Bahar Birinci, Dubai ve Emirates'i değerlendirdi

Dubai hükümetine ait olan Emirates, son yıllarda yakaladığı ivme ile dünyanın en büyük beş havayolu arasına girmeyi başardı. Tamamı geniş gövdeli 150 uçağa sahip olan şirketin, 203 uçağı da siparişte bulunuyor.

En önemli uçuş noktalarından birisi Türkiye olan Emirates'in Türkiye, Romanya ve Bulgaristan Genel Müdürü Bahar Birinci'nin Dubai'deki fırsatları, şirketin yakaladığı büyümeyi ve yeni stratejilerini anlattığı röportajı dikkatinize sunuyoruz.

- Türkiye'den Dubai'ye koltuk satışınız ne durumda?

Emirates olarak Türkiye'den ayda ortalama 20 bin koltuk satıyoruz. Doluluk oranlarımız da yüzde 85 seviyesinde. Ama bu rakam krizden önce, 2007-2008'de yüzde 99'lara kadar ulaşmıştı.

- En yoğun dönemler ne zaman?

Özellikle Türkiye'de kışa denk gelen kısa tatillerde büyük bir ilgi oluyor. Bayramlar sadece turistik açıdan yoğun. Yaza geldikçe turistik talep azalır ama zaten Dubai'nin asıl talebi iştir. Bir sürü şirketin bölge ofisleri orada, birçok fuar var ve bu fuarlarda yer bile bulunmuyor.

Ama Türkiye'de yaz olunca orada düşük sezon olduğunu söyleyebiliriz.

- Fiyatlar da düşüyordur o zaman...

Tabii, nisan ortasından eylül ortasına kadar Dubai'de çok güzel fiyatlar olur. Bunu bilenler de ucuz fiyatları kullanıp Dubai'ye gelirler. Özellikle Avrupa'dan ciddi bir talep oluşabiliyor.

- Çok sıcak olmuyor mu?

Özellikle temmuz ağustos aşırı sıcak. Ama orada şöyle bir durum var: Her yer klimalı düzene göre ayarlanmış durumda. Oteller, restaurantlar, taksiler, otobüs durakları... Ve bu klimalar o kadar kuvvetli ki sıcaklığı hissetmiyorsunuz, hatta üşüyorsunuz. 12 ay klimalı bir ülke. Hatta ben bir kere yazın ortasında ince bir ceketle gitmiştim, otelde soğuktan yemek yiyemedim, hasta oldum.

TÜRKLER İÇİN HER ZAMAN İŞ VAR

- Dubai'de yaşayan çok Türk var mı?

20 bine yakın Türk nüfus var. Ama 2001 kriz yılında sadece 50 Türk vardı ve hepsi yöneticiydi.

Orada bizim Türkler için, belki en üst değil ama üst ve orta kademe yönetici ve uzmanlar için ideal bir çalışma ortamı var. Dubai'de kaliteli insan gücüne ihtiyaç var. Ben o zaman kendimi yedim, resmen iş bulma kurumu açtım. Bir sürü insana Dubai'yi anlattım ve herkesi çağırdım ve gelinen noktada yönetici pozisyonunda binlerce Türk çalışıyor.

Sonuçta bir İngiliz orta kademe yönetici herhangi bir departmanın müdürü oluyorsa Türkler o işi kat kat daha iyi yapıyor. Dubaili için kimin müdür olduğu farketmiyor, hatta bizim kültürümüz daha yakın onlara.

- Daha önce Dubai hiç bilinmiyor muydu?

Daha önce olmamasının nedeni, akıllarına gelmemesi. Adamın dili var, eğitimi var ama Almanya'ya işçi olarak gidiyor. İş yapanlar da öyle. Bakın ben ihracattan gelmeyim. Çok iyi biliyorum ki, herkes malını Avrupa'ya, ABD'ye satmaya çalışırdı. Ama Dubai herşeyi alıyor ve tekrar ihraç ediyor. Orası bir kaynama kazanı. Senin malın orada kalmıyor, Hindistan'a veya başka ülkelere tekrar ihraç ediliyor. Başlarda bu pazar ile kimse ilgilenmiyordu ama ilgi başlayınca arkası da çorap söküğü gibi geldi.

- Hâlâ iş fırsatları var mı?

Hâlâ çok fırsat var. Hatta şöyle söylebiliriz, iş bulamamak için hiçbir sebep yok. Dubai'de bütün işgücü neredeyse yurt dışından. Türkler için her zaman iş var. Yeter ki gidip arasınlar, baksınlar.

Orada iş yapan şirketler üzerinden ulaşılabilir, mesela bizde kendi sitemiz üzerinde iş ilanlarına ulaşılabilir. Ayrıca bir sürü beyin avcısı şirket var. Onlar üzerinden de gidilebilir. Yeter ki gitmek isteyin.

- İşçi olarak çalışan yok mu?

Dubai'de işçiler genelde Hintli, Pakistanlı, Mısırlı, Yemenli. Ama son dönemlerde Türk inşaatçıların ufak bir kısmı kendi işçisini buradan götürmeye başladı. Sadece o kadar.

UCUZ BİLETİ YA EN ÖNCE YA DA SON DAKİKADA BULURSUNUZ

- Türkiye'den Dubai haricinde, mesela Avrupa'ya olan uçuşlarınızı artırmayı düşünüyor musunuz?

Havacılıkta trafik hakları denen bir olay var. Buna göre her havayolu üçüncü bir ülkeye ancak kendi ülkesinden yolcu taşıyabilir. Mesela THY Londra'dan Dubai'ye uçamaz, önce Türkiye'ye gelir, buradan gider. Biz de Paris'e taşıyacak olsak önce Dubai'ye gitmemiz, oradan Paris'e uçmamız lazım. O da çok anlamlı değil.

Biz Avrupa yerine Dubai'nin doğusu ve güneyine çalışıyoruz. Hindistan, Uzakdoğu, Japonya, Orta Afrika, Güney Afrika, Hint Okyanusu Adaları, Çin...

- Dubai'den sonra en çok nereyi satıyorsunuz?

Dubai açık ara önde. Ondan sonra Maldivler, Hong Kong, Avustralya hatları ve Çin gibi bölgeler geliyor.

- Diğer bölgelere biraz daha ağırlık verme gibi bir stratejiniz var mı?

Dubai ana hattımız, sonraki hatları başka yerlerden Dubai'ye gelenler de dolduruyor. Mesele Hong Kong'a giderken herkes Dubai'den biniyor. Eğer o uçakların daha fazla işe ihtiyacı varsa biz de bunlara yüklenemelim diyoruz. O zaman da promosyon fiyatı çıkıyor.

- O fiyat nasıl oluşuyor?

Biz bugün kullanmazsan, satamazsan kaybolacak bir ürün satıyoruz. Elbise değil bu, uçakta koltuk veya otelde oda. Bugün sattın sattın. Dolayısıyla havayollarında bütün istatistiki bilgilerin saklandığı bir sistem vardır. Mesela ekim ayı için İstanbul-Dubai tüm istatistikler bellidir. Planlamalar da o istatistikler üzerinden yapılır.

Eğer doluluk düşükse, 'ben bunun büyük bölümünü ucuz fiyattan açayım, bir de promosyon düşüneyim' dersiniz. Ama bunu 1 sene öncesinden görebilirsiniz. Ama yaklaştıkça da çeşitli promosyonlar yapabilirsiniz. Onun için İstanbul-Londra 100 euro dediğinde bakıyorsunuz yer yok. Çünkü sadece 5 tane bilet ayrılmış. Borsa gibi düşünün, devamlı değişiyor. Mesela 3 ay önceden 100 eurodan 20 yer açayım diyor, bakıyor ki talep var hemen kapatıyor ve gerisini daha yüksekten açıyor. Ya da tam tersi... Bazen son 3 günde ucuz bilet bulursunuz. Zaten ya çok erken bulursunuz ya da son dakikada bulursunuz. İşte bundan oluyor. Devamlı takip ediliyor.

EN KÂRLI HAT İSTANBUL-DUBAİ

- Toplam kaç uçağınız var?

Emirates'in hepsi de geniş gövdeli olmak üzere 150 uçağı var. Ayrıca 203 tane de siparişte olan var. Yıllar içerisinde bunlar da filoya eklenecek.

Şu anda 63 ülkede 105 noktaya uçuyoruz. Bu sene de yeni rotalar açtık ve açmaya devam edeceğiz.

Biz ilk başlarda küçük bir havayolu idik. Küçük bir emirliğin havayolu olarak başladık ama sonraları iş değişti. Dubai hükümetinin 2000 yılında açıkladığı hedeflerin ardından birden bire yatırımlar inanılmaz artmaya başladı ve biz de çıtayı yükseltik. Şu anda dünyanın en büyük 5 havayolundan birisi haline geldik. Ama biz büyürken bazıları küçüldü, bu da önemli.

- Emirates için Türkiye'nin önemi nedir?

İstanbul Emirates'in üçüncü uçmaya başladığı nokta. Karaçi, Delhi ve İstanbul. 1985'te kuruldu, 1987'de İstanbul'a uçmaya başladı. O zaman uçak sayısı da az.

İlk zamanlar haftada 200 koltuk satılıyordu ama şu anki önemi çok daha fazla. Sadece kaç kişi taşıdığın değil karlılığın da önemli. Biz hem hat olarak çok büyük volümde iş yapıyoruz hem de maliyetleri düşürebiliyoruz. Hatta Avrupa hatları içinde en karlı hattın İstanbul-Dubai hattı olduğunu söyleyebilirim.

Bir de şu var; uçuşlarımızın hepsini geniş gövdeli uçaklarla yapıyoruz. Türkiye'den Dubai'ye kalkan başka geniş gövdeli uçak yok. Diğerleri dar gövdeli uçak kullanıyor.

KOMBİNE BİLET ALANLAR VAR

Biz Dubai'yi anlatmaya önce ihracatçıyla başladık. Sonra da turistlere olarak gideceklere dedik ki; "Bakın 4 saatlik mesafede kışın ortasında bile denize gireceğiniz bir yer var."
Bana 'Dubai'yi patlattınız ama bir Paris Londra gibi devamı olmaz' dediler. Ben de dedim ki; "Hayır bu başka birşey." Nitekim ben bildim. Çünkü Dubai'de böyle kısa rahatlama tatili yapmak isteyen çok insan var Türkiye'de. İşte 4 gün kalsın, kış ortasında bronz tenle gelsin, SPA'ya girsin, yemek yesin. Kışın neredeyse her hafta sonu gidenler var. Kombine bilet alıyorlar.

(Hürriyet)