UÇAK MOTORUNDA BUZLANMAYI ÖNLEYECEK PROJE

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haydar Aras'ın yürütücüsü olduğu “Hava yönlendirici kanat üzerindeki buzlanma önleyici deliklere uygulanan köşe yuvarlatma işleminin akışa etkisinin araştırılması” isimli proje ile uçak motorunda buzlanma artık önlenebilecek.

Projeden elde edilen sonuçların, havacılık sanayinde önemli bir boşluğu dolduracak boyutta olduğu vurgulanıyor. Prof. Dr. Haydar Aras, proje ile ilgili açıklamasında, hava şartlarına bağlı olarak uçak motorunda buzlanma görülebildiğini anlattı. Aras, “Buzlanma daha çok motor bloğunun giriş kısmındaki parçalarda meydana gelmektedir. Zamanla biriken buz tanecikleri motor aerodinamik performansını büyük ölçüde etkileyecek ve istenmeyen sonuçlara sebep olabilecek boyutlardadır. Mevcut uygulamalarda, uçak motorunun giriş kısmında bulunan ön yatak taşıyıcı parça buzlanma açısından büyük riske sahiptir. Buzlanmanın önlenebilmesi için kullanılan mevcut yöntem ise, kanat üzerine delik açılması şeklindedir. Bu deliklerden çıkan sıcak hava yüzeyde film tabakası meydana getirerek buzlanmayı önlemektedir. Gerilme yoğunluğunu azaltabilmek için deliklere köşe yuvarlatma işlemi uygulanmaktadır. Böylece olası çatlak başlangıcı azaltılarak parça ömrü arttırılmaktadır. Fakat bu işlem buzlanma açısından negatif bir sonuç doğurmaktadır” diye konuştu.

Prof. Dr. Aras, uçak motorundaki buzlanma problemini çözmek için uzun süredir üzerinde çalışılan projede, köşe yuvarlatma yarıçaplarındaki farklılıkların, jet akışının yüzey ısı aktarımı özelliğine muhtemel etkisi araştırılmış ve akışın yüzeyden koptuğu kritik değerler elde edilerek köşe yuvarlatma işlemi için bir üst sınır belirlendiğini söyledi. Aras, havacılık sanayinde kullanılacak önemli sonuçlar elde edildiğini ve köşe yuvarlatma işlemi için limit değer tespiti yapıldığını ifade ederek, buzlanma açısından güvenli bir tasarım oluşturacak verilerin elde edildiğini sözlerine ekledi.