ÇÖZÜM ISITMALI PİST Mİ?

İnsanoğlunun doğa karşısında çaresizliğine gelişmiş teknolojiler de yardımcı olamıyor. Son teknolojilerle geliştirilmiş uçaklar, Avrupa'yı etkisi altına alan kar yağışları nedeniyle havaalanlarından burnunu dışarı çıkaramazken, iptal edilen uçuşlara her gün yüzlercesi ekleniyor. Tatile gidenlerin ülkesine dönemediği, havaalanlarında yüzlerce yolcunun iptal edilen uçuşlar nedeniyle mahsur kalıp, portatif yataklar üzerinde yatmak zorunda kalmalarına neden olan çetin kış koşullarına karşı teknoloji de çaresiz. Uçakların zamanında uçamamasının zararı milyonlarca Euro ile ifade ediliyor. Havaalanlarındaki pistlerin kardan temizlenmesi için gece gündüz çalışılırken, kış koşullarının yarattığı maddi zarar akla, uçuş pistlerine kurulacak ısıtma sistemleriyle pistlerin kardan temizlenip buzlanma tehlikesine karşı korumak gibi alternatif teknolojik yöntemleri getiriyor. 60 metre genişliğinde 4 kilometre uzunluğunda pistlere sözkonusu ısıtma sistemlerinin uygulanıp uygulanamayacağı konusundaki fikirler ise şöyle:

Buzlanma tehlikesine karşı ısıtmalı pistlere sahip havaalanları var mı?
1930'lu yılların başında Almanya'nın Magdeburg kenti yakınlarındaki Dessau kentinde Hugo-Junkers firmasının işlettiği havaalanında bu sistemde çalışan zamanın en modern iniş ve kalkış pistlerinden biri vardı. Ama bu teknoloji günümüzdeki havaalanlarında artık kullanılmıyor.

Pistler neden ısıtılmıyor?
Bir iniş pisti 60 metre genişliğinde ve 4 kilometre uzunluğunda. Böylesi bir ısıtma sisteminin pistlerde uygulanması 240 bin metrekarelik bir alanın ısıtılması bu da önemli ölçüde enerji ihtiyacı anlamına geliyor. Öte yandan günümüzdeki hava trafiği hesaba katıldığında pistlerin dayanıklılığı büyük önem arzediyor, asfalt pistlere ısıtma sistemi için öngörülen boruların döşenmesinin de zor olduğu belirtiliyor.

Pistlerin bu şekilde ısıtılması hava koşulları yüzünden uçuşların iptal edilmesi gibi aktüel problemleri ortadan kaldırabilir mi?
Pistlere döşenecek ısıtma sistemleri çok kar yağmadığı, hava sıcaklıklarının eksilerle ifade edilmediği değerlerde işe yarayabilir. Aksi durumlarda pistlerin bilinen klasik yöntemlerle kardan temizlenmesi gerekiyor.

'Jeotermik' teknolojiler pistlerde kullanılabilir mi?
Teoride bu teknolojiyi pistlerde kullanmak mümkün. Avrupa'nın en büyük havaalanı işletmecilerden Alman Fraport bu teknolojiyi pistlerde kullanabilmek için gerekli araştırmaları yaptırdı. Her ne kadar pistlerde kullanmak için gerekli adımlar atılmasa da, Frankfurt'taki terminallerde yerden ısıtma sistemi kullanımına geçildi. Pistlerde yerden ısıtma sisteminin Frankfurt'ta kullanılmamasının en büyük nedeni bu sistemin çok pahalı olmasıydı. Bu tip jeotermik ısıtma sistemlerinin yatırımının metrekare başına 1500 Euro gibi yüksek bir ısıtma giderini de beraberinde getirmesi, 4 kalkış-iniş pistinde toplam maliyeti 1,15 milyar Euro'yu bulacak olması, Frankfurt'ta bu teknolojiden vazgeçilmesine neden oldu.

Uçuşların iptal olmasının maliyeti nedir?
Uçak şirketleri her ne kadar uçakların kötü hava şartları nedeniyle zamanında uçamamasının neden olduğu zararlar konusunda net açıklamalarda bulunmasalar da, uzmanlar zararı milyonlarca Euro ile ifade ediyorlar. Geçtiğimiz aylarda İzlanda'daki "Eyyafyallayöküll" buzulu altındaki yanardağın, 190 yıl sonra geceyarısı püskürmeye başlamasıyla, Lufthansa bir hafta içerisinde iptal edilen uçuşlar nedeniyle 200 milyon Euro zarar ettiğini açıklamıştı.

Zararları kim karşılıyor?
Uçuşların iptal edilmesiyle ortaya çıkabilecek zararların büyük bir kısmını havayolu şirketleri ile havaalanı işletmeleri karşılıyor. Havayolu şirketleri ile havaalanı işletmeleri Avrupa Hukuku'na göre yolculara iptal edilen uçuşlar nedeniyle bilet parasını geri ödemek dışında, alternatif ulaşım, konaklama imkanlarını da sunmakla yükümlü.

(Hürriyet Avrupa)