Sabahın erken saatlerinde kasabanın iskelesinde olta ile balık tutan orta yaşlı bir balıkçı…
Aynı kasabaya tatil için gelen işadamı da sabah yürüyüş yaparken balıkçıyı görüyor ve biraz sohbet etmek için balıkçıya yaklaşıyor ;
-Merhaba , amca nasılsın ?
-Merhaba, teşekkür ederim. Kısmetimize olta attık, bekliyoruz.
-İşler nasıl ,balıkçılık geçimin için yeterli mi ?
-Çok şükür,yetiyor. İhtiyaçlarımıza göre gelirimiz değil gelirimize göre ihtiyaçlarımız var.
-Memleket burası mı ?
-Hayır,büyükşehir de çalışıp emekli olduktan sonra buraya yerleştik.
-Küçük bir tekne alıp ağ ile avlansan daha çok balık olmaz mı ?
-Evet,daha çok avlayabilirim fakat bu kendime ve aileme ayırdığım vakti azaltır,
hem kazancım yetiyor, fazlasını ne yapacağım ?
-Bir süre biriktirir sonra daha büyük tekne alırsın o zaman tonlarca balık yakalarsın
-O parayı ne yapacağım?
-Kasaba da büyük market yok, markalı bir akaryakıt istasyonu yok, bu tip yatırımlar yaparsın.
-Bunlardan kazandığımı ne yapacağım ?
-İlerde holding haline gelirsin,büyükşehir de holding merkezin olur.
-Ben büyükşehirde bunaldığım için buraya yerleştim oralarda tekrar bunalırım.
-Düşündüğün şeye bak amca holding sahibi olarak özel uçağın olur bunalınca atlar uçağına bir sahil kasabasına gidersin ,iskeleye oturur olta ile balık avlarsın ne stres kalır ne sorun.
-Evlat, hayatta gelebileceğim son nokta buysa ben zaten kariyerimin zirvesindeyim…
Kariyer ,amaç mı ? araç mı ?
Havacılık kariyer konusu ile ilgili yazmadan önce ,Kariyer ,amaç mı ? araç mı ? sorusunu hatırlatmak ve latif bir giriş olsun diye yukarda ki balıkçı öyküsü ile başlamak istedim.
Kariyer nasıl araç olur ?
Kariyer ; Kimileri için insanlığa hizmet, Kimileri için milletine-memleketine hizmet, Kimileri için ailesine daha iyi şartlar temin etmek, Kimileri için egosunun tatmini, bu listeyi uzatmak veya farklı kombinasyonlar yazmak mümkün peki dışarıdan bunu anlamak mümkün mü ?
Evet mümkün, hayatta herkese bir pencere takdir edilmiştir; kendi penceresinden uzun olanlar eğilir, kısa olanlar olduğundan uzun görünmeye çalışır bu durumu ifade eden hoş bir söz var ;
“ büyüklüğün alameti tevazu ,küçüklüğün alameti kibirdir “
Havacılık Sektörü Mesleki Yapı-MYK Çalışması
Havacılık sektöründe yer alan mesleklere baktığımızda lisansın gerekli olduğu meslekler ve lisans gerektirmeyen meslekler olarak temelde iki çeşit meslek grubu olduğunu görüyoruz.
Yazılarımızı okuyanlar içinde lisansları düzenleyen SHGM personelinden tutun ilk defa “ lisans” kavramını okuyacak olanlara kadar farklı kişiler bulunabilir bu nedenle öncelikle “lisans” kavramını kısa bir örnekle açıklayalım.
Lisansı araç kullanma yetki belgesi olan ehliyete benzetebiliriz,fakülte mezunu olmanız veya başka özellikleriniz doğrudan araç kullanma yetkisi vermez ve ehliyet almak için sadece yazılı sınav yeterli değildir,hem konuyu teorik olarak bildiğinizi gösteren yazılı sınav hem de bu bilgileri uygulayabildiğinizi gösteren “trafikte araç kullanma” sınavını başarmanız gerekir.
Havacılık sektörünün lisanslı meslekleri de ehliyete sahibi olmaya benzer ; yazılı sınavlar ve uygulama sınavları hatta bazı ünvanlarda belli süre tecrübe edinme zorunluluğu bulunmaktadır.
Lisanslı meslek olarak görülmemekle beraber , “accountable manager” ( tüm operasyondan sorumlu yönetici ) ve” post holder” ( belli bir alan için sorumlu yönetici –kalite güvence,bakım,uçuş işletme –gibi) ünvanları için de özel şartlar aranmaktadır.
Toplum daha çok lisanslı meslekler olan pilot, kabin memuru, uçak teknisyeni ,hava trafik kontrolörü gibi meslekler hakkında bilgi sahiptir.Lisanslı meslekler ile ilgili konular net ve yazılı kurallara bağlıdır.
Sektör birbirini tamamlayan pek çok farklı çalışan grubundan oluşmaktadır.Bu ünvanların lisanslı meslekler olmaması nedeniyle ; istihdam edilmelerinden,ücretlendirilmelerine,kariyer adımlarından, sorumluluklarına kadar epey bir konuda netlik yok bu nedenle bu meslek gruplarına bir çeşit isimsiz kahramanlar diyebiliriz.
5544 sayılı kanunla kurulan Mesleki Yeterlilikler Kurumu (MYK ) kuruluş kanunu 2. mad. göre; “tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği’nde otomatik tanınma kapsamında yer alan meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanunun kapsamı dışında olup bunların dışındaki tüm meslekler kapsamda yer almaktadır.”
MYK, Avrupa Yeterlilikler Çerçevesine uygun olarak meslekleri; bilgi,beceri,yetkinlik bazlı olarak 1’den 8’e kadar seviyelendirmektedir.
Örnek Olması açısından : 8.seviye bilgi : Çalışan, bir alan ve alanlar arasındaki etkileşim hakkında en üst düzeyde öne çıkan bilgiye sahiptir.
4.seviye bilgi :Çalışan, bir alan içerisinde geniş kapsamlı, pratik ve teorik bilgiye sahiptir.
1.seviye bilgi: Çalışan, temel genel bilgiye sahiptir.
4.seviye yetkinlik : Çalışan çoğunlukla öngörülebilir, ancak değişime tabi olan bir işi yaparken öz- idare kullanır. İş faaliyetlerinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için bir miktar sorumluluk alarak diğerlerinin rutin işlerini denetler.
Bu kapsamda resmi süreci MYK tarafından tamamlanarak yayınlanan bazı meslek gruplarının seviyeleri :
http://www.myk.gov.tr/index.php/tr/yaymlanm-ulusal-meslek-standartlar
Profosyonel turist rehberi : 5
Ön büro yöneticisi : 5
Kat hizmetleri sorumlusu : 5
İplik operatörü : 4
Ağır Vasıta Tecrübe Sürücüsü : 5
Otomotiv Boyacısı : 4
Havacılık için henüz resmen yayınlamış meslek standardı olmamakla beraber taslak olarak hazırlanan tabloyu MYK kurum web sitesinde görebilirsiniz:
Bu tabloda yer alan bazı meslekler :
UÇAK BAKIM ONAYLAYICI PERSONELİ B1-2 SINIFI : 4
UÇAK BAKIM ONAYLAYICI PERSONELİ C SINIFI : 5
UÇAK MEKANİK KOMPONENTLER BAKIM TEKNİSYENİ : 7
UÇAK HAREKAT KOORDİNATÖRÜ : 4
UÇAK KABİN GÖREVLİSİ : 4
UÇAK PİLOTU : 5
UÇUŞ REZERVASYONU VE SATIŞ ELEMANI : 5
Resmi olarak yayınlanan mesleki standartları ile taslak havacılık meslekleri tablosunda yer alan standartları ve havacılık standartlarını kendi arasında karşılaştırdığımızda büyük çelişkiler olduğunu görüyoruz ,şöyle ki ;
Uçakların tüm donanımını kontrol edip uçabilir raporu veren Taslak tablo da yer alan uçak teknisyenin bilgi seviyesi ile otomotiv boyacısının bilgi seviyesi aynı (seviye 4 )
Uçuş sırasında yolcunun sağlığından kabinde çıkabilecek yangına kadar bir dizi ağır sorumluluğu olan Taslak tablo da yer alan kabin memurunun bilgi seviyesi : 4 , Kat hizmetleri sorumlusu bilgi seviyesi : 5
Taslak tablo da yer alan pilot ile ağır vasıta tecrübe sürücüsünün bilgi seviyesi aynı : 5
Sektörümüzde yer alan bazı STK’ların yöneticileri ile geçen yıl bu konu hakkında toplantılar yapmıştık. MYK’nın çalışmasında art niyet aramak doğru değil yapılması gereken MYK ve diğer paydaşlar ile işbirliği içinde çalışarak üzüm yemek.
Umuyorum ilgililer ( Mesleki dernekler başta olmak üzere ) konuya müdahil olurlar ve dünya standartlarına uygun bir çalışma yapılır.
Bir sonraki yazı da ( iletişim) buluşmak üzere
Saygılarımla.
Erdal GÜLMEZ
Yorumlar