"KİMSE PİLOT OLMAK İSTEMİYOR"

İşte Tolga Turgut'un o köşe yazısı; 

Havayollarının karlılığı artıyor
Son yıllarda negatif ekonomik gelişmelerden müthiş yara almış olan havayolları 2010 yılı itibarıyla nihayet toparlanma sürecine girdi. Bu süreçte birçok havayolu sahneden çekildi, bazıları küçüldü ve ciddi sayıda birleşme veya satın alma yaşandı.

IATA (Uluslararası Hava Ulaştırma Birliği) açıklamalarına göre 2010 yılında havayollarının toplam karı 15,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Altını çizmekte yarar var, IATA üyesi havayolları dünyada taşınan havayolu yolcularının yüzde 85 civarında bir bölümünü yansıtıyor. Havayolları, milyarlarca dolarlık cirolarına rağmen karlılık oranları yüzde 2-3 civarında ve nispeten düşük olan işletmelerdir. Aralık ayında IATA 2011 yılı tahminlerini açıklayarak bu yıl havayollarının toplam 9,1 milyar dolar kar etmelerini beklediğini belirtti. Bu tahmin ne kadar tutar bilinmez ama son birkaç haftadır özellikle petrol fiyatlarındaki artış belirli bir sapma olacağının habercisi gibi. Zira bu sonuca ulaşırken varil başına petrol fiyatını ortalama 84 dolar olarak öngörmüşlerdi. Petrolde varil başına artışın sadece 1 dolar olması durumunda dahi havayollarının cirosu 1,6 milyar dolarlılık maliyetle etkileniyor.
Ekonomistlerin 2011 için yaptıkları GDP (Gayri Safi Milli Hasıla) büyüme tahminlerine göre ise, 2010'daki yüzde 3,5'luk büyüme rakamının yüzde 2,6 civarına gerilemesi bekleniyor. Tablo böyle olunca son iki-üç yıldır dünyada artan birleşmelere şaşırmamak gerektiğini bir kez daha anlıyoruz. Tabii ki ülkemiz bu konjonktürü iç hat liberalleşmesi ve nispeten daha doğru bir bankacılık alt yapısı ile karşıladığından bizde ne mega batmalar ne de birleşmeler yaşandı. Aksine çoğu Türk bayraklı havayolumuz THY, Pegasus, ve Sunexpress başta olmak üzere bu süreci büyüyeyerek geçirdiler.

ABD'DE 2011 YILI ÇOK KRİTİK
Havacılığın beşiği ABD'de bu yıl sektör pek çok önemli gelişme yaşayacak. Havayolları cephesinde United-Continental entegrasyonu ile Southwest-Airtran birleşmesinin rekabet ve yolcu fiyatlarına etkisi merakla bekleniyor. Ayrıca Kongre'den gelecek FAA (Federal Havacılık Dairesi) ile ilgili bir yasa paketinin de sonuçları önem taşıyor. Bu paket, havalimanlarının yolcu vergilerini önümüzdeki yıllarda ne oranda artıracağını netleştirecek.
Bu yıl içinde teknoloji alanında bir devrim olarak nitelenen uydu kaynaklı hava trafik kontrol sistemi NextGen'in gelişimi ve uygulanması da beklentiler arasında. 1950'lerde tesis edilmiş radar kullanımına dayanan hava trafik sistemi, planlamalara göre yerini 2018 yılından itibaren uydu kaynaklı NextGen projesine bırakacak. Kanımca bu takvimde birkaç yıl sapma olacak, ancak ekonomik gerekçelerden dolayı ABD'yi takiben 2020 ve sonrasında tüm dünya bu sisteme geçmek zorunda kalacaktır. Havada artan trafik, havalimanlarının kapasite sorunları, yakıt tüketimini azaltma zorunlulukları ve çevresel nedenler, NextGen projesini mutlak kılıyor. Özetle ABD ve dünyada yaşanacak bu gelişmeler direkt veya dolaylı olarak ülkemiz havacılık sektörünü de etkileyecektir.

466 bin pilota ihtiyaç var!
Uzmanlar çok yakında havayollarının önemli bir pilot sıkıntısı yaşayacağına işaret ediyor. Bu hususa daha önceki yazılarımızda da değinmiştik. Uzun süredir pilot talebini ertelemek için farklı yollara başvuruldu. Çoğu ülkede pilot emeklilik yaşının 65'e çekilmesi geçici bir çözüm oluşturdu. Fakat görünen o ki artan taleple eskiyen teknoloji uçak üretimini, bu üretim ise pilot ihtiyacını tetikleyecek. Sektörün önde gelen kuruluşlarının yaptığı çalışmalara göre, önümüzdeki 20 yıl içinde öngörülen pilot ihtiyacı 466 bin olacak. Ortalama her yıl için 23 bin 300 yeni pilot demek bu.
2010-29 arası en fazla pilot talebinin 180 bin 600 olarak Asya-Pasifik bölgesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu rakamın 70 bin 600'ü tek başına Çin'den öngörülen talebi temsil ediyor. Boeing'in tahminine göre ise Ortadoğu ve Asya'da önümüzdeki 20 yılda 32 bin 700 pilotluk bir talep olacak.

Önümüzdeki 20 yıllık süreçte Kuzey Amerika ve Avrupa'da öngörülen pilot ihtiyacı ise 192 bin 200. Özellikle ABD'de son yıllarda yetişen pilot sayısında yüzde 50 civarında bir azalma söz konusu. Bu kıtada mesleğin son yıllarda cazibesini yitirme sebepleri arasında maddi imkanların azalması ve çalışma koşullarının çok zorlaşmış olması önemli rol oynuyor. 2009 Şubat ayında New York Hudson Nehri'ne başarılı bir iniş gerçekleştiren US Airways kaptanı geçen yıl mesleği bırakırken yaptığı televizyon konuşmasında 'Çalışma koşullarımızdan dolayı artık hiçbir meslektaşımın çocuğu mesleğimize ilgi duymuyor. Hiçbir pilot arkadaşımın çocuğundan pilot olmak istediğini duymuyorum' derken bu soruna dikkat çekmek istemişti.

(Akşam)