"THY dikkatli olmalı"

ABD’de başlayan ve tüm dünyayı etkisi altına alan ekonomik kriz sebebiyle, konjonktürel avantajlara sahip ülkemiz haricinde diğer ülke havayollarının çoğu, uçuş tarifelerini revize etmeye başladı.

Kriz sebebiyle özellikle ABD’de doluluk oranı yüzde 65’in altında seyreden tüm uçuş noktalarının tarifeden çıkarıldığı ve fiyatların arttığı gözlemleniyor. Havayolları haliyle işe ekonominin en basit kuralı arz-talep dengesinden yola çıkarak çok doğru bir hamle yapıyorlar.

Dünya genelinde network taşıyıcıları arasında krize rağmen halen büyüyen en güzel iki örnek Lufthansa ile THY. Lufthansa, artık havayolları satın alma veya ortaklıklar gerçekleştirerek büyürken, THY de Türkiye’nin coğrafi konumu ve Star Alliance ittifakının etkisiyle büyümesini sürdürüyor. THY yönetiminin ticari başarısını taraflı veya tarafsız herkesin alkışlaması gerekiyor. Ancak son günlerde THY’nin hızlı büyüme nedeniyle bakım onarım konularına daha az önem vermeye başladığı söylentileri artıyor. Kulağa hiç hoş gelmeyen bu hususta THY’nin çok dikkatli olması, zirveye oynamak ve çıkmanın çok zor, ancak orada kalabilmenin daha da zor olduğunu kimsenin unutmaması gerekir. Petrol fiyatlarının yılın son çeyreğinde düşüşe geçmesi çoğu havayolunu rahatlatmış olsa da, özellikle ABD’li havayolları arasında birleşme süreci ve kapasite azaltılması 2009’un ilk 6 ayında devam edecek gibi gözüküyor. Şahsi düşüncem biz yolcuların son yıllarda alıştığı nispeten daha ekonomik uçuş imkanının önümüzdeki yıl azalacağı yönünde.

Ülkemize şimdilik net yansımış bir talep daralması yok gibi, ancak yine de havayollarımızın tedbiri elden bırakmaması gerekiyor. Havayolu taşımacılığında, genel ulaşımın yüzde 40’lık payı ile en olgun pazara ABD sahip. Bu sebeple ABD’de havayollarının krize tepkileri ve çalışmalarını ülkemiz havayolu yöneticilerinin de iyi gözlemleyerek dersler çıkarması büyük önem taşıyor.

Yaklaşan Kurban Bayramı tatilinde rezervasyonların yoğun olması, havayolları yönetimlerini mutlu ediyor. Benzer durum yaklaşan Noel tatili nedeniyle diğer ülkelerin havayollarında da gözlemlenmekte. Aslında bu dolulukların en önemli nedeni kapasite azaltımı da olabilir. Dönemsel yoğunluklara güvenmeden yeni çareler aramaya ve tedbirli davranmaya devam etmek şart görünüyor.

BOEING’DE GREV SONA ERDİ

Boeing’de 7 haftadır süren grev konusunda taraflar geçtiğimiz günlerde anlaşma sağladı. Geçen hafta bu köşeden grevin çok da uzun sürmeyeceği öngörüsünde bulunmuştuk. Eylemin kuruluşa getirdiği günlük maliyetin 100 milyon dolar olduğu belirtiliyor. Hiç şüphesiz ki grevin sona ermiş olması en fazla siparişlerinin teslimatını dört gözle bekleyen havayollarını mutlu etmiştir.

Varılan uzlaşmaya göre işçilerin maaşlarında yüzde 15’e varan bir artış sağlanacak. Boeing tarihinin son 10 yıldaki en uzun grevi olan bu eylem, gerçekleşmesi ertelenen Boeing787 projesini dördüncü kez erteleyebilir.

Boeing’den söz etmişken, ülkemizde özellikle gençlerin eğitimine katkı vermek suretiyle gerçekleştirdikleri sosyal sorumluluk projelerinden dolayı onları tebrik etmemiz gerekir. Dileriz ki Avrupalı üretici Airbus da ülkemizde en kısa sürede Boeing gibi sosyal sorumluluk projelerine imza atar. Ne de olsa her iki üretici için de büyümekteki bir pazar olarak Türkiye büyük önem taşıyor.