Kotil: "Uçaklar havada değil yerde eskir"

THY Genel Müdürü Temel Kotil, Bugün gazetesinden Perihan Çakıroğlu'na konuştu. Kotil, İstanbul’un üzerinden dünya hava trafiğinin yüzde 66’sının geçtiğini söyledi. Kotil, “Dar gövdeli uçaklarla Asya, Avrupa ve Afrika’da 53 ülke ve 156 şehre uçabiliyoruz. Bu uçakların maliyetleri avantajlı, yakıt ve bakım giderleri de çok daha düşük” dedi.

İşte Kotil'in Bugün gazetesine verdiği röportajı;

Milli hava yolu şirketimiz Türk Hava Yolları’nın (THY) hem Türkiye’de hem de dünyada çok geniş uçuş ağı mevcut. Neredeyse uçmadığı nokta kalmadı gibi.

İstanbul, merkezi konumuyla son yılların en karizmatik aktarım merkezi yani “hub”ı haline geldi. Dünya hava trafiğinin yüzde 66’sı İstanbul üzerinden geçiyor. Bu nedenle THY’nin uçuş trafiğinde de önemli bir yeri var. THY, bu avantajı kullanmakla birlikte Atatürk ve Sabiha Gökçen hava limanlarında da aşırı trafik yüzünden rötarlar oluşuyor, sıkıntılar yaşanıyor. Üçüncü havalimanının tamamlanması da çok zaman alacak gibi görünüyor.

Son zamanlarda İstanbul merkezli Türkiye’nin hub olmasının çok maliyetli olduğu tartışılıyor. “Çok uçuşun bedelini mi ödüyoruz” soruları ortaya atılıyor. Bu sorulara cevap bulmak adına THY Genel Müdürü Temel Kotil’e ve ilgili yetkililere sorular yönelttik. Aldığımız cevapları Kotil’in görüşleriyle birleştirdik ve kamuoyunun merak ettiği bu konuya açıklık getirmeye çalıştık.

"2014 Ağustos ayı sonunda uçulan şehir sayısı 260 iken 2015 Ağustos ayı sonunda 277’e ulaştı. İç hat şehir sayısı 43’den 48’e, dış hat şehir sayısı ise 217’den 229’a yükseldi. Yine 2014 Ağustos ayı sonunda uçak sayısı 263 iken 2015 Ağustos ayı sonunda 294 oldu."

"4 SAATLİK MENZİLDE 53 ÜLKE VAR"

Temel Bey, yıllarca İstanbul, yolcu taşımacılığında bir merkez yani “hub” olsun istedik. Bu gerçekleşti, peki bu durumdan kârlı çıkıyor muyuz?

Ülkemiz ve özellikle İstanbul, hava yolu taşımacılığı için eşsiz bir konuma sahip. Dünya hava trafiğinin yüzde 66’sı İstanbul üzerinden geçiyor. Ülkemize ve İstanbul’a 3 saatlik menzil içinde 41 ülke 78 şehir Türkiye içindekiler dahil (116) şehir, 4 saatlik menzil için 53 ülke 118 şehir Türkiye dahil (156) şehir, 5 saatlik menzil için 66 ülke 143 şehir Türkiye dahil (181) şehir bulunuyor. Biz THY olarak üzerimizden geçen trafikten pay almayı hedefledik ve buna uygun stratejiler geliştirdik. Başka bir deyişle İstanbul’un hub (aktarım noktası) olma potansiyelini gördük ve bu potansiyeli realize ettik.

Hub, yani aktarım merkezi olmanın hangi avantajlarını THY kullanıyor? Maliyetleri nasıl düşürüyorsunuz?

Boeing ve Airbus dar gövdeli uçaklar 3-4 saat uçuş yapabiliyorlar. Bu sürede demin de belirttiğim gibi Asya, Avrupa ve Afrika’da 53 ülke 156 şehre ulaşabiliyoruz. “Dar gövdeli” uçakların hem satın alma maliyetleri avantajlı hem de yakıt ve bakım giderleri çok daha düşük. Pek çok hava yolu şirketinin “geniş gövde” uçaklarla sefer yaptıkları noktaya biz “dar gövde” uçaklarımızla kolaylıkla uçabiliyoruz. Bu da ciddi maliyet avantajı sağlıyor. Hub olan bir noktaya birçok havayolu şirketi yolcu taşıyor. Bu da pazarın büyümesini sağlıyor. Sefer yapmadığımız diğer noktalara da ortak uçuşlarla ulaşabiliyoruz. Geniş uçuş ağımız büyüyen pazar da bize çok ciddi avantaj sağlıyor.

Kazanç ve gider anlamında THY’nin son durumu nedir?

Dünyadaki tüm küresel havayolu şirketleri transit yolculardan pay almak isterler. Böylece aktarmalı uçuşlarla direkt sefer yapılamayan pek çok noktaya transfer merkezleri üzerinden bağlantı sağlayabilirler. Transfer yolcu havayolunun tüm uçuş ağını besler, uçakların doluluk oranlarına ve kârlılığa büyük katkı sağlar. THY’nin 2003'te iç ve dış hatlarda 5'er milyon olmak üzere, toplam 10 milyona ulaşan yolcu sayısı 56 milyona geldi. Bu yılki hedef ise 63 milyon yolcu.

"DIŞ HATTA UÇANLARIN YARIYA YAKINI TRANSFER"

Bu agresif büyüme politikasında transfer yolcuların baz etkisi nasıl gerçekleşti?

Bu başarılı büyüme stratejisinin temelinde dıştan dışa transfer yolcuyu artırma stratejisi yer alıyor. 2005'ten sonra herhangi bir dış hat noktasından diğerine taşıdığımız yolcu sayısı hızla arttı ve 900 binlerde olan sayı 2014'te 14 milyona ulaştı. Bugün dış hat yolcumuzun yüzde 43'ünü transfer yolcular oluşturuyor. Transfer yolcu sayımızdaki artış bu yıl da sürüyor.

THY, dünyanın 4’üncü 'Büyük uçuş ağı'na sahip aynı zamanda dünyanın en fazla ülkesine uçan havayolu şirketi konumunda. Bu anlamda geniş uçuş ağımız büyüyen pazar da bize çok ciddi avantaj sağlıyor. Dünyada pazar payında 11’inci büyük havayolu şirketi olma yolunda emin adımlarla ilerliyoruz.

En iyi bağlantıları hangi hatlarda sağlayabiliyorsunuz?

THY, Afrika ve Ortadoğu’ya en iyi bağlantıyı sağlayan şirket konumunda bulunuyor. Asya Pasifik’te ise ikinci en iyi bağlantıyı sağlayan havayolu şirketi. Transfer merkezimiz İstanbul son 5 yılda uçuş bağlantı kalitesini dünyada en çok artıran şehir olarak dikkat çekiyor.

Mesela, transfer bir yolcu koltuğunu baz alırsak, verimlilik boyutunda yüzde kaç kârlılık sağlıyorsunuz?

Havayolu sektöründe pek çok değişken bilet fiyatlarına direkt ya da dolaylı olarak etki ediyor. Erken rezervasyon, mevsimsel değişiklik veya yılbaşı gibi tatil dönemleri bilet ücretlerini etkileyebiliyor. Transferlerde de aynı koşullar geçerli. Bu sebeple sağlıklı bir değerlendirme yapabilmek mümkün değil.

"UÇAKLAR HAVADA DEĞİL YERDE ESKİR"

THY, dış hat uçuşlarında Türkiye’ye büyük miktarda döviz sağlarken, bir yandan da uçaklarımız normal ekonomik ömründen önce eskimiyor mu?

Uçakların belli bir ömürleri var. Bu ömürleri içinde belli periyodik bakımları ve parça değişimleri yapılmak şartıyla yapabilecekleri “uçuş saatleri” belirlenmiştir. Bu uygulamalar ve süreler “uluslararası kurallar” ile çerçevelenmiştir ve tüm havayolu şirketleri için bağlayıcıdır. Havayolu şirketleri için uçakların alanda geçirdikleri zaman arttıkça “verim” azalır. Havayolu şirketinin verimliliği ve kârlılığı uçaklarının “havada kalma” süreleriyle orantılıdır. Periyodik bakımlar, yolcu alımı, akaryakıt ikmali ve catering yüklemesi gibi faaliyetlerin en kısa sürede gerçekleştirilerek uçakların havada kalma süresini artırmakla verimlilik sağlanabilir.

Koltuk sayısına baktığımızda şirket verimli mi?

Toplam Arz Edilen Koltuk Km (AKK), Ocak-Ağustos 2014 döneminde 88,6 milyar iken, 2015 yılının aynı döneminde yüzde 12,2 artarak 99,3 milyara ulaştı. AKK artışı iç hat uçuşlarda yüzde11,9, dış hat uçuşlarda yüzde 12,2 oranında gerçekleşti. Ücretli Yolcu Km (ÜYK), Ocak-Ağustos 2014 döneminde 70,5 milyar iken, 2015 yılının aynı döneminde yüzde 11,1 artarak 78,3 milyara ulaştı.

ÖZEL ŞİRKETLER PAZARI BÜYÜTTÜ

Pegasus, Atlas Jet, Onur Air ve Bora Jet gibi özel hava yolları, THY’nin uçan yolcu pazarında yani pastasında ek kapasite mi sağladılar, yoksa sizden yolcu mu kapıyorlar?

2003 yılından itibaren bizim dışımızda diğer hava yolu şirketleri de yurtiçi uçuşlara başladı. Meydana gelen bu rekabet ortamı yolcuya olumlu yansıdı. Havacılık sektöründe tekel ortadan kalkınca herkes THY’nin küçüleceğini düşündü ancak bizim açımızdan bu rekabet “yararlı” oldu. Türkiye’de uçan yolcu sayısının artmasıyla pasta ciddi oranda büyüdü. Büyüyen iç hat pazarı THY dahil tüm hava yolu şirketlerinin yolcu sayısını artırdı.

Petrolün düşmesi ve kurlardaki oynaklık sizi nasıl etkiledi?

Akaryakıt fiyatlarında ve döviz kurlarında yoğun dalgalanmaların yaşandığı bu ilk altı aylık dönemde, dengeli borçlanma kompozisyonu ve dinamik risk yönetim uygulamaları ile 1 milyar 35 milyon TL net kâr elde ettik.

Bu yıl sonu itibarıyla THY’nin gelir, gider ve büyüme oranlarında geçen yıllara göre ne kadar artış tahmini bekleniyor?

Bu yıl büyüme trendini sürdürdüğümüz bir yıl olarak geçiyor. Gelen verilen hedeflerimizi yakalayacak durumda olduğumuzu gösteriyor. THY’nin Ocak-Temmuz 2015 dönemine ilişkin trafik sonuçlarına göz atacak olursak; Ocak-Ağustos 2014 döneminde 36,4 milyon olan toplam yolcu sayısı, 2015 yılının aynı döneminde yüzde 11,7 artışla 40,7 milyona ulaştı. Yolcu sayısındaki artış iç hatlarda yüzde 15,7, dış hatlarda yüzde 9,0 oranında gerçekleşti. (Bugün)