığını ifade ederek, "Yeşilköy'ün göbeğinde 800 dönüm arazi var ve bunu kimse kullanmıyor. Hava Kuvvetleri'nin T1 eğitim uçakları vardı. Onlar Yalova'ya gitti. Burada ciddi şekilde trafiği engelliyordu. Bu karar, her iki taraf açısından da doğru oldu." diye konuştu. Şener, Hava Kuvvetleri'nden alınacak alanla park sahalarının 91'den 150'ye çıkacağının altını çizerek, hava sahası, pist ve park kapasitesi ile terminal kapasitesinin birbirine uyumlu olması gerektiğini, bu uyumun da altyapılarla sağlandığını bildirdi. Atatürk Havalimanı'nda gerçekleşecek kapasite artırımları ile 2025'e kadar 50 milyon yolcuya ulaşılacağına dikkat çeken Şener, bu kapasitenin Atatürk Havalimanı'nda bulunduğunu söyledi.

Dr. Şener, Atatürk Havalimanı'nda 31 milyon yolcu, 300 havayolu ve 275 bin uçağa hizmet sunduklarını söyledi. Atatürk Havalimanı'nın, yüzde 34'lük oranla Avrupa'nın transit yolcusunu en çok artıran havalimanlarından biri olduğuna işaret eden Şener, bunun büyümesine devam eden THY'nin en büyük havayolu ittifakı Star Alliance'a girmesi ile gerçekleştiğini söyledi.
 
Rusya'da sıfırı tükettim o yıllar için pişmanım

Sani Şener, 1990'da Rusya'ya gittiğinde çok ciddi finansal krizle karşı karşıya kaldıklarını ve bu yüzden o yılları kayıp yıllar olarak gördüğünü söyledi. Korelilere taşeron olarak inşaat projesi yaptığını anlatan Şener, "Rusya'nın en zor zamanlarıydı. O sıkıntıyı yaşamasaydım bugün nerelerde olurdum bilemiyorum. Orada kayıp yıllarım var. Tekrar sıfıra döndüm. O pişmanlığım var. Ama bir de o hataların toplamında elde edilen tecrübe ile bu yıllara geldik diye de bakıyorum." şeklinde konuştu.

Ölünceye kadar çalışmak istiyorum

TAV Grubu CEO'su Dr. Sani Şener, hayallerinin kesinlikle olmadığını ve Allah ömür verdiği takdirde 85 yaşında işten eve gelirken ölecek gibi çalışmayı düşündüğünü söyledi. "Bu ülke için bu işin böyle olması lazım." diyen Şener, "Atatürk'e ve silah arkadaşlarına bakın. 1880'lerde yani o tarihlerde doğan dedelerimiz, bir ömür boyu savaşmış. Balkan Savaşı, 1. Dünya Savaşı, Sarıkamış, Trablus, Çanakkale, Yemen... Hayatları savaşmakla geçmiş. Bizim nesil de çalışsın. Bizden sonraki nesil de inşallah Avrupalılar gibi daha rahat olurlar. Onlar hafta sonları daha güzel dinlenirler. Onlar ölmüş, bari biz çalışalım." dedi.

Allah, iyi yönetimle rekor kâr nasip etti

Şener, geçen yıl tüm Avrupa'da yolcu sayısında yüzde 6, dünya genelinde yüzde 3 oranında düşüş yaşanırken, Atatürk Havalimanı'nda tüm yolcuda yüzde 8, transit yolcuda yüzde 33 oranında artış gerçekleştiğini söyledi. Kriz ortamında çok çevik hareketlerle kararları hızlı verip başarı sağladıklarına dikkat çeken Şener şunları söyledi: "Faiz yükü artacaktı. Borçları temizledik. Büyümenin hızını ve sermayesini hazır ettik. Bu portföyü güzel yönetince, operasyon da kaliteli ve iyi gidince rekor kârları Allah bize nasip etti."

RAKAMLARLA TAV HAVALİMANLARI

Net Kâr 110,7

Yatırımlar 671,3

Çalışan sayısı 12.194

Yolcu sayısı** 42,1

Dış hat 25,7

İç hat 16,4

Not: 2009 rakamları, (*) Milyon TL, (**)(Milyon kişi)

(Zaman)