TUSAŞ'ın Tedarikçisi İflas Etti!

Kanada merkezli Telemus Systems şirketi, Kanada hükümetinin Türkiye’ye silah ambargosu kararı almasının ardından iflas etti. Şirketin en büyük müşterisi Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) olarak biliniyordu.

Kanada hükümeti, Azerbaycan’ın Karabağ’a yönelik gerçekleştirdiği ‘Tek Vatan Harekatı’ esnasında Türk SİHA’larının oynadığı rol sebebi ile Türkiye’ye ambargo kararı almıştı. Bu doğrultuda Türk SİHA’ları için ürün tedarikinde bulunan L3 Wescam ve Telemus Systems gibi bir dizi Kanadalı şirketin, Türkiye’ye savunma ürünleri ihraç etmesi engellenmişti.

Kanada’nın Türkiye’ye yönelik ambargo kararı, Kanadalı şirketlerin milyonlarca dolar zarar etmesine sebebiyet verdi. Ürünlerinin tek kullanıcısı TUSAŞ olan Telemus Systems şirketi ise 2021 yılının ilk 7 ayı içerisinde hiç gelir sağlayamayarak battı. Şirket, TUSAŞ’ın ANKA MALE İHA platformu için istihbarat sistemleri tedarik ediyordu.

638 BİN DOLAR BORCU VAR

Telemus Systems; uluslararası pazarda operasyonel destek için İstihbarat, Gözetleme ve Keşif (ISR), karşı önlem sistemleri, süitlerinin tasarımı, geliştirilmesi ve üretiminden sorumluydu. Şirket, 24 Ağustos 2021 tarihinde iflasını ilan etti. Telemus Systems’in iflas ettiği tarihte üzerinde kayıtlı olan borçların miktarı ise 638.600 dolar civarında. Bu borçların 120.900 doları CM Computer adlı bir şirkete iken kalan 330.100 dolarlık borç ise şirkette görevli işçilerin maaşlarından oluşuyor.

Telemus Systems’in iflas raporunda yer alan bilgilere göre; şirketin ürünleri ve sistemleri arasında çok çeşitli elektronik istihbarat (ELINT) ve elektronik destek (ESM) elektronik harp (EW) sistemlerini yer alıyor.

YAPTIRIMLAR YIKIM GETİRDİ!

İflas raporunda yer alan ifadelere göre Kanada Dışişleri Bakanlığı, 2020 yılında Kanada hükümeti adına Türkiye’ye yönelik askeri ürün ve teknolojilerin ihracatına yönelik ihraç izinlerini askıya aldı. Bu da tek müşterisi TUSAŞ olan Telemus’un iflasına yol açtı.

SavunmaSanayIST'te yer alan habere göre; Telemus, TUSAŞ ile mevcut sözleşmesindeki yükümlülüklerini getiremedi ancak bu süreç içerisinde kendisine yeni bir müşteri de bulamadı. Bunun sebebi ise “Savunma Üretimi Yasası” uyarınca federal Kontrole Tabi Mallar Düzenlemeleri kapsamında kısıtlamalara tabi olan ürünlerini ve teknolojisini serbestçe satamaması oldu.

Şirket, TUSAŞ’la olan sözleşmesinin tehlikeye girmesinin ardından Kanada Dışişleri Bakanlığı ile sorunun çözümü için defalarca defalarca bir araya geldi. Telemus, bu görüşmelerde Türkiye’ye yönelik ihraç lisanslarının askıya alınmasının şirketin mali durumunu son derece olumsuz etkilediğini Kanadalı yetkililere iletti.

Kanada devletinin yaptırımları sonucunda Telemus artık herhangi bir gelir elde edemez hale geldi ve finansal destek için yalnızca Parentco’ya bağımlı oldu. Kanada Dışişleri Bakanlığı, Nisan 2021’de şirkete yaptığı tavsiyede İhracat ve İthalat İzinleri Yasası’nın 10(1) alt bölümü uyarınca TUSAŞ ile olan sözleşmesini iptal etmesinin iyi olacağını bildirdi.

Bunun sonucunda ise Telemus’un tek gelir kaynağı ortadan kalktı ve şirket likidite krizine girdi. Telemus Systems, 24 Ağustos 2021 itibarıyla iflasını açıkladı.

2021 YILINDA GELİR ELDE EDEMEDİ!

Şirket, yaptırımların başladığı 2020 mali yılında 360.000 dolarlık zararla yılı kapattı. 31 Temmuz 2021 itibarıyla sona eren 2021’in ilk 7 ayında ise Telemus’un geliri tam olarak 0 dolardı. Şirketin zararları ise bu noktada yaklaşık olarak 1.1 milyon dolara ulaşmıştı.

Kanada devletinin Türkiye’ye yönelik yaptırım politikaları sonucunda şirket tek müşterisi ve gelir kaynağı olan TUSAŞ’a ürünlerini ihraç edemedi ve en sonunda ise battı.

Telemus Systems’in TUSAŞ’a ihraç ettiği ürün ise ALR-510 Version 2 (V2) Elektronik İstihbarat (ELINT) Sistemi.

Şirketin açıklamasına göre; ALR-510 ELINT Sistemi, orta irtifa – uzun dayanım (MALE) sınıfı İnsansız Hava Araçları (İHA) ve iş jetleri için tasarlanıyordu. ALR-510’un toplamda iki versiyonu bulunuyordu. TUSAŞ ise sistemin ikinci versiyonunu tedarik edip ANKA İHA’ların istihbarat konfigürasyonunda kullanıyordu.

ANKA’nın İHA’nın istihbarat konfigürasyonu, Türk istihbarat birimleri için özel olarak tasarlanmış ve Elektronik Harp ve İstihbarat Sistemleri (ELINT VE COMINT) ile donatılmıştır. Türkiye, bu sistem sayesinde ilk kez havadan elektronik istihbarat toplayabilen İHA geliştirilmişti.