Kıbrıs Türk Hava Yolları konusunda kaleme almakta olduğum bu yazı içinizi karartmak için değil; aksine soruna çözüm sunmak için yazılmaktadır.Ben yara ortaya çıkınca seyredilmesinden değil,derhâl önlenm alınmasından ve tedavi edilmesinden yanayım.Ortaya çıkan bazı örgütler nasıl çözüm sunacaklar bilemem.Yaptıkları açıkamalarda bu yoktu.Yani KTHY’nın 100 milyon dolarlık acil paraya ihtiyacı vardır.Konuşulması gereken paradır.İşte bunun için KTHY için iddialı önerilerim olacaktır.
Sivile asker bileti keserek,ya da indirim hakkı olmayana bunu uygulamak ve Çarterlerde yıllarca hatalı fiyat vererek KTHY kaynaklarının tırtıklanmasını bilerek başkaca nutuklar çekmek boşunadır.Hatta iddia ediyorum personel fazlalığı masalı da işe çözüm değil.Yarı personeli işten çıkarsanız da KTHY kâra geçmez ve bu şekliyle yaşayamaz.
1974 öncesinde Kooperatif veya öteki devlet kuruluşları ne kadar şefkatle ele alınırken,1974 sonrasında onca olağana karşın oluşturulan her “Kuruluş” daha sonra enkaza dönüştü.Sanayi Holding,ETİ,Tarımsal Donatım Kurumu,Cypfruvex ve tesisleri tembel ve beceriksiz bürokratın elinde kurban oldu.”Memur kafası ile piyasada kâr ederek yaşayabilecek” işletme modeli iflâs etti.Arada ciddi girişimlerle kârlı dönemler oldu ama politika onu da yerle bir etti.
Son “Ortaklık Hükümetlerinin” marifetlerinden biri de Kıbrıs Türk Hava Yolları aynı sona yaklaşmaktadır.Parti rozeti ile ansızın KTHY Yönetimine atanan kişilerin yapabilecekleri,işte şimdi herkesin ağlayarak teslim ettiği sonuçtur.100 milyon doların üzerinde zarar.Personelinin maaşını ve uçuşla ilgili olarak KKTC’de dışta ödemesi gereken bedel ama ödeyemeyecek bir işletme. Yakında yabancı ülkelerdeki borçlar ve “Üst geçit bedellerinin” ödenmemesi yüzünden uçaklara el konma tehlikesi ufuktadır.
Tartışalım ama derhâl çözüm üretip uygulayalım.Türk Hava Yolları Türkiye Havacılığı Özel Şirketlere açılınca, aynı yolu izledi ve kendini “Özelleştirdi”. Yönetim sivil ve de işin uzmanı kişilere teslim edildi.Memur veya partili tercihi kalkttı.THY’ının %51 hissesi özelleştirildi.Bugün devlet THY’ının %49 hissesini elinde bulundurmaktadır.Orada borsa olduğundan hisseler borsadadır.Kârlı olduğu için de alıcı bulmaktadır.THY dünyada nerede ise ilk 6’ya girdi.
KKTC’de Borsa oluşturuldu.Yasası yapıldı ama memur elinde rezil edildi.Sadece açılış töreni yapılabildi.Borsayı özele devretmediler.Hata yaptılar.Bina tasarrufu için de kapattılar.Yani KTHY’ının hisselerini KKTC ‘de olmayan Borsada pazarlayamazsınız.
O hâlde KTHY’ının derhâl ihtiyacı olan parayı, kim nereden bulacaktır?İşletme hatalı idi,işletmede şunlar yapıldı,bunlar yapıldı.Zarar oldu.Bunu herkes biliyor.Bu zarara neden olanların içinde acenteler,otelciler de vardır.Herkes aynayı yüzüne tutsun.Uçaklar doldu dolu gelir ama ortada kâr yoksa ortada büyük oyun var demektir. Bunları geçiniz.
Çare nedir?
1.Konuşmak yarar sağlamaz.Derhâl 100 milyon dolar koymak gerekmektedir ortaya.Bunu Devlet koyacak mı?Ya da bir kaynaktan geri ödemek üzere 100 milyon dolar borç sağlanacak mı? Devlet sermayeyi arttırmayacak veya kredi sağlayamayacaksa, bugünlerde toplantı yaparak açıklama yapan “Örgütler” mi bu parayı ortaya koyacaklar? Bu parçalı bohça “Özelleştirmedir”.Bunu yapmaya kalksanız 6 ayınızı alır.O zamana kadar da elde Hava yolu kalmaz.
2.KTHY’ının paralel üç şirketi vardır.THY %51’ini özele sattı. Ama o bunu Borsa olanaklarını kullanarak yaptı. KTHY’ının %51’ini satmak için şirket tüzükleri gereği karar alır ilân verir,duyuru yaparsınız. İsteyen,işletme iddiasında olan herkes başvurur. Ama 100 milyon doları da resmi belge ile ortaya koyar. KTHY’ının uçuşunun süreceğini de garanti eder. Bu “Blok Hisse satışı” demektir. Devletin ortaklığı da bu şekilde sürer.
Bunu yapacak olan daha fazlşa uçak,daha fazla uçuş noktaları ve yeni hzımetler sunmak ve kâr etmek durumundadır.
3.Hükümet de yeni “Serbest Bölgeler Yasasına” dayanarak Ercan Havaalanını Serbest Bölge ilân eder. İşletmesini KTHY’ına verir.Istanbul Atatürk Havaalanı özel şirket olan TAV tarafından geliştirildi ve işletilmektedir.Ercan da KTHY tarafından geliştirilir, dünyaya açılır. Özel Şirket olarak gelir kapısı olur. Ortadoğu’nun uçak Park alanı, yine Ortadoğunun Uçak Bakım ve Onarım üssü olur. Pilot Okulu gelir getirir. Kargo olanakları zorlanarak Ortadoğunun atlama taşı olarak kullanılır.
Yazacak,sunacak çok alan vardır. Oysa herkes 370 kişinin işten atılması ya da geri alınması ile ilgilenmektedir. Ben KTHY’ının “Büyütülerek kârlı” duruma sokulmasından yanayım.Nasıl mı? Onu da konuşalım,hazır projelerin yaşama geçirilmesine KKTC olarak olanak tanıyalım.Her gelen yatırımcıyı bürokrasinin kovmasını beklemekle bir yere varılamaz.
KKTC sermaye, yatırım, iş ve gelir beklemektedir. Laf değil…Değilse Sanayi Holding, ETİ, Cypfruvex, Tarımsal Donatım Kurumu gibi KTHY da tarih olacaktır.
Elektrik Kurumu, Telekomünikasyon’da da yenileme olmazsa,bürokrasi engeli aşılmazsa bunlar da halkı isyana taşıyacaktır. ABD bile güneş enerjisi kullanmakta zengin(!) KKTC halkı ucuz güneş enerjisi yerine pahalı üretim, tercih etmektedir. Bürokratlar öyle istedi diye… Haberleşme tam bir keşmekeş.Cep telefonları etrafı işgâl etti, Devletin dairesi çabalama kaptan…Yeni teknoloji etrafı işgâl etmiş,devlet emeklemede…
Kıbrıs Türk Hava Yollarında yapılması gereken özelleştirmedir. CTP de, UBP de bunda karar kıldı ama oy kaygusu ile açıklayan yok.O zaman 100 milyon dolar bulup KTHY’ına yeni sermaye koysunlar…
İsmet KOTAK
KIBRIS POSTASI
Facebook Yorum