Bilal Ekşi tasfiye için mi getirildi?

KTHY’de kimsenin işini küçümsemem. Ancak KTHY’de yaptığı işi anında Kıbrıs’ta veya yurt dışında yapacak koşulları olmayanlarla pilotların durumu farklı.
KTHY’nin 50-55 arasında pilotu var.

Bu pilotların en az yirmisi, KTHY’deki huzursuzluk bilindiği için  başka hava yolu şirketlerinden teklif almış durumdadır.
KTHY’den ayrılıp, uzakları boşverin Türkiye’de herhangi bir hava yolu şirketine gidecek pilotun eline yılda en az 60 bin TL daha fazla para geçecek.
Bu hesapları yapmadan tek yanlı iradeyle karar üretenler KTHY’nin pilotsuz günlerini mi hazırlıyor,  yoksa Bilal Ekşi, KTHY’nin tasfiye operasyonunu yürütmek için mi getirildi?

Dün İzmir’den dönüş için hazırlıklarımı yaparken cep telefonuma BRT’den şu haber geldi: “ KTHY’de 14. maaş kaldırıldı. Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Taçoy, “ KTHY’de 14. maaş uygulaması sürdürülebilir olmadığı için kaldırma kararı aldık” dedi.”

Daha okurken başımı sağa sola sallayıp, “Bu işler ben yaparım olurla olmaz Sevgili Taçoy” dedim.

Kıbrıs Türk Hava Yolları’nda ( KTHY) yeni bir dönem başlatıldı.

Bilal Ekşi, sırtını KKTC makamlarına ve KTHY Yönetim Kurulu’na değil Türkiye’de “ Git KTHY’nin başına geç” diyenlere dayayarak görev yapacak.

Belli ki hükümet de bazı çıkışlarla kendini sürecin bir yerlerinde tutmaya çalışacak. Hasan Taçoy’un dünkü açıklamasını da bu bağlamda yorumlayarak algıladım.

14. maaşların kaldırılmasına gelmeden önce hava yolu şirketlerindeki çalışanların statülerine bağlı çalışma koşullarına şöyle bir dokunayım.

Hava yolu şirketleri yerel ve uluslararası konumları ne olursa olsun belirli çalışanların başta maaş olmak üzere çalışma koşulları karşılıklı sözleşmelerle düzenlenir.

Kilit görevlere getirilen nitelikli elemanlar bu gruba girer.

İyi bir elemanı bir başka şirketten transfer edecekseniz pazarlık yapar, o pazarlık sonucunda anlaşırsanız sözleşem hazırlanır karşılıklı imza atılarak çalışma evliliği başlar.

Pilotların dünyada ya da bölgede geçerli bir maaşı vardır.

Pilotlar dünyanın her yerinde uçacak nitelikte değilse KTHY’de de uçamaz.

KTHY’de uçak uçuran pilotlar başvuru yaparsa Uzak doğudan, Amerika’ya kadar her ülkede her hava yolu şirketinde uçabilir.

Yalın tanımlamayla pilot piyasasının maaş sınırlarını uluslararası geçerli maaşlar belirler.

KTHY’de her pilotun ayrı ayrı sözleşmesi vardır. O sözleşmenin tek yanlı irade ile farklı uygulanması hukuken geçerli değildir.

Hava Yolu şirketinin muhasebe, yer hizmetleri dahil öteki birimlerinde çalışanların maaş ve öteki çalışma koşulları ülke şartlarına göre belirlenir. O hava yolu şirketinde sendikalaşma varsa toplu sözleşme ile maaşlar ve öteki çalışma koşulları netlik kazanır. Bizde KTHY’de olduğu gibi.

KTHY’de pilotların şirketle bağı toplu sözleşme ile değil bire bir sözleşmelerle sağlanmıştır.

Sözleşmelerde 14 maaş varsa KTHY yönetimi bunu tek yanlı ortadan kaldıramaz.

Aslında bu toplu sözleşme kapsamında olanlar için de bir yere kadar geçerlidir. 2009 geride kalıyor. 2009’da toplu sözleşmeye rağmen 14. maaş uygulamasını kaldırırsa yetkili sendikayı da “garagözlük” sınavına koyuyor demektir.

Normal şartlarda 2009 toplu sözleşmesine uygun hareket edilir. 2010 toplu sözleşmesi pazarlığında güçlü taraf istediğini kayıt altına alır. 2010 toplu sözleşmesinde 14. maaş olmaz, olur biter.

KTHY’de 14. maaş serüvenini bilmeyenlere ya da unutanlara hatırlatayım.

KTHY kurulduğu zaman pilotlar THY’den gelmişti.

Pilotlara doğal olarak Türkiye’deki pilotlara denk bir maaş gündeme geldi. Hem ülkemiz koşulları hem de şirketin mali durumu dikkate alınarak şöyle bir formül bulunmuştu. Her ay maaşlardan altına bir oranında kesinti yapılsın. Yapılan kesinti altı ayda bir iada edilsin. Bunun sonucunda yapılan kesintilerin iadesi iki kez yapılacağı için 14 maaş alınıyormuş gibi bir tablo ortaya çıktı.

O zamanki bu uygulamayla hem maaşlar ülkemiz koşullarına göre çok uçuk görünümden kurtarıldı hem de şirketin aylık giderlerinde zamana yayılarak  bir miktar tasarruf sağlandı. Pilotlara kendi maaşlarından yapılan kesintilerin iadesi zaman içinde 13. ve 14. maaş tanımlamasını getirdi.

O zaman KTHY pilotlarının 14 maaş toplamı 12’ye bölündüğü zaman Türkiye’deki pilotların aylık maaşına yakın bir maaş ortaya çıkıyordu.

Şu an KTHY’de bir kaptan pilotun 14 maaşının toplamı 12 aya bölündüğü zaman 12 bin TL’den az fazla bir maaş rakamıyla karşılaşılır.

Halbuki 13. ve 14. maaşı olmayan yani yılda 12 maaş alan Türkiye’deki bir kaptan pilot en az 15 bin TL ayda kazanır.

KTHY’de çalışanlar önce kamu çalışanları gibi 13. maaş aldı. Sonra, özel uygulamanın şekli bilinmesine rağmen “Pilotlar 14 maaş alır biz de isteriz” denildi Yönetenler de pilotlara neden yıllık maaş toplamının on dörde bölünerek verildiğin anlatmak yerine herkese 14 maaş uygulamasını kabul etti.

Bu satırların yazarı olarak KTHY’de kazanılmış hak konumuna gelen uygulamaların tek yanlı üradeyle ortadan kaldırılmasını alkışlamam, desteklemem.

Hava- Sen nasıl bir tavır takınacak göreceğiz.

Pilotların büyük çoğunluğunun ya da ciddi sayıda pilotun Bakan Taçoy’un açıklamasını bir bardak su içip sineye çekmeyeceğini hissediyorum.

KTHY’de kimsenin işini küçümsemem. Ancak KTHY’de yaptığı işi anında Kıbrıs’ta veya yurt dışında yapacak koşulları olmayanlarla pilotların durumu farklı.

KTHY’nin 50-55 arasında pilotu var.

Bu pilotların en az yirmisi, KTHY’deki huzursuzluk bilindiği için  başka hava yolu şirketlerinden teklif almış durumdadır.

KTHY’den ayrılıp, uzakları boşverin Türkiye’de herhangi bir hava yolu şirketine gidecek pilotun eline yılda en az 60 bin TL daha fazla para geçecek.

Bu hesapları yapmadan tek yanlı iradeyle karar üretenler KTHY’nin pilotsuz günlerini mi hazırlıyor,  yoksa Bilal Ekşi, KTHY’nin tasfiye operasyonunu yürütmek için mi getirildi?

Günün sözü:
Dünyadan habersiz karar, ayağa bağlanan taştır

Hasan Hastürer
Kıbrıs Postası