Akşam Gazetesi yazarlarından Tolga Turgut, bu hafta köşesini THY'nin ettiği zarara ayırmış...
Akşam Gazetesi'nin havacılık yazarı Tolga Turgut, Türk Hava Yolları'nın zarar etmesinin şaşırtıcı olduğunu ve basit nedenlerle açıklanamayacağını yazmış.
İşte o yazı:Varlığıyla gurur duyduğumuz, ticari başarılarına alkış tuttuğumuz, ülkemizin en değerli markalarından THY için ne yazık ki bu yıla ait karlılık görünmüyor. Zira havayolu bu yıl ilk çeyrekte geçen yıla göre 332 milyon TL, üçüncü çeyrekte ise 22,7 milyon TL zarar açıklamış durumda.
THY'nin büyürken zarar ediyor olması finans çevreleri tarafından sürpriz olarak kabul ediliyor. Açıkçası bu zararın nedenlerini sadece kur farkı ve artan yakıt maliyetlerine indirgeyerek geçiştirmek pek de sağlıklı bir bakış açısı olamaz, zira aynı negatif nedenlere rağmen karlılığını sürekli kılan pek çok havayolu mevcut. O nedenle, bugün sizlerle gelişmeler doğrultusunda THY'nin son yıllardaki sıra dışı büyümesi, hamleleri ve yakın gelecekte neler olabileceğine dair düşüncelerimi paylaşmak istiyorum.
Airline Business dergisi Ağustos sayısında 2010 verilerine dayanarak yayınlanan istatistiklere göre, dünya genelinde THY kilometrede yolcu başı gelir (RPK) tablosunda 47,950 milyon dolar ile 28., taşınan yolcu sayısında 29,1 milyon yolcu/yıl ile 23. sırada gözüküyor.
ZARAR EDECEK GİBİ GÖRÜNÜYOR
Bu rakamlara bakarak her şeyi harika olarak algılayabiliriz, ancak bu yılki zararın nedenlerini anlamak için 2010 verilerini daha detaylı incelemek, hatta koltuk arzına bakmak gerekir. Zira geçtiğimiz yıl THY'nin koltuk kapasite arzı (ASK) bir önceki yıla göre yüzde 15,1 artarken bunun uçak doluluk oranına yansıması sadece yüzde 2,7 olabilmiş ve havayolu 2010'u yüzde 73,7 doluluk (load factor ) ile tamamlamış. Kısaca THY pazara arzını gerçekleştirdiği koltuk oranında doluluk yüzdelerini arttıramamış.
Havacılık sektörü gibi nakit akışının oldukça yüksek, karlılık oranının ise yüzde 2-3 civarında gerçekleştiği bir sektörde yaşanan hızlı büyümelerde bu tip sonuçlarla karşılaşmak mümkündür. Ancak ivedilikle önlem alınmaz ve bazı noktalarda frene basılmazsa THY'yi önümüzdeki birkaç çeyrekte tekrar zarar ederken görebiliriz. 2010 yılı verilerine göre filosunda 127 uçağı olan THY, filosuna yeni uçaklar ilave ederek yeni destinasyonlara uçarken bir yandan da mevcut destinasyonlarda frekans artışına gidiyor. Özellikle yeni destinasyon seçimi ve frekans artışlarında çok dikkatli olmak, hat analizini ise son derece özenli yapmak başarı için şarttır.
Edindiğim bilgilere göre, THY bazı hatlarda doluluk oranı yüzde 70 civarındayken frekans arttırıyor ve sonucunda söz konusu hattın doluluk oranı bir anda yüzde 50-60'lara düşüyor ki, böylece kar eden bir hatta ibre zarara dönebiliyor. Tabii ki tüm bu çalışmalarda uçakları ne kadara lease ettikleri, yakıt maliyeti, sigorta maliyeti ve havalimanı giderleri de çok önemli. Ayrıca daha önceki yazılarda sıklıkla ifade ettiğimiz gibi iddialı büyürken emniyetten taviz verilmemesi, uçucu ekiplerin homojenizasyonu ve altyapıya yatırım hususları da THY'nin önündeki dikkat gerektiren hususlar arasında göze çarpıyor.
Tolga TURGUT / AKŞAM
Yorumlar Tüm Yorumlar (85)