Airport TV Genel Yayın Koordinatörü Ali Kıdık’ın hazırlayıp sunduğu ‘Sorun Cevaplasın’ bu hafta havacılığın sessiz kahramanları olan dispatcher’leri ağırladı.
Uçuş Hareket Uzmanı Deneği Başkanı Coşkun Koşal, ikinci başkan Coşkun Salih Canlıoğlu ve dernek üyesi Oktay Kaytmaz’ın konuk olduğu ‘Sorun Cevaplasın’ yine bilinmeyenlere yanıt aradı.
Yaptıkları işin tam olarak bilinmemesinden yakınan harekat uzmanları, ülkemizde bu mesleğin bilinmesi için ellerinden gelenleri yapacaklarını ifade etti.
Dernek Başkanı olan Coşkun Koşal; “Dispatcherler yurt dışında biliniyor ama maalesef ülkemizde yeterince tanınmıyor. Biz de bu yüzden dernek kurduk. Bize ne iş yapıyorsunuz diye sorduklarında verdiğimiz cevap sonrasında bizi kulede görevli sanıyorlar. Bunlar bizim için birer eksiklik. Bizler 24 saat ve vardiyalı olarak çalışıyoruz. Yaptığımız işe gelince, biz bir uçağın hareket edene kadar olan tüm aşamalarından sorumluyuz. Bir uçağın yapacağı seferde indiği meydana kadar her detayı ile ilgileniyoruz. Meydan uçağın inmesine uygun mu, hava durumu nasıl, yangın riski var mı gibi bir çok konudan sorumluyuz. Uçağın içindeki yolcu sayısı, bagaj durumu, uçağın yakıt ve toplam ağırlığı gibi konuları öğrenip bunları değerlendirdikten sonra kaptana vermekle yükümlüyüz. Zaten belli kurallar var. Bunların dışına çıkamazsınız” dedi.
Derneğin İkinci Başkanı olan Coşkun Salih Canlıoğlu ise; “Ülkemizde yeterince tanınmıyoruz. Bizi pilot sananlar bile var. Bizim mesleğimizin aslında tam olarak bir tanımı bile yok. Dispatcherler uçağın yolcu sayısı, ağırlığı, bagaj ağırlığı, yakıt ağırlığı ve ineceği meydana kadar olan bütün bilgileri toplar, dispatch ofisinde durumu değerlendirir ve kaptana detaylı bilgileri verir. İnilecek olan meydanın bulunduğu ülkedeki otoritelerden de gerekli izinleri alır ve uçağı uçmaya hazır hale getiririz. Biz sessiz kalmış bir mesleğin üyeleriyiz. O nedenle dernek kurduk. Derneği kurma amacımız şirketleri zor durumda bırakmak değil. Sadece sesimizi duyurmaktır. Derneğimizin kurulmasının ardından mesleğimiz ciddiye alınmaya başlandı. Ulaştırma Bakanlığı doğru bir hamle olduğunu ve derneği kurmakla iyi bir adım attığımızı bize açıkladı” şeklinde konuşurken konu hakkındaki görüşlerini ifade eden dernek üyesi Oktay Kaytmaz ise şöyle konuştu:
”Arkadaşlarımın da söylediği gibi zor bir meslek icra ediyoruz. Buna rağmen tam olarak bilinmiyoruz. Biz, bir uçağın kalkışına kadar olan tüm aşamalardan sorumluyuz. Öncelikle teknikten bilgi alır, meterolojik durumu inceleriz ve tüm bilgileri toplar, kaptana iletiriz. Biz, havacılığın mutfağında olan insanlarız. Hata yapma lüksümüz yok denecek kadar azdır” dedi.
DERNEĞİN AMACI NEDİR?
Kurulan derneğin amacı hakkında açıklamalarda bulunan Canlıoğlu; “Aslında kurulan bir dernek vardı. THY böyle bir dernek kurmuştu ancak THY’de çalışmadığımız için üye olamadık. Biz de kendi derneğimizi kurduk. Sesimizi duyurmak ve mesleğimizi anlatabilmek için bu yolu seçtik. Biz kahraman değiliz, sadece zincirin birer halkasıyız” dedi.
DISPATCH SAYISI YETERLİ Mİ?
İkinci Başkan Canlıoğlu; “Ülkemizde 260 civarında yolcu uçağı var. Buna karşılık dispatch sayısı ise 200. Aslında uçak başına düşen dispatch sayısı en az 1 olmalıdır. Kurallar da böyle söyler. Sayısı yetersiz ama biz elimizden geleni yapıyoruz. 24 saat vardiyalı olarak çalışıyoruz” dedi.
Oktay Kaytmaz ise; “Bu meslek 1920 yılında Amerika’da kuruldu. 1938 yılında lisanlı hale getirildi ancak buna karşılık ülkemizdeki lisanslandırma yılı 1972’dir. Sayımız az ve bu bazen bizim için dezavantaja dönüşebiliyor. Biz elimizden geleni fazlasıyla yapmaya çalışıyoruz. Havacılık tıptan daha fazla gelişiyor ve biz de buna ayak uydurmaya çalışıyoruz” şeklinde konuştu.
ANİ DURUMLARDA HANGİ YOL İZLENİYOR?
Ani durumlarda ne yapılması gerektiğini açıklayan Dernek Başkanı Coşkun Koşal; “Bu işi yapan arkadaşların öncelikle uçağa nasıl ulaşılması gerektiğini bilmeleri gerekiyor. Uçağa ya telefonla yada Stockholm radyosu denilen radyo istasyonuyla ulaşıyoruz. Yada pilot bize ulaşabiliyor. Böyle durumlarda biz hangi yedek meydana inileceğini tespit eder ver ona karar veririz.
Bir uçak kalkana kadar sorumluluk yüzde elli dispatcher’de, yüzde elli kaptandadır. Uçak kalktıktan sonra sorumluluk kaptana geçer. Her zaman için tecrübe bu gibi konularda önemlidir. O nedenle bir dispeth adayının en az 2 yıl tecrübeli bir distpatcher’in yanında eğitim alması gerekiyor” dedi.
DISPATCH EĞİTİMİ NASIL ALINIR?
Dispatcher eğitimiyle ilgili bilgiler veren Kaytmaz; “Bizim hangi eğitimden geçtiğimiz, ne iş yaptığımız sektörde bile tam olarak bilinmiyor. Bu işi yapabilmek için Üniversite mezunu olmak ve en az 2 yıl havacılık sektöründe tecrübe sahibi olmak gerekiyor” derken, Oktay Salih Canlıoğlu ise;
”Dernek olarak eğitimi seçme şansımız bulunmuyor. Bunun tabi ki çeşitli eğitimleri ve okulları var. Bu konuya karar verecek olan kurum Ulaştırma Bakanlığı’dır. Eğitimi veren kurumların iş garantisi verme konusuna da katılmıyorum. Eğitim konusundaki doğruluğa da karar verecek olan yine Ulaştırma Bakanlığı’dır. Onlar da gerekli denetimleri yapıyor” dedi.
Bu görevin oldukça stresli olduğuna dikkat çeken Kaytmaz; “Bu işi yaparken sinirlere hakim olmak gerekiyor. Bu işin öncesinde eğitim alıp ben bu işi yapamam diyen bir çok kişi var. Doğru ve zamanında karar vermek gerekiyor. Yapılan bir hata şirkete masraf ve hatta kırım olarak geri dönebiliyor. Biz uçakla yatıp uçakla kalkıyoruz” şeklinde konuştu.
Bundan sonra izlenecek olan yolu açıklayan Başkan Koşal; “Biz derneğimizi kurduk. Dünya dispetchlerini topladık ve konuştuk. Toplantılar yapıyoruz, görüş alışverişinde bulunuyoruz. Elimizden geldiğince tanıtmaya çalışıyoruz. Zaten yurt dışında biliniyor, önemli olan ülkemizde tanıtabilmek, bunun için elimizden geleni yapacağız” dedi.
Dispatcher olmak isteyen gençlere de tavsiyelerde bulunan Coşkun Salih Canlıoğlu; "Öncelikle bu işin zorluklarını iyi kavramaları gerekiyor. Strese tahammül edeceklerine emin olmalılar. Bu işi yapacaklarsa hata paylarının az olduğunu da iyice kavrasınlar. Bu iş, stres altında ve ani karar verme durumların söz konusu olduğu ve bu ani durumlarda çabuk karar verebilme yeteneğine ve soğukkanlılığına sahip olmanın gerektirdiği bir meslek" dedi.
Yorumlar Tüm Yorumlar (48)