DÜNYANIN EN PAHALI PASAPORTUNU TAŞIYORUZ!

Benzini, enerjisi, elektronik cihazları derken, dünya nimetlerinin hep en pahalısını kullanmaya alıştık. Bu listeye son beş yıldır pasaportumuz da dahil… Yılbaşından itibaren uygulamaya giren zamlar, temel haklardan seyahat özgürlüğüne darbe indirdi. Artık on yıllık biyometrik pasaportumuz, ‘yeniden değerleme’ uygulaması sayesinde yüzde 15 daha pahalı. “Şöyle bir 10 yıllık pasaport alayım, yurtdışına çıkıp yeni kültürler tanıyayım” diyorsanız, helalinden 515 lira ödemelisiniz. Sınır kapısından çıkarken 15 lira yurtdışına çıkış harcı verdiğinizi de hatırlatalım.

Diyelim ki bir ton para döküp pasaport aldık… Peki, nerelere vizesiz gidebiliyoruz? Bunu bilmek için sıkı bir coğrafya bilgisine ihtiyaç var. Listedeki Barbados, Belize, Honduras, Makau gibi ülkelerin yanında Rusya, Japonya, Güney Kore sırıtacak seviyede. İstikâmetimiz AB ülkeleri ise her sayfası birbirinden pahalı pasaportumuza vize gerekli. O vizeyi almak için de peygamber sabrı… Tüm şahsi bilgilerimizi döktüğümüz yetmiyormuş gibi bir de sınır kapılarında şüphe dolu bakışlara maruz kalıyoruz…

Sözün özü, fiyatıyla el yakan Türk pasaportu, mevzu işleve geldiğinde sınıfta kalıyor. 2012 Henley Vize Kısıtlamaları Endeksi’ne göre seyahat belgemiz, vizesiz seyahat kolaylığında tüm Avrupa ülkelerinin gerisinde. Bu endekste 95 ülkenin uyguladığı vizesiz veya kapıda vize alma uygulamasıyla 48’inciyiz. Hal böyle olunca hem en pahalı pasaportu kullanıp hem de özgürce seyahat edemiyor oluşumuz can sıkıyor. Peki, dünyada durum nasıl? İşte belli başlı devletlerin pasaport ücretleri ve açtığı kapılar...

YOKSA SİZ AMERİKALI MISINIZ?

Oh mis gibi… 166 ülkeye özgürce seyahat hakkınız var, diğerlerine kapıda vize alabiliyorsunuz… Fiyatı da 240 lira civarında. ABD pasaportunun tek handikapı, sahiplerinin özellikle Ortadoğu ülkelerine giriş çıkış yaparken yazılı olmayan hukuk kurallarına maruz kalması. Dünyanın en büyük seyahat sitelerinden Tripadvisor forumlarına bakarsak, bu muamele Amerikalıların kanayan yarası. En azından bu pasaportun sahipleri, “Hey dostum! Ben vergilerini veren bir Amerikan vatandaşıyım. Benim haklarım var!” diyebiliyor!

PASAPORTLARI GÜNEŞİ BATIRMADI

Bir zamanların güneş batmayan imparatorluğu İngiltere’nin pasaportu dünyanın en değerli seyahat belgelerinden. Komşu İrlanda’da da durum pek farklı değil. Ancak ücret tartışmaları, İngiltere’de de büyük sorun. Eylülde 16 liralık bir indirime gidildi. Lakin bu indirim unutulan bir sorunu su yüzüne çıkararak hükümetin başını ağrıtmaya yetti. Zira İngiliz vatandaşları AB ortalamalarından biraz daha yüksek harç ödüyordu. Ve pasaporta 208 lira harç istemek, halkı aptal yerine koymaktan başka bir şey değildi!

EN ÖZGÜRÜ VİKİNGLER

Ataları sınır tanımadan kuzey denizlerini boydan boya geçen Vikinglerin varisleri, yıllar geçse de özgürlüklerinden bir şey kaybetmemiş gibi. En basitinden Danimarka pasaportu, dünyanın en değerli seyahat belgesi olarak ilk sırada. Bu pasaportun sahipleri, vize kısıtlaması olmadan 169 ülkeye özgürce seyahat ediyor. Kardeşleri İsveç, Norveç ve Finlandiya’da da durum farklı değil. Bir somun ekmeğin bile ateş pahası olduğu bölgede, pasaport ücreti ülke standartlarının hayli altında. 10 yıllık bir seyahat belgesinin ücreti 140 ile 200 lira arasında değişiyor.

HEM UCUZ, HEM MAKUL

Birlik içinde yapılan anlaşmalar nedeniyle Avrupa Birliği üye devletlerinin pasaportları, diğer ülkelerde hemen hemen aynı muameleyi görüyor. Bir tek Bulgaristan ve Romanya gibi ekonomik düzeyi birlik ortalamasının altında olan üyeler istisna… Buna rağmen, en pahalısı ortalama 320 lirayla Belçika’ya, en ucuzu da 46 lirayla İspanya’ya ait. Ve bu pasaportlardan birini elinize aldığınızda önünüzde gidebileceğiniz 150’yi aşkın ülke duruyor! Bu arada birkaç yıl önceye kadar ‘ortak AB pasaportu’ tartışmaları gün yüzündeydi ancak, şu sıralar böyle bir şey ummak biraz hayalperestlik olur değil mi?

BİZE RAKİP VAR!

Okyanusya kıtasının iki ülkesi Avustralya ve Yeni Zelanda’nın pasaportlarını taşıyanlar, 165 ülkeye özgürce giriş yapma hakkına sahip. Ancak bu iki seyahat belgesinin dünyanın en pahalı pasaportlar listesinde ön sıralarda olduğunu hatırlatalım. Hatta Yeni Zelanda hemen arkamızda! Tabii fiyatları bizimkinin eline su dökemiyor, 320 ile 375 lira arasında değişiyor. Ancak birkaç yıl önce Yeni Zelanda hükümeti yüksek bir miktarda pasaportu matbaa aşamasında çaldırdığı için bu pasaportun sahipleri giriş kapılarında sorguya maruz kalabilirmiş... Özellikle İsrail’in bu konuda hayli tutucu olduğu belirtiliyor.

EN UCUZU AFRİKA’DA

Sınır komşumuz Ermenistan, Dünya Bankası’nın verilerine göre vatandaşlarına ücretsiz pasaport veriyor. Ancak 1 Ocak 2013’ten itibaren bu uygulamanın da Avrupa Birliği ile yapılan anlaşmalar neticesinde değişmesi bekleniyor. Ermenistan dışında en ucuz pasaport Güney Afrika’nın minik devleti Swaziland’a ait. 7 lira karşılığında edinilen pasaport sadece 66 ülkeye vizesiz giriş sunuyor. Swaziland’ın arkasından Botswana, Kenya, Gana gelirken, bu ülkeleirn pasaportlarının ücreti de 10 lirayı aşmıyor.

ALMASI DÜNYANIN EN ZOR İŞİ

Paranın bir şey ifade etmediği anlar vardır. İşte Kuzey Kore pasaportuna başvuru süreci o anlardan biri… Bir kere ilk başta Kuzey Kore vatandaşı olmanız şart. Ama bu da yetmez, İşçi Partisi üyesi olmanız, hatta hükümet içinde iyi bir konuma sahip olmanız gerekiyor. Bu koşulları sağladığınızda o pasaportu alabileceğinizi mi düşünüyorsunuz? Maalesef… Zira yurtdışına çıkış izni bir tek özel heyetlere, hükümet yetkililerine uluslararası müsabakalara katılacak olan sporculara veriliyor. Güç bela pasaportu aldığınızda da ancak 39 ülkeye gidebiliyorsunuz. Ama iyi bir tarafı da var: Ödemeniz gereken miktar 15 lirayı geçmiyor.

BETERİN BETERİ: KKTC
Mevzubahis pasaport olduğunda, devletler arasında yaşanan diplomatik sorunlar olayı ilginç kılan bir detay olarak ön plana çıkıyor. Misal, şu sıralar çipli olan KKTC pasaportu sahipleri, Türkiye hariç hiçbir ülkeye vizesiz giremiyor. Ancak beş yıllık pasaportun bedeli 550 lira! Sahipleri ancak İngiltere, ABD, Fransa, Pakistan ve Suriye gibi ülkelere vize başvurusunda bulunuyor. Hal böyle olunca, Kıbrıslı Türkler haklı olarak Güney Kıbrıs pasaportu alarak Avrupa Birliği vatandaşlarıyla aynı hakka sahip oluyor.

SAHTESİ ORİJİNALİNİ KATLAMIŞ

Tanınmayan ülkeler arasında bir ülke var ki pasaportu internet üzerinde satış rekorları kırıyor. İngiltere ile Fransa arasında bulunan platform devleti Sealand, bugüne kadar 150 binden fazla ‘sahte pasaportu’ internet üzerinden satılmış tek devlet! Mevzu o kadar çığırından çıkmış ki bu pasaportu e-bay’da bile bulmak mümkün. Ancak bu ülkeciğin yönetimi, dünya genelinde sadece 800 kişinin Sealand pasaportunu taşıdığını söylüyor. Peki, sadece hatıra değeri taşıyan Sealand pasaportu sahipleri hangi ülkelere vizesiz girebiliyor? Hiçbir yere!

Pasaportumuz hangi kapıları açıyor?

Antigua-Barbuda, Arjantin, Arnavutluk, Bahamalar, Barbados, Belize, Bolivya, Bosna-Hersek, Brezilya, Ekvator, El Salvador, Fas, Fiji, Filipinler, Guatemala, Gürcistan, Haiti, Hırvatistan, Honduras, Hong Kong, İran, Jamaika, Japonya, Karadağ, Kazakistan, Kırgızistan, KKTC, Kolombiya, Güney Kore, Kosova, Kosta Rika, Libya, Lübnan, Makau Özel Bölgesi, Makedonya, Maldivler, Malezya, Moldova, Mauritius, Nikaragua, Pakistan (İş adamları vizeden muaf), Palau Cumhuriyeti, Paraguay, Rusya, Seyşeller, St. Lucia, St. Vincent-Grenadines, Sırbistan, Singapur, Solomon Adaları, Sri Lanka, Suriye, Svaziland, Şili, Tayland, Trinidad-Tobago, Tunus, Tuvalu, Uruguay, Ürdün, Venezuela.

(Radikal)