Yaşanan ekonomik resesyonla beraber özelleştirmelerin neredeyse durduğu, kamulaşmanın yeniden arttığı konjonktürde, Airbus CEO'su Thomas Enders, özellikle uçak finansmanı konusunda artık hükümetlerin devreye girmesi gerektiğini açıkladı.
Havayolları uçak finansmanı için likit sıkıntısı yaşarken, Airbus ve Boeing'in de ancak kısıtlı finansal destek sunabilmeleri, kendisine haklı olarak bu açıklamayı yaptırdı.
Zira hükümetler uçak üreten bu firmalara kredi kanallarının açılması için destek olmazlarsa, onlara parça üreten küçük-orta ölçekli firmalar çok yakında iflas edebilir, hatta işler daha da kötüleşirse Airbus ile Boeing üretimi bile durdurabilir. Talebin azalması sonucu havayolları uçuş noktalarını azalttıkça siparişleri de erteliyor.
Yakıt fiyatlarının artmamasından dolayı eskiyen filolarını yenileme ihtiyaçlarını da erteleme şansına sahipler. Airbus, bu yıl A320 modelinde üretimi büyük ölçüde azaltacaklarını ilan ederken, Boeing geniş gövdeli B777 modelindeki üretimini gelecek yıl yüzde 29 oranında düşüreceğini ilan etti.
Sektörel tahminlere göre havayollarına bu yıl içinde teslim edilecek 950-1.000 civarında uçak için 10-20 milyar dolarlık bir finansman açığı söz konusu. Diğer bir ifade ile uçak finansmanı krizi yaşanıyor.
Bu yılın başında Fransız hükümeti, Airbus alacak havayollarına 5 milyar Euro civarında destek sunacakları sözünü vermişti, ancak henüz bu fon kullanılmış değil. Önümüzdeki günlerde Boeing için ABD hükümetinden de böyle bir açıklama gelirse hiç şaşırmam.
Gerçi Obama'nın meşhur ekonomiyi canlandırma paketinde havacılığa destek payı da var, ancak bu daha çok havalimanlarını ve FAA'in yeniden yapılanması ile ilgili konuları kapsıyor.
Park edilmiş, uçmayan her dar gövdeli uçağın, her yıl için gökyüzünde eksilen 200-250 bin yolcu anlamını taşıdığını unutmamak gerekir. Korkarım bu uçakların sayısı arttıkça işsizlik havacılığı da negatif anlamda çok daha ciddi boyutlarda etkileyecektir.
Tolga Turgut / Akşam Gazetesi
Yorumlar