AVRUPALI HAVAYOLLARINI ZORLUYORLAR!

Düşük maliyetli havayollarının (DMH) pazar paylarını artırması Avrupalı havayollarını radikal revizyonlara zorluyor. Network taşıyıcılar resmen olmasa da hybrid havayolu olma çabası içinde. Son örnek Air France.

2012 yılında yolcu sayılarındaki artışı İrlandalı DMH Ryanair yüzde 4, İngiliz DMH Easyjet ise yüzde 6,5 olarak ilan etti. Önceki yazılarımızda özellikle Lufthansa, Air France ve British Airways gibi Avrupa'nın mega network taşıyıcılarının kısa-orta mesafeli uçuşlarda ciddi ölçüde pazar payı kaybetmekte olduğuna değinmiştik. Havayolları bu rekabette daha fazla kan kaybetmemek adına maliyet azaltmaya ve verimlilik artırmaya yönelik yeni programlar başlattı. Henüz ne kadar başarı sağladıkları tamamen somutlaşmasa da, daha radikal hamleler gerekiyor. Daha radikal hamlelere ilk örnek Fransız Air France Havayolu'ndan geldi. Zira geçtiğimiz günlerde başlattıkları 49 euro'dan başlayan (kısa-orta mesafe uçuşlarda) ekonomik fiyat programı ile doğrudan DMH pazarından pay almayı hedeflediklerini resmen açıklamış oldular.

MESAFE KISALDIKÇA

Havayolu ulaşımında en zor olgulardan biri müşteri sadakati yaratabilmektir. Zira en önemli pazarlama enstrümanlarının başında fiyat gelir. Bu nedenle havayolları dünyada müşteri sadakat programlarını ilk başlatan kuruluşlar olmuşlardır. Hatta ilk başlatanlar ABD kökenli havayollarıdır.

Air France üst yöneticisi Alexandre de Juniac, kısa süre önce yaptırdıkları bir ankette kısa-orta mesafe uçuşlarda yolcuların yüzde 60'ının havayolu seçimlerini bilet fiyatlarına göre yaptıklarını tespit ettiklerini açıkladı. Kanımca anket yapmalarına bile gerek yoktu zira DMH'lerin sürekli artan pazar payları zaten yıllardır ortada ve network havayolları değişime çok geç adapte olmaya çalışarak sürekli kan kaybediyor. Yeni fiyat politikası olarak açıkladıkları program ise tamamen DMH'lerden kopya niteliğinde. Zira düşük fiyatla bilet temin eden yolcular önceden koltuk seçimi yapamayacağı gibi bagaj ücretini ekstra ödeyecek. Özetle Air France gibi network taşıyıcıları resmen ilan etmeseler de hybrid havayolu olma çabası içine giriyorlar. Diğer bir ifadeyle kısa-orta mesafede DMH, uzun uçuşlarda ise çok kapsamlı hizmetler sunarak network havayolu olarak devam edecekler.

Ülkemizde THY özellikle iç hat uçuşların kısmen serbestleşmesi sonrası süratle esnek fiyat politikasına geçerek DMH'lere karşı Avrupalı muadillerinden daha başarılı oldu. Özetle konjonktürel realiteler ve artan rekabet sonucu network havayollarının iş modelleriyle DMH iş modeli artık birbiriyle daha fazla kesişiyor. Bu pazar payı kapma yarışından galip çıkanlar sadece değişime hızlı adapte olabilen yöneticilere sahip kuruluşlar olacaktır.