Barış Kartalı'nın cezası krize dönüştü!

Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nın 200 milyon dolarlık cezasına karşı firma 500 milyon dolarlık yeni fatura kesti. Ceza pazarlığı çıkmaza girerken, ABD’de üretilen ilk uçağa hala yazılım yüklenmedi.

Havadan erken uyarı uçağı sistemi (HİK) adı verilen Barış Kartalı projesinde geciken Boeing firması ile Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM) arasında başlayan ceza pazarlığı çıkmaza girdi.

2002 yılında imzalanan 1.6 milyar dolarlık anlaşmaya göre, Boeing’in vereceği 4 adet Boeing 737 tipi uçağın ilkinin 2007’de teslim edilmesi gerekiyordu. Ancak ilk uçağın teslimatında bir gecikme olacağı, diğer uçakların teslimatının da bana bağlı olarak sarkacağı 2007 yaz başında belli oldu. Bu gecikmenin ardından SSM, Boeing firmasına 150 milyon dolarlık gecikme cezası kesti. SSM’in gönderdiği cezadan rahatsız olan Boeing firması, SSM’ye karşı borç listesi çıkardı. İhale pazarlık aşamasında SSM tarafından talep edilen ek sistemler için ek masraf talep etmeyen Boeing firması, kesilen cezadan sonra yaklaşık 200 milyon dolarlık ek masraf çıkardı. Gecikmenin devam etmesiyle beraber SSM cezayı 200 milyon dolara çıkardı. Boeing’in cevabı da SSM’nin borcunu yaklaşık 500 milyon dolara çıkarmak oldu. SSM’ye bu hesabı göstererek kendine kesilen cezadan kazançlı çıkmaya çalışan firma, pazarlıkları 2008 Eylül ayına kadar uzattı.

Proje kapsamında geçen yıl Türkiye’ye teslim edilmesi gereken uçaklardan biri 2007 Kasım ayında Dubai’de düzenlenen savunma fuarında boy gösterdi. ABD’de hazırlanan uçağın yazılımın yüklenmediği öğrenildi. TAI tarafından hazırlanan diğer üç uçaktan ikisinin aynı şekilde yazılım yüklenmesini ve boyanmayı beklediği, dördüncü uçağa ise sistemlerin yükleneceği öğrenildi. Konu hakkında Hürriyet’e bilgi veren bir kaynak, TAI’deki bir uçağın işinin tamamen bittiğini, bir diğerinin bayramdan sonra boyanacağını ve bu iki uçağın uçuş testlerinin bittiğini kaydetti. Son uçağın ekim ayı içinde tamamlanacağını ifade eden uzman, TAI’deki işin ekim, kasım içinde biteceğini belirterek, "Gecikmede TAI’nin rolü bulunmamaktadır. TAİ programa uygun olarak işini bitirmiştir; ancak yazılımı Boeing firması yükleyecek ve bu ne zaman olur Boeing firması biliyor" dedi.