Pazartesi akşamlarının vazgeçilmez programları arasında yerini alan Sefa İnan’la Kara Kutu’da bu hafta, sektör için hayati önem taşıyan konular gündeme getirildi.
Anadolu Üniversitesi Eski Rektörü Prof. Dr. Fevzi Sürmeli, Havacılık Tıbbı Derneği Başkanı Doç. Dr. Muzaffer Çetingüç ve Kaptan Pilot Engin Aksüt’ün konuk olduğu programda CRM, DLR ve yabancı pilotlar başta olmak üzere birçok konu gündeme getirildi.
CRM NEDİR?
Kaptan Pilot Engin Aksüt, CRM’le ilgili olarak şunları söyledi: “CRM, 1978 yıllarında başladı. Meydana gelen bazı uçak kazaları insanları düşünmeye zorladı. Uçakların teknik arızaları, hava şartlarının dışında pilotların hataları da göze çarpıyor. CRM kokpiti kapsıyorken 1995 yılında bunu sadece kokpitle sınırlandırmayalım demişler ve şuan ekip kaynak yönetimi olarak biliniyor. Şuan CRM 6’ıncı safhasında bazıları da 5’inci safhada olduğunu söylüyor.”
Airport TV Yönetim Kurulu Başkanı Sefa İnan da “Uçaklar son teknolojiyle birlikte düşürülmemek üzere üretiliyor. Ama insanlar ne yapıp edip bu çelik kuşları düşürebiliyor” diyerek iyi bir CRM ile bu vakaların en aza indirilebileceğini ifade etti.
HATALAR ZİNCİRİ KIRIMI GETİRİYOR!
Uçak kazalarından elde edilen veriler ışığında konuşan Kaptan Pilot Aksüt, “Elde edilen çalışmalarda, uçakları pilotların değil ekiplerin düşürdüğü görülüyor. Olaylar incelendiği zaman çok değişik sebepler olduğu görülüyor. İnsan her şeye rağmen hata yapabiliyor. Bu hatalar oluyor ve birleşe birleşe hatalar zinciri oluşuyor. Bu zincir kırılmazsa, kazalar meydana geliyor” dedi.
Muzaffer Çetingüç de “CRM’i uçağı yöneten kişinin tüm kaynaklardan topladığı bilgileri derleyip uçağı yönetebilmesidir. Engin Bey’in de söylediği gibi 1978’li yıllarda havacıların hayatına girdi ama daha önce denizcilikte de kullanılıyordu. Bugün dünyada uzay çalışmalarında dahi kullanılıyor. Aynı zamanda en çok da TIP alanında kullanılıyor. Havacılığa dönersek tüm verilerin toplanıp onların en iyi şekilde kullanılması iyi bir CRM gerektiriyor. Tam tanımı, bütün kaynakların etkin bir şekilde kullanılarak başarılı bir uçuşun gerçekleştirilmesidir” diyerek konu hakkındaki görüşlerini dile getirdi.
Türkiye’nin en eski Sivil Havacılık Yüksek Okulu Bölümü’ne sahip Anadolu Üniversitesi’nde rektörlük de yapmış olan Prof. Dr. Fevzi Sürmeli, insan faktörüne dikkat çekerek “Burada bir sistemi konuşuyoruz. Sistem, bir takım parçaların bir araya gelerek oluşturduğu bütündür. İnsan, insanla karşı karşıya... İnsan, araçla karşı karşıya... Konuştuğumuz sistem bu. Buradaki amaç bu sistemi iyi bir organizasyonla yolcuların en güvenli şekilde uçurulmasıdır. Bunları başarabilmek için iyi bir iletişim gerekiyor. Düzgün bir iletişimin sağlanamaması için 9 ayrı unsur var! Bu iletişimi sağlamak için günümüzde gerekli tüm donanımlar mevcut ama ortada insan faktörü var. İnsanın insanla anlaşması önemli olan...” şeklinde konuştu.
KÜLTÜR FARKI ÖNEMLİ ROL OYNUYOR
Türk Hava Yolları yönetiminin geçmiş dönemlerde CRM üzerine çalışmalar yürüttüğü ifade eden Kaptan Pilot Engin Aksüt, “1990 yılında dönemin THY yöneticisi Cem Kozlu CRM Yönetimi için gerekli adımı atmış ama başarılı olunamamış. Bunun ana nedeni ise Türk Kültürü’nün sorgulamayı kabul eden bir yapısının olmaması...” dedi.
KOKPİTTE ATMOSFER ÖNEMLİ
Aksüt sözlerine şöyle devam etti: “Kokpitte atmosfer çok önemli... Burada atmosferi yaratan kaptan pilottur. Tenerife kazasında uçuş izni alınmadığını söylenmesine rağmen gaz kolu geri çekildi. Ve kaza göz göre göre meydana geldi. Eğer o dönemde CRM konusu bu kadar iyi işlenebilse belki de o kaza olmayacaktı.”
UÇAĞIN TEK HÂKİMİ KAPTANDIR
Uzun yıllardır havacılık sektörünün içerisinde bulunan Doç. Dr. Muzaffer Çetingüç, kaptanların iyi bir lider ruhuna sahip olmaları gerektiğini ifade ederek şunları söyledi:
“Uçakta tek hakim kaptan pilottur ve iyi bir lider ruhuna sahip olası lazım... Benim incelemelerime göre ciddi kazalarda karar verebilme anında hata oranı yüzde 52 olarak gözüküyor. Kokpitte sol tarafta kim oturuyorsa kontrolün onda olması lazım. Asker kökenli pilotlarda, askeriye döneminde hangi rütbede olduğu maalesef belirleyici durumda oluyor. Kokpitte her ne olursa olsun komutan, amir, yöneten sol koltukta oturan kaptandır. Çünkü tüm sorumluluk ondadır. Kaptan pilot, kendi karakterini ve duruşunu ortaya koymalıdır.”
KOKPİTİN AYRI, İÇİNDEKİLERİN AYRI BİR KÜLTÜRÜ VAR
Uçağın kokpitinde ayrı bir kültürün olduğunu söyleyen Prof. Dr. Fevzi Sürmeli, “Kokpitin ayrı bir kültürü var. Ama bir de kokpit içerisine giren kişilerin kendi kültürü var. Burada kültür uyumunu iyi yakalamak lazım... Kokpit kültürü çok farklıdır. Avrupa’da kültür olayı çoktan aşılmış durumda” dedi.
TEK ÇÖZÜM YOLU EĞİTİM!
İnsanların insanlarla olan iletişimlerinin dışında aletlerle olan iletişimlerinin de önemine dikkat çeken Kaptan Pilot Engin Aksüt, “Son yıllarda aletlerle iletişimde de sorun yaşanıyor. Bunu çözmenin tek yolu da eğitimden geçiyor. Önceden uçan pilot ve uçmayan pilot olarak ayrılıyordu. Şimdi ise uçan pilot ve izleyen pilot olarak adlandırılıyor” şeklinde konuştu.
Şirketlerin kazaları minimuma indirmek için SOP mekanizmasını en iyi şekilde kullanması gerektiğini belirten Aksüt, “Farklı kültürler mutlaka olacak. Ama bu kültürleri tek bir çizgide oluşturabilmek için şirketler kendi içinde SOP (Standart Harekât Usulleri) denilen bir mekanizma kurarlar” dedi.
PİLOT SEÇİMİ SIRASINDA BELİRLENECEK KRİTERLER ÖNEMLİ
Prof. Dr. Fevzi Sürmeli, pilot seçiminin büyük bir titizlikle yapılması gerektiğini ifade ederek, “Pilot seçimleri sırasında belirlenecek kriterlerin ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor. Hepimizin 5 duyu organı var ama bir de farklılıklar var. Ne kadar zamanda algılanıyor bu çok önemli. Pilot okulları öğrenci kabul ederken en az 7 sınav yapmalı. O işi yapabilecek kapasite var mı diye test etmeli” şeklinde konuştu.
PSİKOMOTOR TESTİ ÇOK ÖNEMLİ
Psikomotor testlerinin önemine dikkat çeken Doç. Dr. Muzaffer Çetingüç, “Anadolu Üniversitesi’nde öğrenci seçiminde çok titiz davranılıyor. Bu konuda orayı mükemmel buluyorum. 500 başvurudan 10 tanesi alınıyor. Psikomotor testleri çok önemli. Hava Harp Okulu’nda uzun yıllardır bu yapılıyor. Artık karayollarında bile ticari araç kullananlar bile psikomotor testine tabi tutuluyor” dedi.
*MUĞLA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ EYÜP BAYRAM ŞEKERLİ NELER SÖYLEDİ?
*EĞİTİMİN ÖNEMİ NEDİR?
*OĞLU PİLOTAJ MEZUNU OLAN İZLEYİCİ NELER SÖYLEDİ?
*DLR KONUSUNDA NELER KONUŞULDU?
*KAPTAN PİLOT BAHADIR ALTAN NELER DEDİ?
*YABANCI PİLOTLAR HAKKINDA NE SÖYLENDİ?
Daha birçok konunun gündeme getirildiği ve izleyicileri ekran karşısına kilitleyen Kara Kutu’da neler konuşulduğunu merak edenler için programın tamamını AirportHaber’de yeniden yayınlıyoruz.
İşte Sefa İnan’la Kara Kutu programının 22.03.2010 tarihli bölümünün tamamı:
1. BÖLÜM
2. BÖLÜM
Yorumlar Tüm Yorumlar (19)