"BANA RANDEVU VERMİYORLARDI"

2004 yılında Sabancı Holding'den ayrıldı, Pegasus Havayolları'nı kurdu ve dört yıl gibi kısa bir sürede havacılık sektörünün en büyük ikinci oyuncusu oldu. Ekim ayında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Genç Girişimciler Kurulu Başkanı olan Sabancı, Türkiye'de girişimciliğin tanımını baştan yapmak için yeni projelere imza atmayı hedefliyor.

Ali Sabancı, Türkiye'nin girişimcilik sorununu ve Pegasus'un hedeflerini anlattı.

Bu yıl sizin başkanlığınızla faaliyetlerine başlayan TOBB Genç Girişimciler Kurulu'nun öncelikli amacı nedir?

Girişimciliğin önündeki engellerin nasıl aşılacağını anlatmak ve girişimciliğin bir hayalperestlik olmadığını insanlara aşılamak istiyoruz. Girişimcilik oranı ne kadar yüksekse ülkelerin refah düzeyi o kadar yüksek oluyor. Türkiye'de de kriz ortamında genç girişimcilere daha fazla ihtiyacımız var. Çünkü girişimci sayısı ne kadar artarsa, istihdam oranı da o ölçüde artar.

Türkiye'deki girişimcilerin bugünkü profili hakkında ne düşünüyorsunuz?

Goldman Sachs 2050 yılında Türkiye'nin dünyanın ilk 10 ekonomisinden biri haline geleceğini ve böyle bir potansiyeli olduğunu söyledi. Bu kulağa çok hoş geliyor ama buraya gelebilmek için bugün nerede olduğumuzu iyi anlamamız gerek; katedeceğimiz çok yol var. Türkiye'nin, temmuz ayı itibariyle işsizlik oranı yüzde 12,8. Gençler arasında işsizlik oranı yüzde 23,2. Türkiye'de girişimcilik oranı yüzde 6. Bunun yüzde 80'i mecburen, yüzde 20'si kendiliğinden girişimci olmuş. Türkiye'de 1,3 milyon erkek girişimci var. Nüfus yüzde 50-50 olmasına rağmen Türkiye'de sadece 80 bin kadın girişimci var. Girişimcilik ne kadar yüksekse o ülkelerin kişi başına düşen geliri de artıyor. Ülkeler geliştikçe girişimciliğin ekonomiye katkısından dolayı ekonomi hızla büyüyor.

Biraz da sizin girişiminiz Pegasus'a da değinelim... Pegasus için 2009 nasıl geçti?

2009'da reklam harcamamızın yüzde 60'ı yurtdışına gitti. Türkiye'de de kampanya bazlı reklamlar yaptık. Bu yıl 5.5 milyon yolcu taşıdık; yolcu sayısına baktığımızda sektörün en büyük ikinci oyuncusuyuz. Kriz dönemlerinde düşük maliyetli havayollarının taşıdığı yolcu sayısı artıyor. Bu avantajla birlikte son 4 yılda pazar Türkiye'de yüzde 19 büyürken; Pegasus yüzde 43 büyüdü. Bu büyümeye bağlı olarak istihdamımız da artıyor. Bugün bin 200 kişilik bir ekibimiz var.

Air Berlin ve Kırgızistan Havayolları ortaklıklarınızla nasıl bir mesafe kaydettiniz?

Batı'da likidite krizi var. Ben o yüzden gidip Avrupa'nın 4. en büyük havayolunun yüzde 16'sını alabildim. Adamın 151 uçağı var. Türkiye'de toplam 270 uçak var. İki yıl boyunca zor randevu aldığım adam niye bana 'Welcome' dedi? Çünkü para değerlendi. Bu ortaklıkla rekabet koşullarımızı güçlendirdik. Yine 2009'da Kırgızistan'a da yatırım yaptık. Kırgızistan Devlet Havayolu'nun yüzde 49 ortağı olduk. İstanbul'dan bir durakta Pekin'e uçacağız. İstanbul'dan Kore'ye, İstanbul'dan Los Angeles'a uçacağız. Pekin'e uçarken Kırgız Pegasus Airlines olacağız. Girişimciliğin bir tarafı da çıkmaz sokağa girmemektir mümkün mertebe... Bu yatırımlarla bir ölçüde de olsa THY'nin blokajından kurtulmuş ve yurtdışında istediğimiz noktalardan bazılarına uçmayı başarmış olacağız.

2010 yılına yönelik öncelikli hedefleriniz neler?

Önümüzdeki yıl öncelikli olarak yurtdışında güçleneceğiz; yılın sonlarına doğru halka açılmayı planlıyoruz. Hisseleri uzun vadeli tutan yatırımcıların ilgisini çekebilmek için en az 25 oranında halka açılmalıyız. Halka açıldığımız rakamın yüzde 60'ını da yabancılara satmak istiyoruz. Önümüzdeki yıl 40 milyon euro kar hedefliyoruz. Yani 2009'un 3 katı... 2015 yılına geldiğimizde kendimize ait uçak sayısının 41'e ulaşmasını planlıyoruz.

'Türkiye'nin bir numaralı girişimcisi Karamehmet'

'Ben Sabancı Holding icra komitesinde otururken üçüncü cep telefonu ihalesinin peşinden koştuğumuzu düşünürken; konu dönüp dolaşıp Turkcell'e geliyor. Masada babalar, amcalar var. Murat Vargı bu grupta kime gelmiş de bu cep telefonu konusunu anlatmış ve kim demiş ki Murat Vargı'ya bu iş işlemez? Kimse üstüne almıyor. Girişimciliğin zor taraflarından biri de işe 'hayır' demektir. Çünkü işe 'hayır' demek de sorumluluk ister. Mehmet Emin Karamehmet, bana göre Türkiye'nin bir numaralı girişimcisi... Her gün şapkadan yeni bir tavşan çıkarıyor. Turkcell'e  'evet' diyebilen Mehmet Emin Karamehmet biraz konuşsa, biraz deneyimlerini paylaşsa, Türkiye girişimcilik hakkında çok şey öğrenir bence... Ben de şahsen kendisini çok dinlemek isterim. Hüsnü Özyeğin ve Mehmet Emin Karamehmet, 'Merak etme Ali bu işe girilir' deseler; işin ne olduğuna çok da önem vermeden girerim. Çünkü deneyimlerine ve girişimcilik ruhlarına inanırım. Bu arada bu iki işadamını da sosyal olarak çok yakından tanımam; hangi futbol takımlarını tuttuklarını bilmem ablacım uzaktan biliyorum neler yaptıklarını.'

Yolcularımıza özel GSM kartı geliyor

Ali Sabancı, Vodafone reklamlarında rol alışının öyküsünü de anlattı: Vodafone CEO'su Serpil Timuray bana 3G ile 3 değişik kesime hitap etme projeleri olduğunu ve iş dünyasına benimle seslenmek istediklerini söyledi. Sunumları bile doğaçlama yapan biri olarak reklam çekimlerinin bu kadar zorlayacağını düşünmemiştim. 8 cümleyi,  6 saatte, 50 kişinin karşısında söylemek göründüğü kadar kolay bir iş değilmiş. Aslına bakarsanız Vodafone ve Pegasus'u kendi sektörlerindeki devi yenmeye çalışan iki marka... Turkcell'li bir cep telefonu piyasasında Vodafone'u düşünün; THY'li bir havacılık piyasasında Pegasus'u düşünün... Vodafone ile ilişkimiz bu kampanya ile sınırlı kalmayacak. Pegasus misafirlerine avantaj sağlayacak yeni bir cep telefonu hattı üzerine de çalışmamız var...

(PLATİN)