Katar’da kaos olur mu?

Katar'ın evsahipliğinde düzenlenecek FIFA Dünya Kupası organizasyonu, aynı zamanda Katar'ın havacılık alanında da en önemli sınavlarından biri olacak. Bugüne kadar bu denli büyük çaplı bir organizasyona ev sahipliği yapma deneyimi bulunmayan Katar'ın, herhangi bir kaos yaşanmaması için uzun süredir bir takım tedbirler aldığını biliyoruz.

Organizasyon dışı yoğunluğun oluşmaması için, 1 Kasım 2022 itibarıyla Katar'a giriş yapacak tüm ziyaretçilerin Hayya kart edinmeleri (https://hayya.qatar2022.qa/) ve ülkeye giriş sırasında asıl kartlarını veya mobil uygulama üzerinden edindikleri dijital Hayya Kart’larını ibraz etmeleri gerekecek. Turnuva boyunca, Hayya Kart sahibi olmayan ziyaretçilerin ülkeye girişi mümkün olmayacak. Hayya Kart başvurusu yapabilmek için ise FIFA 2022 Dünya Kupası bileti sahibi olmanız veya başka bir Hayya Kart sahibi tarafından sisteme tanımlanmanız gerekiyor. Bu arada, her bir Hayya Kart sahibi, üç farklı kişiyi sisteme tanımlayabiliyor.

20 Kasım - 18 Aralık tarihlerinde düzenlenecek 2022 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan Katar, Orta Doğu'da Dünya Kupası'nın yapıldığı ilk Arap ülkesi olacak.

1.7 milyon futbolseverin gelmesinin beklendiği turnuvada en önemli sınavı, elbette Katar'ın bayrak taşıyıcısı Qatar Airways ile Doha ve Hamad havaalanları verecek.

Qatar Airways'ın dünya kupası süresince ortaya çıkacak talebi karşılamak için başka noktalardaki kapasitesinin bir bölümünü kupa için kullanacağını biliyoruz. Ağırlıklı olarak Güney Asya ülkeleri Pakistan, Nepal, Bangladeş ve Hindistan'a olan uçuşların önemli oranda azaltılmasıyla buradaki yüzde 7'lik kapasite dünya kupasına kaydırıldı.

Sadece Qatar Airways için değil diğer havayolları için de Dünya Kupası organizasyonu iyi bir fırsat sunabilir. Ziyaretçilerin büyük bölümünün Avrupa'dan gelecek olmasından dolayı en büyük hissedarı Katar olan IAG bünyesindeki British Airways, turnuvaya özel bir önem ve ağırlık veriyor. British Airways, Qatar Airways'e tahsis edilen Heathrow Havaalanı'ndaki iki slotu kullanarak Airbus 380 tipi uçaklarla Katar'a yolcu taşıyacak.

Ancak Katar'da en büyük sorun havaalanı kapasitelerinde yaşanacak gibi görünüyor. Katar'daki Hamad ve ona 15 dakika mesafedeki Doha Havalimanı'nın ilk kez bu denli kitlesel bir yolcu akışına uğrayacak olması (günde 150 bin yolcu) sebebiyle, olası bir kaos senaryosu da dünya kupasına gölge düşürebilir.

Aynı kaosun hava tarafında yaşanmaması için bir takım önlemler alındığını da vurgulamak gerekir. Yoğun talep dolayısıyla hava tarafında yeteri kadar park yeri olmayacağı için uçaklar bırak/git şeklinde operasyon yürütecek. Bekleme olmayacağı için özellikle business jetler ya base'lerine geri dönecek ya da yakın ülkelerde park ettirilecek. Tabiki bu da operasyon maliyetini artıracak en önemli unsur olacak.
Yolcu uçakları da uzun süreli bekleme yapamayacak. Dar gövde uçakların turn around süreleri 60 dakika ile sınırlanırken geniş gövde uçaklar sadece 90 dakika yerde kaldıktan sonra geri dönmek zorunda kalacaklar. Slot kaçıran yolcu uçaklarından 20 bin dolar, kargo uçaklarından ise 30 bin dolar ceza ücreti alınacak. Ayrıca her bir uçuştan 5'er bin dolar da slot depozitosu istenecek. Saatlik olarak planlanan slotlarda kayma olmaması için cezai yaptırımların yüksek olduğunu sanıyorum. Dünya kupası dolayısıyla Katar'daki bütün oteller dolu olacağı için uçuş ekipleri de yatı yapamayacak, bütün ekipler geldikleri uçakla geri dönmek durumunda olacaklar.

Havayolu şirketleri, dünya kupasını izlemek için Doha'ya uçacak yolcular için cezbedici hizmetler ve fiyatlar sunmaya da başladı. Sonuçta bu tarz organizasyonlar, havayolu şirketlerinin gelirlerini artırmaları için altın bir fırsat olarak görülüyor.

Emirates, Singapur, Etihad, Jetblue ve Qatar Airways gibi şirketler 40 bin feet'te canlı dünya kupası maçları yayınlamak için anlaşırken daha önce uçakta maç yayınları yapan THY'nin sefer artışı yapmak dışında, Dünya Kupası'nı çok da fazla gündemine aldığını söylemek zor.  
THY,  1 Kasım'dan 31 Aralık 2022'ye kadar, Doha-İstanbul hattında haftalık uçuşlarını 12'den 42'ye çıkararak (günde 6 sefer) olası talebin karşılanması yönünde hamlede bulundu. Aynı şekilde Pegasus Havayolları da günde bir sefer yaptığı Doha uçuşlarını bazı günlerde iki ve bazı günlerde üç sefere çıkardı.

İstanbul'dan dört saatlik bir Doha uçuşu için turnuva süresince THY'nin ekonomi biletleri 9 bin 804 liradan başlayan fiyatlarla satışa çıkarılırken business class bilet ücretleri 39 bin 753 liradan sisteme yüklendi.

Turnuva sonrasında THY'nin ekonomi biletlerinin 7 bin 400, business biletlerinin 21 bin lira seviyesine gerileyeceğini de ekleyelim.

Bu arada turnuva boyunca en yüksek ekonomi biletini 20 Kasım günü Pegasus satacak. Turnuvanın ilk günü öncesinde maça yetişmek isteyenler Pegasus Havayolları'ndan bilet almak isterlerse 23 bin 429 lira ödemek zorundalar.

Dünya kupasına ilişkin bazı bilgileri derledim. Hem havayolları hem de Katar'daki iki havalimanı için önemli bir deneyim olacak. Burada daha önce kapatılan Doha International Havaalanı'na bir parantez açmak gerekir. Hamad Havaalanı açıldığı için ticari uçuşlara kapatılan Doha Havalimanı, turnuva için ihtiyaç ortaya çıkınca yeniden açıldı. Eğer yenisi açıldığı için pisti kırılmış olsaydı bu denli bir organizasyonu Katar'ın tek bir havaalanı ile kaldırması mümkün olmayacaktı.

Neyse...

Dileğimiz, futbol açısından keyifli, havacılık açısından bereketli ve güvenli bir turnuva olsun...