"0 YTL'YE UÇULUR MU"

Yaza girerken uçak bilet fiyatlarıyla ilgili müthiş kampanyalar dikkat çekiyor. Vergiler hariç 0 YTL’den başlayan ya da her şey dahil 39-49YTL’lik fiyatlar duyuyoruz. Hayatında hiç uçağa binmemiş insanlara bu reklamların ne kadar inandırıcı geldiğini merak ediyorum…

Türkiye’de iç hatlar rekabete açılıp düşük maliyetli havayolları (DMH) olmasaydı, 2002’de 6-7 milyon olan iç hat yolcusu bugün ancak 10 milyon olabilirdi. Fakat DMH sayesinde 2007’de iç hatlarda taşınan yolcu sayısı 30 milyona ulaştı. 90’lı yıllarla beraber havayolu ile ulaşım dünyada lüks olmaktan çok bir ihtiyaç halini almaya başlamışken ülkemize bu boyutta yansıması maalesef 2003 sonlarını buldu. Bu tarih itibarıyla bize daha medeni şekilde seyahat imkanı sunan Onur, Pegasus, Atlas ve Sunexpress gibi havayollarına cesaret ve girişimciliklerinden dolayı teşekkür borçluyuz. Hatta THY de onlar sayesinde iç hatlarda artan rekabete bağlı olarak iş planında maliyetlere daha fazla dikkat edip verimlilik analizleri yapmaya başladı ve bizlere daha rekabetçi bilet fiyatları sunabildi. THY bununla da yetinmeyerek rekabeti özel sektör havayollarına karşı daha da sertleştirdi, Anadolujet isimli yeni bir şirket kurdu ve 23 Nisan’da uçmaya başlayacak.

0 YTL’YE UÇULUR MU?

Anadolujet’ten daha önceki yazılarımızda bahsetmiştik ancak önümüzdeki hafta konuyu mercek altına almayı planlıyorum. Bu ultra rekabet, aslında pazarı tetikleyerek büyütüyor ve iddia ederim ki 2010 yılı itibarıyla Türkiye’de iç ve dış hatta toplam 100 milyon rakamını zorlamaya başlarız. Sektörel sorunlar yok mu? Tabii ki var ve olacak, ancak emniyet, altyapı yatırımı ve eğitim taviz verilmemesi gereken konular. Bu bağlamda ülkemizin Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ve Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) gibi havacılık düzenleyicilerine dürüstlük, tarafsızlık, yenilikçi ve çağdaş olmak anlamında artan görevler düşmektedir.

Şu sıralar çok yoğun bir kampanya gerçekleştiren Pegasus, iç hatlarda 350 bin kişiyi yaz sonuna kadar 0 YTL’ya taşımayı vaat ediyor. Burada dikkat edilmesi gereken, havaalanı vergisi ve yakıt harcı hariç ibaresi! 80’li yıllarda İngiltere’de yaşarken vitrinlerde gördüğüm ve beni şaşırtan ibareler bunlar. En pahalı mağaza vitrininde 1.99 Sterlin’i görünce haliyle içeri dalar, ancak sonradan bu fiyatın sadece tek ürüne ait olduğunu ve yazının hemen yanında küçücük bir şekilde ‘from 1.99’ yani ‘1.99’dan başlayan fiyatlar’ yazdığını fark ederdim. Mağaza çok güzel bir pazarlama taktiğiyle müşteriyi içeri çekiyor, doğruyu da söylüyor ama çoğu zaman 1.99 harcamaya girdiğiniz yerden 10.99 harcayarak çıkıyorsunuz. İşte bugünlerde bilet alırken reklam kampanyalarındaki küçük detaylara dikkat ederek gerçek seyahat maliyetlerini hesaplamak gerekiyor. Pegasus’un bu pazarlama taktiğinin arkasında İngiliz danışmanlar olsa gerek, zira özellikle Ryanair buna benzer kampanyaları ile meşhurdur. Hatta onlar yakıt harcı falan da ilave etmezler. Yakıt harcı, özellikle artan petrol fiyatlarıyla gündeme gelmiş bir konudur ve her havayolu yolcusuna bu şekilde yansıtmaz.

Bu yaz özellikle iç hatlarda düşük maliyetli uçmak istiyorsak, Atatürk Havalimanı’nda Onur ile Atlas, Sabiha Gökçen’de Pegasus ile Sunexpress, İzmir’de Sunexpress ile Pegasus (İzair) ve Ankara’da Anadolujet’in kampanyalarını takip etmekte yarar var. Havayolu açısından en önemli şey koltuk maliyet riskini hızlı bir şekilde minimize etmektir. Erken rezervasyon her zaman bize daha uygun fiyatlı bilet sağlar. Bazı durumlarda internet satışlarında bile farklı promosyonlar olabilir, çünkü düşük maliyetli havayolları internet satışları ile maliyet azalttığı için bunu yolcuya yansıtabilir. Şu anda iç hatlarda en uygun mümkün olan uçuş fiyatı 39-49 YTL civarıdır, zaman zaman Onur, Pegasus, Anadolujet, Atlas ve Sunexpress pazarlama amaçlı dönemsel kampanyalar yaparak belli miktarda koltuğu sembolik rakama satabilirler ancak bu, hiçbir zaman söz konusu uçuşun ortalama koltuk maliyetini zararına getirecek şekilde olamaz. Unutmamak gerekir ki, havayolları bu işten para kazanmak için vardır yoksa hilal-ı ahmer olurlardı.

Tolga Turgut