GAZZE'DE HAVALİMANI HEYECANI

Gazze'de kalıcı ateşkes görüşmeleri kapsamında bölgede liman ve havalimanı inşası konusunun gündeme gelmesi, Filistinlilerin 2000'deki İsrail saldırılarında enkaza dönüşen Uluslararası Gazze Havalimanı'nın yeniden inşa edilmesi ve aktif hale gelmesi umutlarını güçlendiriyor.

Faslı mimarlar tarafından tasarlanan özel mozaiklerle süslenmiş 19 bölümden oluşan Gazze Havalimanı'ndan geriye İsrail saldırılarının ardından birkaç duvar ile altın kubbesi kaldı. İsrail tarafından uygulanan abluka ve Mısır'ın Refah Sınır Kapısı'nı süreli açması nedeniyle havalimanının da inşası mümkün olmuyor.

Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yasir Arafat'ın, 1994'te Oslo Anlaşması'nı imzalamasının ardından Gazze'nin havalimanı inşaatı başlamıştı. Filistin'in egemenliği adına özel öneme sahip olan havalimanının inşası için Eylül 1994'de Filistin Sivil Havacılık Otoritesi'nin kurulmuş, Filistin Hava Yolları'nın kuruluşu da tasarlanmıştı.

Japonya, Mısır, Suudi Arabistan, İspanya ve Almanya'nın sponsorluğunda 4 yıl sonra inşaatı tamamlanan havalimanı açılış törenine eski ABD Başkanı Bill Clinton ile dönemin Güney Afrika Cumhurbaşkanı Nelson Mandela da katıldı. Ancak Filistinlilerin sevinci, senede 700 bin yolcuya hizmet verecek havalimanının 2000'deki İsrail saldırılarında moloz yığınına dönmesiyle yarım kaldı. 

"Gazze Havalimanı, bölge sakinleri için çıkış kapısı idi"

Refah Belediye Başkanı Subhi Ebu Rıdvan, havalimanının yeniden inşasını yaklaşık 2 milyon nüfusa sahip Gazzelilerin maruz kaldığı sıkıntıların bitmesi için bir adım olarak değerlendirerek, "Gazze Havalimanı, bölge sakinleri için işlerini kolaylaştıran bir çıkış kapısı idi" dedi. 

Havalimanında uluslararası seferlerin düzenlendiği günleri üzüntüyle anan Ebu Rıdvan, "Direniş gruplarının öne sürdüğü şartların yerine getirilmesini, Uluslararası Gazze Havalimanı'nın yeniden inşa edilmesini temenni ediyoruz. Böylece Gazzeliler, hava yollarıyla yolculuk yapabilecek" diye konuştu.

Refah Belediyesi Başkanı, görüşmeler sırasında öne sürülen şartların adil ve insani olduğunu kaydederek, şunları söyledi:

"Yolcuların ve hastaların hareket özgürlüğü gibi istekler insani taleplerdir. Gazzelilerin kendi topraklarında bir havalimanı isteme hakları var."

İlk seferlerin Suudi iş adamı Velid Bin Talal tarafından bağışlanan Boeing 727 ile Holanda tarafından verilen Fokker 50 tipi uçaklarla yapılan havalimanının radar sistemi, İsrail'in hava saldırılarında kullanılmaz hale geldi. İsrail 2002'de buldozerlerle havalimanı pistini parçaladı ve 2006 Lübnan savaşıda İsrail havalimanının ana binasını yerle bir etti. Konu uluslararası platformlara taşındı. İsrail sivil bir havalimanını kullanılmaz hale getirmesi nedeniyle suçlu bulunsa da kararın getirisi çerçevesinde herhangi bir adım atılmadı.

Havalimanının siyasi, ekonomik ve güvenlik açısından önemi

Filistin Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün yayımladığı raporda, Gazze Havalimanı'nın yeniden inşasının uluslararası kanunlar gereğince desteklenen bir hak olmasının yanı sıra insani bir talep olduğunu belirtti.

Havalimanının siyasi önemine dikkati çeken raporda, "Uluslararası Gazze Havalimanı, Filistin yönetiminin egemenlik ve ulusal bağımsızlığının simgesi olmasının yanı sıra devlet varlığını tekamüle erdiren unsurlardan biridir" ifadelerine yer verildi.

Raporda, havalimanının ekonomik açıdan önemli olduğu kaydedilerek, şunlar ifade edildi:

"Havalimanının inşasıyla, bölge ekonomisinin önündeki set kalkacak, ithalat-ihracat sevkiyatı başlayacaktır. Bu da yeni iş fırsatlarının yanı sıra turizm ve yatırımı canlandıracaktır. Gazze Havalimanı'nın faal hale gelmesi, başta Filistinliler olmak üzere diğer ülkelere seyahat özgürlüğü sağlayacaktır. İsrail'in bölgede uyguladığı ambargonun nedeniyle güvenlik noktalarında yaşanan zorluklardan bertaraf olunacaktır." 

İsrail'in 7 Temmuz'da Gazze'ye başlattığı 51 gün süren saldırılarda, 2 bin 145 kişi hayatını kaybetmiş, 11 binden fazla kişi yaralanmıştı. Mısır'ın arabuluculuğunda Kahire'de yürütülen ateşkes görüşmelerinde Filistinli gruplarla varılan ateşkes çerçevesinde İsrail, 26 Ağustos'ta saldırılarını durdurmuştu.

Mısır merkezli ateşkes müzakereleri çerçevesinde  Gazze’de liman ve havalimanı inşa etme hakkını içeren maddenin gündeme alındığı belirtilse de Filistinli bazı yetkiller, ateşkes sonrası yaptıkları açıklamalarda  havalimanı ve limanın da arasında olduğu bazı meselelerin ertelendiğini kaydetti.