TUSAŞ'ta projeler dolu dizgin...

Türkiye'nin küresel havacılık ve uzay sanayiinde söz sahibi olan Türk Havacılık ve Uzay Sanayi TUSAŞ, son üç yılda hem mühendis sayısını  hem de cirosunu ikiye katladı.

Airbus ve Boeing gibi dünya havacılık devlerine komponent üreten Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, özellikle son üç yılda atağa kalktı. THY'den ayrıldıktan sonra TUSAŞ'ın başına geçen Temel Kotil ile birlikte çıkışa geçen TUSAŞ; uçak, helikopter ve uzay alanında önemli işlere imza atmaya başladı.

Ankara'daki tesislerinde üretim ve arge çalışmalarını yoğun şekilde sürdüren TUSAŞ'ın ATAK, Gökbey ve T70 tipi genel maksat helikopter üretim tesislerinde 24 saat çalışmalar kesintisiz devam ediyor. Bu yıl 2.5 milyar dolar ciro hedefleyen TUSAŞ'ta birçok proje eş zamanlı olarak sürdürülerken Airporthaber Haber Koordinatörü Murat Herdem, TUSAŞ'taki yoğun çalışmaları yerinde izledi.

910 NUMARALI HANGAR!

910 numaralı hangarda yer alan ATAK, T70 ve Gökbey helikopterleri ile Anka'nın üretim bantlarında gece gündüz çalışma devam ederken aynı zamanda diğer hangarlarda Boeing ve Airbus için komponent üretimleri de sürdürülüyor.

Bahsi geçen projeleri takvime uygun şekilde devam ettiren TUSAŞ, geçtiğimiz günlerde Taarruz ve Taktik Keşif Helikopteri T129 ATAK'ın 54'üncüsünü de TSK'ya teslim etti. İtalyan AgustaWestland tasarımı gövdenin TSK ihtiyaçlarına uygun hale getirilmesi sonrasında üretilmeye başlanan ve dünyanın kendi sınıfında en etkin taarruz helitopteri olarak gösterilen ATAK'ta bir sonraki fazda motor dahil bütün parçalar yerli olarak üretilerek özgün ATAK projesi hayata geçirilecek.
Özgün ATAK projesinde kullanılacak silah sistemleri de tamamen yerli üretim olarak tasarlanacak ve uygulanacak. ATAK Programı kapsamında, Türk Kara Kuvvetleri’ne 59’u kesin 32’si opsiyonel toplam 91 adet, İçişleri Bakanlığı’na ise 24’ü kesin 3’ü opsiyonel toplam 27 adet T129 ATAK Helikopteri teslim edilecek.

5 tonluk kalkış ağırlığı bulunan ve iki pilot ile uçabilen ATAK helikopteri, 15 bin feet irtifaya kadar yükselebilirken 3 saat boyunca havada kalabiliyor. Helikoptenin ön bölümünde bulunan gece ve gündüz görüntüleme sistemi, 360 derecelik açı ile tarama yapıyor, görüntü anlık olarak uydu vasıtasıyla yer ve pilot tarafından görüntülenebiliyor. Aynı zamanda pilotun başının döndüğü yönlerde görüntüleme yapabilen sistem, 20 kilometrelik alandaki hedefleri tespit edebiliyor.

T70'TE YERLİ ÜRETİM ARTTI

ATAK helikopterinin yan bölümünde yer alan üretim bandında mühendisyen ve teknisyenlerin çalışma yürüttüğü T70 model genel maksat helikopterinin üretim hattı yer alıyor.

Ana yüklenicinin TUSAŞ olduğu T70 projesinde, T-70 helikopterlerinin kabin, kokpit, kuyruk konisi, yatay ve dikey kuyruk, ana ve kuyruk rotor palleri gibi tüm önemli yapısal parçaların üretimini, nihai montaj işlemlerini, testlerini ve entegre lojistik desteğini TUSAŞ yapıyor. Helikopterin iniş takımlarını, dişli kutusu detay parça üretimi, dinamik parçalarının üretim ve montajını ise Alp Havacılık gerçekleştiriyor. Proje kapsamındaki 109 adet helikopterin 2021 yılına kadar teslim edilmesi planlanıyor. 

İnsansız hava aracı teknolojisinde oldukça deneyimli olan TUSAŞ'ın, Anka ve Anka-S modelinin üretimi de devam ediyor. Şu ana kadar 22 adet Anka teslimatı gerçekleştirilirken, yurtdışından da insansız hava araçlarına yoğun ilgi gösteriliyor. Yeni geliştirilen Anka-S modelinde ise klasik Anka'nın aksine istenildiği takdirde silah sistemi konulabilmesi mümkün olduğu için bu modele ilgi de giderek artıyor. Kanat ve gövde bölümüne yerleştirilen bir aparat sayesinde kolaylıkla silahlı bir İHA'ya dönüştürülebildiği için özellikle yabancı müşterilerin ilgisini çekiyor.

Aynı zamanda Türk mühendis ve teknisyenlerin uzun uğraşları sonucu geliştirilen  yüksek faydalı yük kapasiteli Aksungur'un da test uçuşları devam ediyor.  İstihbarat, keşif, gözetleme ve taarruz amaçlı olarak geliştirilen Aksungur'da, üç istasyonda silah sistemleri yer alacak.

Savunma ve askeri havacılık alanında önemli projelere imza atan TUSAŞ'ın, yerli üretim  genel maksat helikopteri Gökbey'in de test ve sertifikasyon süreçleri devam ediyor. 2018 yılı Eylül ayında ilk uçuşunu yapan helikopterin, EASA ve SHGM sertifikasyon sürecinin başarıyla tamamlanmasından sonra,, 2021 yılında seri üretime geçmesi bekleniyor.

DİĞER PROJELER NE AŞAMADA?

HÜRKUŞ-C

Hürkuş’un silahlı versiyonu Hürkuş– C’nin geliştirilmesi için test çalışmaları hızla devam ediyor. HÜRKUŞ – C, pilot adaylarının eğitimlerine katkı sağlamanın yanında hafif taarruz uçağı olarak da kullanılacak. 

HÜRJET

Hürjet Jet Motorlu Hafif Taarruz uçağının 2023 yılında uçuş testlerine başlaması için çalışmalar sürüyor.   Hürjet'in Türk Silahlı Kuvvetleri'nin envanterinde bulunan F-16’lara yakın hava desteği sağlaması öngörülüyor. 

MİLLİ MUHARİP UÇAĞI

Özellikle dünyada sadece ABD, Rusya ve Çin’in tasarım ve üretimini gerçekleştirdiği  beşinci nesil savaş uçağı olan Milli Muharip Uçağı'nın geliştirilmesi için TUSAŞ'ta adeta seferberler ilan edildi. Sadece bu proje için hazırlanan özel hangarın inşaatı devam ederken projenin hayata geçirilebilmesi için iyi yetişmiş mühendis kadrosu da kuruluyor.  Nitelikli mühendis kadrosu ile gelişmiş teknolojiyi kullanarak yerli ve milli imkanlarla MMU için çalışmalara başlayacak olan TUSAŞ, uçağı 2023 yılında hangardan çıkaracak. 2025 yılında test uçuşları başlayacak olan MMU, 2030 yılında envantere girecek.

PARÇA ÜRETİMLERİ NELER?

Türkiye, askeri alanda A400M’in endüstriyel ortağı konumunda olduğu için bu uçağın gövdesine ait bazı parçalar TUSAŞ tesislerinde üretiliyor. Ayrıca Türkiye'nin ortaklıktan ayrılmasına rağmen  F-35 programına ilişkin üretimler de devam ediyor.

Sivil alanda ise Airbus için A320 serisinin kısım 18 ve 19 motor kabuğu TUSAŞ'ta üretiliyor.

Ayrıca, Airbus 330 için kuyruk dümeni, A350 ve A220 için de bazı önemli parçaların üretimleri devam ediyor.
ABD'li Boeing'in ürettiği B787’nin kargo bariyeri, yatay hücum kenar paneli ve çeşitli yapısal parçalar da yine TUSAŞ'ta üretiliyor.
İtalyan Leonardo Agusto Westland 139’un da gövdesi TUSAŞ'ta üretiliyor.

KOMPOZİT ÜRETİMİNDE HEDEF BÜYÜK
Son yıllarda özellikle havacılıkta kullanım alanı genişleyen kompozit malzeme üretiminde öne çıkmak isteyen TUSAŞ,  Ankara'daki tesislerinin bulunduğu noktada dev bir kompozit üretim tesisi kurmak için çalışmalara başladı.Yeni kurulacak tesisin inşaatının tamamlanmasından sonra Türkiye, dünyanın en büyük dördüncü kompozit üreticisi olacak.