KTHY'nin borcu korkutuyor!

KTHY’nin borcunun 60 milyon Dolar’ının “KKTC devlet bankaları”na, 45 milyon dolarının ise “özel bankalara olduğu kaydedildi. Personel durdurarak, bu borcun şu anda ödenmesi mümkün değil. Ancak şirketin, yaşaması için “ekonomik tedbir” alma zorunluluğu olduğunu herkes kabul ediyor.

Güvenilir bir kaynak, “geçtiğimiz hafta İstanbul’da gerçekleştirilen bir toplantıda, Türkiye Cumhuriyeti devletinin 20 milyon dolarlık maddi katkısına karar verildi” dedi.

Aynı kaynak, 20 milyon dolarlık katkının 10’ar milyon dolarlık iki ayrı kalemde ödeneceğini belirtti. “KTHY çalışanları bu ay ödeme sıkıntısı yaşamayacak” diyen kaynağımız, “KTHY’nin yaşatılabilmesi için tasarruf tedbirlerinin sürdürülmesi kararı da alındı” dedi.

Bu arada “işten durduruldu” denilen 137 kişiye, “daha düşük maaşla”, yer hizmeti veren Cyrpus Airport Services Limited’te (CAS) çalışma teklifi yapılacağı da iddia edildi.

DEĞİŞİK İDDİALAR VAR

KTHY’ye yakın bazı kaynaklar, 2004 yılında şirketin 35 milyon dolar karda olduğunu, 2004 – 2009 döneminde ise adeta “yere çakılma” döneminin yaşandığını öne sürüyor. Şirketin 2009 yılındaki yönetiminin, bilançoyu da hazırlamadığı öne sürülürken, herkes “aşırı istihdamı” ve “aşırı istihdam nedeniyle rekabet gücünü yitirmeyi”, batış sebepleri olarak gösteriyor.

Kimi kaynaklara göre, KTHY, “özel şirketlerle rekabet gücünü yitirdiği” için bu duruma düştü. Kimisine göreyse, aşırı istihdamların ötesinde, “kötü yönetim” iflasa sebep oldu.

ATAKAN'IN AÇIKLAMASI

Hava-Sen Başkanı Buran Atakan, KTHY’nin kurtarılmasının, çalışanların korunmasının kendileri için esas olduğunu söyledi. Muhalefet partileri ile dün toplantılarını sürdürdüklerini belirten Atakan, “KTHY, tekel olduğu dönemde dahi kötü yönetildi, 1997’de Mesut Yılmaz’ın başbakanlığı döneminde Türkiye’den 50 milyon dolar alınmıştı, yine de bir yere varılamadı” dedi.

Atakan, bir tek Zeki Ziya’nın genel müdürlüğü döneminde şirketin kara geçtiğine dikkat çekti ve şunları söyledi:

“Kötü yönetim ve rekabet edememezlik beraberinde borcu getirdi. Hükümet, devlet veya yönetenlerimiz, rekabet edecek durumda olmadığımız halde, rekabete izin verdi; bu rekabete izin verenler suçludur… CAS tartışmalarına gelince; tüm çalışanlar KTHY çalışanıdır. Hava – Sen yetkili sendikadır. 137 çalışan, CAS’a görevlendirilmesi protokolünü biz KTHY ile yaptık. Maaşları ortak ödeniyor. Mahsuplaşıyor. CAS hizmet verir, KTHY bu hizmeti öder. Mahsuplaşma olur… 2004’te 35 milyon dolar kar vardı deniyor. Şimdi 105 milyon zarardan söz ediliyor. Belge görmedik. Her şeyi söylüyorlar. Özellikle şu andaki Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Sayın Hasan Taçoy her şeyi söyleyebilir… Doğrudur, Zeki Ziya döneminde, Türkiye’den alınan 50 milyon dolar çalıştırıldı ve kasada para vardı. 2004’te de var mıydı? Belge görmemiz lazım… Belge görürsek inanacağız.”

KTHY BUGÜNLERE NASIL GELDİ?

KTHY 4 Aralık 1974 tarihinde THY ve Kıbrıs Türk Cemaat Meclisi Konsolide Fonu Inkişaf Sandığı eşit ortaklığı ile Lefkoşa'da bir Limited Şirket olarak kuruldu.

3 Şubat 1975 tarihinde ilk tarifeli seferi gerçekleşti. İlk KKTC ofisi ve İlk Türkiye’deki ofis açıldı.

DC-9, Boeing-727-200 VE Boeing-707 tipi uçaklar kiralandı ve filoya katıldı.

1981’de tarifeli Londra seferleri başladı.

CTP – DP koalisyon hükümeti döneminde, 9 Eylül 2005 tarihinde T.C.Özelleştirme İdairesine ait  yüzde 50 KTHY hisseleri KKTC’ye devredildi. Bu tarihten itibaren geriye gidiş hep hızlandı. Şirket asla kara geçemedi.

2006 Aralık ayında Türkiye havaalimanlarındaki Yer Hizmetleri üniteleri HAVAŞ’A devredildi.

Cyprus Airport Services (CAS) Limited, Ocak 2007’de Türkiye'nin yer hizmetleri kuruluşu HAVAŞ (Havaalanları Yer Hizmetleri A.Ş.) ile Kıbrıs Türk Hava Yolları ortaklığında kuruldu. Ana faaliyet alanları içinde, IATA Standartları paralelinde “Yük Kontrolü ve Haberleşme”, “Yolcu Hizmetleri”, “Apron ve Kargo Hizmetleri” bulunan CAS, Ercan Havalimanı'nda sözü edilen hizmetleri dünya standartlarında vermeyi amaçlıyordu. Kurulduğu dönemde Ahmet Derya Genel Müdür, Dr. Kıvanç Diren ise Yönetim Kurulu başkanıydı. KTHY’nin geriye gidişi bu dönemde de devam etti.

Ahmet Derya ve Diren, 9 Haziran 2007’de ayrıldı. Yerlerine Genel Müdür olarak Ahmet Akpınar, Yönetim Kurulu Başkanı olarak da Mustafa Candanal geldi. Borç miktarı artmaya devam etti.

CTP – DP ve CTP – ÖRP koalisyonları dönemindeki bu değişikliklerle, Candanal – Akpınar yönetimi, 19 Nisan 2009 seçimleri “hükümet değişikliği” sonrası yerini Erol Atakan – Bilal Ekşi yönetimine bıraktı. Atakan Yönetim Kurulu Başkanı, Ekşi ise Genel Müdür oldu.

BORÇ BÜYÜK

Eski KTHY genel müdürlerinden Ahmet Derya de “KTHY nasıl kurtulur?” sorusuna yanıt verdi. Derya, “KTHY ile ilgili karar vermesi gereken KKTC devletidir” dedi. Derya, KTHY’nin siyasi, ekonomik ve sosyal önemi olduğuna dikkat çekti ve bu önemin ele alınarak, KTHY’nin masaya yatırılmasını istedi.

Derya, sivil havacılık sektöründe verilen hizmetlerin ülkemizde oluşmadığını kaydetti ve şunları anlattı:

“Normal bir ülkede havacılık olayının gerçekleşmesi için, yer hizmetleri, teknik hizmetler, catering hizmetleri, kargo hizmetleri vardır. Müşteri memnuniyeti açısından verilebilecek başka hizmetler de vardır. KKTC’de bu hizmetler yoktur. KTHY, bu hizmetleri kendi bünyesinde kurmuştur. Bilet satış acenteleri açmıştır. Şimdiki gibi internet üzerinden satış yoktu. Bu yapı, yığıldı geldi. Hizmet türleri çok olduğu için personel de fazla olur tabii ki. KKTC bir çözüme doğru gidiyor. Bu hizmetlere ilgi artacaktır, (izolasyonların kalkmasıyla birlikte)… Akılcı olan bu birimleri kapatıp, bir takım özel şirketlere peşkeş çekmek yerine; ana bünyeden ayırıp, bu işin uzmanı özel şirketlerle KTHY arasında ortaklıklar kurulmalıdır. Teknik, ikram, yer işletme, kargo ortaklığı kurulmalıdır. Ortaklıklar, özel sektörün sermayesinden, dinamizminden yararlanmalıdır. KTHY ortak olmalı ve hizmetlerden pay almalıdır.”

(Kıbrıs Gazetesi)