First Class hiç bu kadar yakın olmadı!

Küresel krizde şirketler ve zenginler harcamalarını kısınca, havayolu şirketleri yolcu kaybında en büyük düşüşü ’business’ ve ’first class’ gibi ’premium’ hizmetlerde yaşadı. Toplamda yüzde 8 azalan yolcu sayısı, premium’da yüzde 20’yi buldu. Şirketler özel promosyonlarla koltukları doldurmak isterken, first class uçuşlar da hiçbir dönem olmadığı kadar ulaşılabilir hale geldi.

BU yılı 9 milyar dolar zararla kapatması beklenen havayolu sektörü, yolcu sayısındaki azalmayı en dramatik şekilde ’business’ ve ’first class’ hizmetlerinde yaşıyor. Yılın ilk çeyreğinde toplam yolcu sayısı yüzde 8 oranında azalırken, business ve fist class hizmetleri içeren ’premium’ biletlerdeki düşüş yüzde 20’yi buldu. Dünya genelinde 230 havayolu şirketini temsil eden Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) tarafından açıklanan verilere göre, küresel kriz ortamında fist class yolcularında azalma ekonomi sınıfına göre de 2.5 kat daha fazla oldu.

Özel promosyonlar

Havayolu şirketleri ise çözümü bazı uçuş noktalarında sundukları first class hizmetini kaldırmakta buldu. Bazı havayolu şirketleri de düzenledikleri özel promosyonlar ve business yolcularına mil kartları üzerinden sundukları ’upgrade’ (üst sınıfa geçiş) fırsatlarıyla first class koltuklarının boş uçmasını önlemeyi tercih etti. Bu promosyonlar sayesinde zenginlerin seyahet şekli olarak görülen First Class hiç bu kadar ulaşilabilir olmadı.

Zarar 3.2 milyar dolar

Küresel kriz ortamında zenginler harcamalarını kısmasının yanı sıra şirketlerin de tasarruf önlemleri kapsamında üst düzey yöneticilerinin seyahat giderlerini azaltması havada first class hizmetini vurdu. Bu yılın ilk çeyerğinde 50 havoyolu şirketi toplamda 3.2 milyar dolar zarür yazdı. Toplam yolcu sayısındaki düşüşe business ve fist class müşterileri de eklenince bazı havayolu şirketleri uzun mesafe yolculuklarda sundukları first class hizmetini kaldırdı. Örneğin Avustralyalı Quantas, 3 noktaya yaptığı seferlerde artık First Class hizmeti sunmayacağın açıkladı. Bu hizmeti sunduğu hatlarda ise business ile first class biletlerinin arasındaki fiyat farkı 4 bin dolara kadar indi. Quantas ile Melbourne-Londra uçusunda business class bilet fiyatı 13 bin dolar iken, first class için bu fiyat sadece 17 bin dolar.

Yeni trend ’premium ekonomi’

Öte yandan, 1996 yılında kabinlerinde tamamen yatağa döşünen koltuk koyarak sektörde bir ilki gerçekleştiren British Airways ise sipariş verdiği 4 adet Boeing 777 uçağında first class’ın bulunmayacağını duyurdu. Aynı şekilde Türk Hava Yolları (THY) da 2010 yılı itibariyle teslim alacağı 5 adet Boeing 777’de first class hizmeti vermeyecek. Bu yeni uçaklarda ’ekonomi, premium ekonomi ve business’ olmak üzere 3 farklı sınıf bulunacak. Ekonomiden pahalı business’tan ucuz olacak olan ’premium ekonomi’ adlı sınıfta ekonomiden daha konforlu bir yolculuk imkanı sunulacak.

95 ülkeden 16 milyon yolcuyla anket yaptılar

SKYTRAX Dünya Hayayolu Ödülleri kapsamında 2009 yılı için en iyi first class hizmeti sunan şirket Singapore Airlines olarak seçildi. 95 farklı ülkeden 16 milyon yolcuyla yapılan anket çalışması 8 ay sürdü. Skytrax, 10 yıldır dünyanın en kapsamlı ve bağımsız havayolu standartları araştırması yapıyor.

ABD’de her 5 yolcudan 4’ü promosyonla ’First’ uçuyor

Emirates, Air France, Lufthansa gibi prestijli First Class hizmetini sürdürmekten vazgeçmeyen havayolu şirketleri de bulunuyor. Özel promosyonlarla first class koltuklarının boş uçmasını önlemeye çalışan havayolu şirketleri, sadık müşterilerine verdikleri mil kartların puanlarıyla business yolcularını firs class’a upgrade ediyorlar. Benzer promosyonlar sunan ABD’li havayolu şirketlerinde, first class yolcularının yüzde 80’inin bu upgrade fırsatlarından yararlandığı, sadece yüzde 20’lik kesimin bilet ücretini ödeyerek uçtuğu kaydedildi.

Lounge yatırımı 210 milyon doları buluyor

First Class hizmeti havayolları için öncelikle yerde başlıyor. Uçaklarda sunulan konfor ve kaliteli seyahat imkanı, havalimanlarında ’lounge’ adı verilen konforlu bekleme salonlarıyla başlıyor. Havalimanlarındaki lounge yatırımları ise 210 milyon odları bulabiliyor. Bunun son örneği, Lufthansa’nın Franfurt Havalimanı’nda iki yıl önce başlattığı ve üç yıl sonra tamamlanacak olan 210 milyon dolarlık yatırım.