SORUN CEVAPLASIN GÜNDEM YARATTI

TALPA'nın kurucusu ve Onursal Başkanı Necmi Ekici, emekli kaptan pilot Vural Kınacıoğlu ve Airport TV Yönetim Kurulu Başkanı Sefa İnan’ın konuk olarak katıldığı ‘Sorun Cevaplasın’ yaklaşık 4.5 saat süren tartışmada kazayı enine boyuna ele aldı.

Konuşmaya başlayan Necmi Ekici; “Kazayla ilgili ortada bir çok iddia dolaşıyor. Bizler de bilgi birikimimiz ve tecrübemizle konuyla ilgili yorum yapıyoruz. Ama bunların hiç biri kesinlikle gerçek diyebileceğimiz yorumlar değildir. Olayın gerçek nedeni kara kutuların çözülmesiyle açıklığa kavuşacaktır” diye konuşurken, konuya girerek yorumda bulunan Sefa İnan ise şunları kaydetti;

“Bir uçağın uçma özelliğini yitirmesi kolay değildir. Bunun için uçağın aerodinamik gücünün kaybolması gerekir. Kazanın yaşandığı anda motor arızası üzerinde duruldu. Ama böyle bir düşüş için iki motorun da arızalanması gerekir. Çünkü uçak tek motorla da iniş gerçekleştirebilir. Dolayısıyla motor arızasından söz edemeyiz. Bir diğer iddia ise yakıt bitmesi olarak ortaya atıldı. Bu ihtimal de bana uzak geldi. Ayrıca hava durumunun iyi olması da iddiaların boş olduğunu ortaya koyuyor. Bunların hepsi varsayımdır. Gerçek neden kara kutunun çözülmesi neticesinde ortaya çıkacaktır dedi.

Emekli Kaptan Pilot Vural Kınacıoğlu ise; “Öncelikle şunu söylemek isterim ki Schiphol Havaalanı muhteşem bir alan. Dünyanın sayılı alanlarından biridir. İnişi de kalkışı da güvenlidir. Ancak uçakların genelde kalkarken ya da inerken düşmesi, en kritik anların olduğunu ortaya koyuyor. Değinilen iddiaların gerçek olduğunu söylemek imkansız. Çünkü hava güzel, belirtilen bir arıza da söz konusu değil. Olayla ilgili ihtimaller her zaman söylenecektir. Ama pilotun buradaki inişi takdire şayandır. Bu inişi gerçekleştirmek çok önemli tecrübe ve yetenek gerektirir. Uçaklar çok büyük zafiyetler yoksa düşmez. Teknoloji çok gelişti, eğer yanlış bir şey yaparsanız uçak kumandayı sizin elinizden alır”dedi.

KAZALAR NEDEN PİLOTLARIN ÜZERİNE YIKILIYOR?

Konuya ilişkin konuşan Ekici; “22 yıldır havacılık sektörünün içindeyim. Bir çok alanda görev yaptım. Bir kazada hatanın pilota gelene kadar 12 adımı vardır. Bunlardan hangisinde sorun yaşanıyorsa olay gelip pilota dayanıyor. Özellikle bizim ülkemizde bütün suç pilotun üzerine atılıyor. Asıl suç yönetimlerdedir. Kimse suçu üzerine almaz olan şehit olan pilota olur ve suç onun üzerine atılır” dedi.

Sefa İnan ise; “Bir uçağı düşürmek uçurmaktan daha zordur. Ama uçak herhangi bir sebeple düştüğü takdirde suç pilotun üzerine kalır” diye konuştu.

KAZANIN GERÇEK SEBEBİ NEDİR?

Ali Kıdık ve Sefa İnan’ın özellikle üzerinde durduğu ve kaptanlara yönelttiği sorular üzerine Ekici; “Bizim tahminlerimiz ne kadar gerçekçi olursa olsun, asıl cevap kara kutu açılınca bulunacaktır. Motor arızası söz konusu değil, yakıt sorunu da yok, ayrıca hava da son derece müsait. Bu nedenlerden dolayı farklı fikirler üretmemiz gerekiyor. Bir uçak inerken kanat altından ve üstünden hava geçer. Ancak kanat ucuna gelen rüzgar ve hava farklıdır. Bu da ağırlıklı olarak o uçaktan hemen önce piste inen uçağın salgıladığı havadan kaynaklanır. Kanat ucuna gelen rüzgar (anafor) uçağın yönünde ve havadaki durumunda etkili olur. Eğer o uçak bir önceki uçağın inmesinden kaynaklanan anafor nedeniyle kanat ucuna o rüzgarı alırsa böyle bir olayın yaşanması muhtemeldir. Bu durumda olay kuleye ve kontrolöre dayanır. Kontrolör pilotu uyarmak zorundadır. Bence bu bir savaştı ve bu savaş pilota kaybettirildi” diye konuşurken konuya girip açıklama yapan Emekli Kaptan Pilot Vural Kınacıoğlu;

“Atılan iddialardan bir tanesi de havanın uçağa olan baskısı. Büyük gövdeli bir uçak piste indiğinde arkasında anafor denilen bir hava baskısı bırakır. Arkadan gelen uçak eğer bu havanın içine girerse tehlikeli durumlar ortaya çıkabilir. Çünkü uçaklar belirli aralıklarla piste iniş yapmalıdır. Burada görev kuleye ve kontrolöre büyük görev düşüyor. Uçağın kanadının altından ve üstünden anaforlar ve helezonlar geçer. Küçük uçaklar bu helezonların içine dalarsa kumandayı sağlayamaz. Söz konusu kaza yerinde saat 10.10 itibariyle 4 büyük gövdeli uçak arka arkaya iniş yapıyor. Özellikle Nortwest Havayolları’na ait Boeing 757 tipi uçağı bizim uçağımızdan hemen önce piste iniş yapıyor ve arkasında korkunç bir anafor bırakıyor. İşte burada kulenin bu durumu uyarma zorunluluğu var. Eğer kule bizim uçağımızı bu konuda uyarmadıysa böyle bir sonucun ortaya çıkması çok muhtemel. Çünkü uçak 148 nattan aniden 83 nata alçalıyor. Bu görülmemiş bir olaydır. Bu düşüş 28 saniye içerisinde gerçekleşiyor. Bu pilotun insiyatifi dışında olmuştur” diye konuştu.

30 yıl uçak teknisyenliği yapan ve hala UTED Onursa Başkanlığı görevini yürüten Airport TV Yönetim Kurulu Başkanı Sefa İnan ise; “Bir uçağın neden düştüğünün en önemli cevabı kara kutu açılması sonucu ortaya çıkacaktır. Ancak uçağın düşme nedeni teknik olarak açıklansa herkes ayaklanır. Üretici firma olarak açıklansa firma bunu kabul etmez. En kestirme yol pilot hatası olarak açıklanması oluyor. Ama ben pilotların kahraman ilan edilmelerine de suçlanmalarına da karşıyım” dediği sırada karşı cevap veren Ekici;

“Bu kazada pilotun yaptığı kesinlikle kahramanlıktır. Büyük bir iş başarmıştır.

Sefa İnan: “Ben kahramanlık sıfatına karşıyım.

Necmi Ekici: “Bakın. Pilotun iniş yaptığı alanın sağında solunda otoyol var. Bu iniş son derece başarılıdır”

Sefa İnan: “Şovenlik yapılması bana ters geliyor.

Necmi Ekici: “Pilotun yaptığı iniş büyük bir kabiliyet ve yeteneğin kanıtıdır. Önünde sadece beton bir zemin var”

Sefa İnan: “Başarılıdır tabi ki ama kahraman ilan edilmesi şoven duygular anlamına geliyor” dedi.

Karşılıklı geçen diyaloğun ardından konuşmasını sürdüren Necmi Ekici; “Anafor uçağın yönü ve gücüne mutlaka etki eder. Trafik kontrolörü anafor bırakan uçağın arkasından gelen uçağı mutlaka uyarmalıdır. Pilot da duruma hakim olmalıdır. İniş yapan iki uçak arasında mutlaka 2 dakikalık bir zaman dilimi olması gerekir” dedi.

Bu sırada yayına telefonla bağlanan Kaptan Pilot Ahmet Akpınar: “Pilot kesinlikle başarılıdır. Ortaya atılan bir çok iddia var. Ama görünen şu ki, uçak havada tutunamamıştır. Bu da uçağın wake türbülansa girdiği ihtimalini akla getiriyor” dedi.

UÇAK SABOTE Mİ EDİLDİ?

İzleyicilerden gelen yoğun sorulardan bir tanesi ve belki de en ilginci uçağın sabotaja uğramış olabilme ihtimalinin sorgulanmasıydı. Konu hakkındaki bir iddia da kuleden aksanları farklı iki faklı kişinin uçağı yönlendirmeye çalışması konusuydu.

Bu konu hakkındaki görüşlerini ifade eden Kınacıoğlu ;”Kuleden iki farklı ikaz olsa da asıl ikazın hangisi olduğunu pilot anlar. Uçaklar frekansa girince artık sorumluluk kulededir. Bu iddianın gerçekliğini tartışılır ancak bu durumu pilot çözer ve ona göre hareket eder. Ama kuleyle ilgili şunu da ifade etmek isterim. Uçak piste inmeye hazırlanınca kule bir önceki uçakla olan mesafeyi ölçmek ve ona göre talimat vermek durumundadır. Eğer bu yapılmadıysa sorumluluk ve hata kulededir” dedi.

Sabote konusuna dahil olarak açıklamada bulunmak isteyen Ekici; “Kulede aksan değişikliği olabilir. Bu normal bir durumda olabilir ama eğer faklı bir amaç varsa da pilot bu durumu çözer, hangi sesten talimat alacağını bilir” şeklinde konuştu.

UÇAĞI PİLOT ADAYI MI İNDİRDİ?

Ortaya atılan bir diğer iddia ise uçağın kumandasını inişte, uçakta bulunan stajyer pilotun aldığı ve o nedenle bu elim kazanın yaşandığı yönündeydi.

Nemci Ekici konu hakkında şöyle konuştu; “Hiçbir pilot eğitim alan pilot adayına ‘al sen kullan’ demez, çünkü havacılığın kuralları kanla yazılmıştır. Böyle bir risk göz önüne alınamaz. Ben bu ihtimalin üzerinde durmuyorum. Kara kutu incelendiğinde her şey ortaya çıkacak derken Kınacıoğlu ise;

“Böyle bir ihtimal söz konusu olamaz. Çok uzak ve gerçek dışı olduğunu düşünüyorum. Kaptan Pilot son derece başarılı, tecrübeli ve yeteneklidir. Bu riski göze almaz” şeklinde konuştu.

Kaptan Pilotları dinleyerek konuşmalar sonrasında ve izleyici sorusu üzerine yorumda bulunan İnan; “Motorun düşmesi üzerinde durulan iddialar çok uzak değildir. Motor düşmesi yaşanmış bir olaydır. Ancak bunu bu kaza için söylememiz mümkün değil. Çünkü motorların ikisi de aynı yerde. Ayrıca stajyer pilotun uçağı indirme iddiası da bana inandırıcı ve gerçekçi gelmiyor” dedi.

KAZAYA NEDEN GEÇ MÜDEHALE EDİLDİ?

Kaza sonrasında geç müdahale edilmesi konusunda yanlış bir tutum izlendiğini ifade eden Kınacıoğlu ; “ Kazadan sonra 45 dakika müdahale edilmediği ve ambulansların gönderilmediği söyleniyor. Eğer böyle bir şey varsa bu onların yaptığı büyük bir hatadır. Gerekçe olarak da patlama riski gösteriliyor. Ayrıca pilotlara da 6 saat boyunca dokunulmadığı da konuşulanlar arasında. Ama buna karşılık yolcuların verdiği ifadede pilotların kokpitte el salladığı ve yardım istediği söyleniyor. Bu nasıl açıklanabilir ki”? dedi.

ATİLAY AYÇİN’İN KAZA AÇIKLAMASI

Atilay Ayçin’in kaza hakkında yaptığı basın açıklamasını ağırlıklı olarak doğru bulmayan konuklar, üslubun yanlış olduğu konusunda birleşti.

Sefa İnan; “Bundan sonra kazalar olacaktır ifadesi yakışıksız ve felaket tellallığı anlamına geliyor. Hoş bir açıklama değil. Bundan sonra da kazalar olabilir ancak bunu böyle ifade etmek doğru bir yaklaşım değil. Açıklamada katıldığım hususlar da var. Örneğin THY’deki kadrolaşma durumu katıldığım bir nokta. Ama Hava İş 2007 yılında yapılan grev oylamasında uyguladığı yöntemle kaybeden taraf olmuştur. Gücü zamanında kullanmamıştır” dedi.

Nemci Ekici ise; “Yaptığı açıklama kendisini bağlar. THY dünya bir dünya markasıdır. Hatalar elbette vardır. Ama yapılan açıklamanın üslubu ve sarf edilen sözler hiç hoş değil şeklinde konuşurken Kınacıoğlu ise;

“Bu arkadaş hiçbir zaman yapıcı olmadı. Her zaman THY’yi eleştirdi ve olumsuz görüşler sarf etti. Üslup da doğru değil. Kurumlara böylesine olumsuz olmak pek mantıklı değil. Her zaman olumsuz açıklamalarına bir yenisini daha eklemiştir” diye konuştu.

KAZAYA MEDYANIN BAKIŞI

Kazadan sonra herkesin uzman gibi açıklama yapması ve birbirinden ilginç iddiaların ortaya atılması sonrasında oluşan bilgi kirliliği konuklar arasında da rahatsızlık duyulan noktalardan biriydi.

Necmi Ekici; “Basın organlarında uzman olmaması yanlış yorumlara neden oluyor. Bu nedenle herkes uzmanmış gibi konuşuyor ve yanlış bilgilendirmeler ortaya çıkıyor. İşin uzmanlarının dışında yapılan konuşmalar son derece gereksiz” dedi.

Vural Kınacıoğlu ise; “Olayın olduğu ilk gün bir çok yalan yanlış haberler yapıldı, açıklamalar yayınlandı. İlk gün medya doğru bilgi veremedi. Artık konuya hakimler ama olay günü son derece yanlış bilgilendirmeler yaşandı” şeklinde konuştu.

Sefa İnan ise medyanın farklı düşünen insanlara yönelmediğinin altını çizerken; “Ben de gazeteler tarafından arandım. Bana özellikle ‘motorla düşmüş değil mi’ şeklinde sorular soruldu ve bu konu üzerine benden onay alınmaya çalışıldı. Ben de böyle bir şeyin olmadığını söylememe ve farklı bir açıklamada bulunmama rağmen açıklamam yayınlanmadı. Havacılıkta kimse uzman değildir. Uzman gibi çıkıp yorum yapanlara sadece gülüyorum” diye konuştu.

Yaklaşık 4.5 saat süren program boyunca iddiaların gerçeği yansıtmadığı ve kazanın en mantıklı nedeninin wake türbülans olduğu konusunda fikir birliğine varan Sefa İnan, Necmi Ekici ve Vural Kınacıoğlu, asıl gerçeklerin kara kutunun çözümünün ardından ortaya çıkacağını ve buradaki amacın sadece mantıklı nedenlerin masaya yatırılması olduğunu ifade ettiler.

Necmi Ekici, kara kutunun çözümünün kendi ülkemizde yapılmadığı ve kazaların asıl nedeninin bulunmadığı sürece bu tarz talihsiz olayların yaşanmasının çok muhtemel olduğunun altını çizdi.