"Lufthansa'da değişim zamanı"

Avrupa'nın en büyük network havayolu Lufthansa, ekonomik resesyon sebebiyle düşen gelirleri yüzünden eski günlerini aramaya başladı...

Alman havayolu için kısa hatlarda düşük maliyetli havayolları (DMH), uzun hatlarda ise Ortadoğulu havayollarının artan rekabetçi gücü karşısında bu durum daha da belirgin bir hal aldı. Gruba CEO yardımcısı olarak haziran ayında katılan Christoph Franz'ın 'Aviation Week' dergisine verdiği röportaj, ciddi değişimlerin habercisi olarak nitelendirilebilir. 

Lufthansa grup CEO'su Wolfgang Mayrhuber, genelde DMH'nı fazla ciddiye almayan, klasik Lufthansa stratejisini devam ettiren bir yönetici olarak göze çarpıyor. Bu strateji yıllardır, daha çok ölçeğe, katıksız Alman disiplinine odaklı ve talebe kapasite artırarak cevap vermeye endeksli bir strateji olarak gözüküyordu. Diğer bir ifadeyle hiçbir zaman fiyatı ana silah olarak kullanıp talep yaratmak Lufthansa stratejisinin bir parçası olmadı. Ekonomik konjonktür ve artan rekabet Lufthansa'ya özellikle son birkaç çeyrektir kısa mesafeli uçuşlarda (1-4 saat) oldukça zor günler yaşatıyor. Franz'a göre Lufthansa'nın tekrar kısa mesafeli uçuşlarda rekabetçi olabilmesi için birim maliyetlerini en az yüzde 40 azaltma zorunluluğu var. 

Öngörülen ekonomik daralmadan ötürü Lufthansa 'Climb 2011' isimli yeni bir maliyet azaltma programına başladı. Bu radikal programa göre maliyetlerin yıllık bazda 1 milyar Euro azaltılması öngörülüyor. Hatırlanacağı üzere Lufthansa DMH'lerle baş edebilmek için Germanwings isimli bir DMH kurulmasına öncü olmuştu. Germanwings şu anda kısa hatlarda Lufthansa'dan yüzde 60 daha az bir maliyetle uçuşlarını gerçekleştiriyor. Ancak bu havayolu bile Köln haricinde AirBerlin, Ryanair ve Easyjet'in pazara katılımını azaltamadı. Zira onların pazar payları sürekli artıyor.

DÜŞÜK MALİYETLİ HAVAYOLLARI İLE NASIL BAŞA ÇIKACAK?

Lufthansa ilk olarak alt şirketleri Lufthansa City Line ve Eurowings'teki 50 koltuklu bölgesel jetlerini daha fazla koltuklu Boeing737 ve Airbus320'lerle değiştirmeyi planlıyor. Böylece birim maliyetini düşürüp bilet fiyatlarını indirebilecekler. Pazarı tetiklemek amacını taşıyan bu uygulama, Lufthansa için farklı bir strateji anlamını taşıyor. Kaybedilen birim başına karlılık artan ciro sayesinde telafi edilecek ki bu da bildiğimiz DMH iş planları ile örtüşüyor. Gider azaltmanın bir ek yolu ise uçak ve mürettebat verimliliğini artırmaktan geçiyor. Asıl daha zor olan kısım da bu, zira Lufthansa pilotlarının dahil olduğu sendika Vereinigung Cockpit (VC) bu hususta yönetime pek destek olacak gibi gözükmüyor. 

Ana üs Frankfurt Havalimanı'nda 2011'de tamamlanması planlanan genişleme çalışmaları devam ediyor. Havayolu yönetiminin en büyük endişelerinden biri, havalimanı işleticisi Fraport'un müsait olacak yeni slotlar için Easyjet gibi kuvvetli DMH'ler ile de görüşüyor olması. Lufthansa'nın iç hatlardaki en büyük Alman DMH rakibi AirBerlin, kısa bir süre önce en karlı hatlarından olan Frankfurt-Hamburg arasında haftada üç sefer uçuşlara başladı bile. Bilindiği üzere AirBerlin'in yüzde 20'lik hissesini geçtiğimiz aylarda Sabancı Ailesi'ne ait Esas Holding satın almıştı.

Görünen o ki, yıllardır stratejisini Avrupa'nın çeşitli ülkelerine ve/veya havayollarına (Avusturya Havayolları, Brussels, Lufthansa İtalya ve İsviçre Havayolları gibi) yatırım yaparak ölçek büyütmek üzerine yürüten Lufthansa, artık bu cephelere DMH'ler ile rekabeti de eklemiş durumda. Ne kadar başarılı olurlar bilinmez, ancak çok fazla rakiple korakor rekabet, çok fazla cephede çok fazla düşmanla savaşmaya benzer.

ALTYAPI, ALTYAPI, ALTYAPI

Geçtiğimiz haftalarda hava muhalefeti ve yoğun sis nedeni ile çoğu havalimanımız paralize oldu. Isparta kazası ile gündeme gelmiş ve sipariş edilmiş ILS'ler gibi, CAT 1, 2 ve 3 yaklaşma hassasiyetleri de halkımızın günlük lugatına girdi ve ancak onlarca belki yüzlerce rötar ve muhtemel kaza tehlikesi sonrasında nihayet kapsama dahil oldu. Bu sayede meydanlarımızın bir kısmı CAT III yaklaşmaya sahip olacak ve 70 metreye kadar görüşte uçaklarımız iniş kalkış yapabilecekler.
Havacılıkta en önemli kaza nedenlerinden biri hava şartlarıdır. Ülkemiz hava muhalefeti konusunda, ani değişiklikler, fırtına, sis, tayfun, hortum ve diğer pek çok tehlikeye haiz Amerika kıtasına göre çok daha şanslı bir konumdadır. Haliyle pilotlarımız da hava şartları ile ilgili olarak ABD'de uçan pilotlara göre daha şanslılar, ancak daha az eğitimli ve hazırlıklı sayılırlar. Bu durumda meydanlarımızda altyapının bir an evvel en üst teknoloji seviyesine çıkartılması şarttır. CAT III kabiliyeti ilk olarak Esenboğa Havalimanı'na kazandırılacakmış, çok sevindim. Zira hikayeye göre havalimanı yapılırken koyunlarını orada otlatan çoban bile şaşırmış, 'Ben sisten burada sürekli koyunlarımı kaybediyorum, tayyareler nasıl kaybolmayacak' diye sormuş. Standardı yükseltmeye Esenboğa'dan başlamak isabetli bir karar.      

Bu köşeden birkaç kez dile getirdiğimiz altyapı hususunda en önemli gördüklerimiz ILS ve CAT III ve eğitim konularıdır. Şimdiye kadar yapılan havalimanı/terminal özelleştirmelerinden elde edilen  gelir ile övünmek her ne kadar hakları ise, gelirlerin en azından yüzde 10'unun altyapıya yatırılması konusunda takipçi olmak yine aynı yetkililerin sorumluluğu değil mi?

Tolga TURGUT
AKŞAM