TAV HEDEFLERİNE NASIL ULAŞIR?

Yurtiçinde üç havalimanımızın terminallerini ve yurtdışında dört ayrı havalimanını başarı ile işleten TAV Holding, geçtiğimiz günlerde faaliyet rakamlarını açıkladı. 2007 yılında toplam 31 milyon yolcuya hizmet sunan TAV'ın 2017 hedefi 100 milyon yolcu.

Hiç şüphesiz ki tüm işletmeleri içinde lokomotif olan İstanbul Atatürk Havalimanı sayesinde TAV kendi kulvarında bölgesel bir marka olmuştur. Havalimanı/terminal işletme tecrübesinin yanı sıra, yer hizmetleri, IT çözümleri, catering, duty free ve ilgili havacılık yatırımları da bulunan grup, büyüme ile olgunlaşma arasında bir geçiş dönemi yaşıyor. TAV, 2006 yılında başlattığı sermaye yapısını güçlendirme çalışmaları, 2007’de ise kısmen gerçekleştirdiği halka arz ile daha fazla yatırımcının dikkatini çekmeye devam ediyor. Türkiye’de başarı ile uyguladıkları Yap-İşlet-Devret (YİD) modelini yurtdışında Gürcistan ve Tunus’a da taşımış durumdalar.

Peki, bu başarı hikayesinde TAV daha neler yapabilirdi veya yapmalı? Kanımca TAV, AB bölgesinde büyük veya küçük çaplı bir havalimanı işletmesine yatırım yaparak veya daha büyük oyuncuların işlettiği havalimanlarından ufak hisseler alarak başarılı stratejisini taçlandırabilirse piyasa değeri çok daha fazla olan bir oyuncu olabilir. Biraz geç kalınmış bile olsa hâlâ çabalamalılar. Bundan 4-5 yıl önce Sani Şener ‘10 yılda 10 havalimanı işletiyor olacağız’ vizyonunu ortaya koyduğunda TAV üniforması taşıyan bir yönetici olarak ben de büyük heyecan duymuştum. O yolda ilerliyorlar, ancak yine de geçtiğimiz günlerde açıklanan rakamlarla 2007 yılında zararları 38.4 milyon Euro oldu.

Açıklanan bilançoda gelirin büyük kısmını yüzde 39’luk bir pay ile duty free (gümrüksüz eşya satış mağazaları) gelirleri oluşturuyor. Üstelik bu gelir artan bürokrasi ve gümrük mevzuatı engellerine rağmen sağlanıyor. Duty free gelirleri olmasaydı son yıllarda devlet kasasına giren havalimanı özelleştirme gelirlerinin büyük bir kısmı gerçekleşmeyecekti. Ülkemizde bu imkanlar doğru ve ticari bir zihniyetle sunulmaz ise yolcular bu geliri seyahat ettikleri diğer ülkelere bırakacaklar, bize değil. TAV’ın başarısında Hamdi Akın ile Jack Welch hayranı olan CEO’ları Sani Şener’in vizyonları ve liderliklerinin büyük katkısı var. Şener ülkemizin en zeki CEO’larından biri olduğu gibi aynı zamanda müthiş bir PR ustası bence. TAV hedeflediği iddialı 100 milyon yolcu rakamına 2017’de ulaşabilir mi bilemiyorum, ancak bunun için kurmaylarının da hedefe en az liderleri kadar hızla koşmaları gerekir. Kurumlar için en zor olan belli bir ölçek yakalandıktan sonra çalışanlara halen kurumu küçük-orta boy hissettirebilmektir, aksi halde rekabetçi refleksleri kaybolur. Kurumlar büyüdükçe refleks ve manevra kabiliyetleri doğal olarak azalır ve çalışanlarına ekstra bir rahatlık gelir ki bu da hata oranını artırır. Dilerim ki TAV, Şener’in hızı, zekası ve değişim becerisi ile yakaladığı ölçeği ego illüzyonu ve megalomaniye dönüştürmeden hedefine ulaşır.

Tolga Turgut/Akşam Gazetesi