UÇAK ALIMINI HALKA SORACAKLAR

İsviçre Hava Kuvvetleri’nde envanterine 1990’larda giren 34 adet F/A 18’den biri 1998’de, ikincisi ise 2013’te düşmüştü. Hava kuvvetleri envanterinde 54 adet de F5 Tiger tipi savaş uçağı var. Hükümet de, eskiyen 54 Tiger jetinin yerine 22 tane Gripen uçağını almayı planlıyor.

Hava Kuvvetleri için İsveçli Saab firmasından 22 adet JAS89 tipi Gripen savaş uçağı alınması parlamentoda geçen yıl onaylanmıştı. Ancak karara karşı çıkanlar, Gripen alımının halk oylamasına sunulması için gerekli 100 binden fazla imzayı toplayarak İsviçre Federal makamlarına sundu.

'SAVAŞA GİRMEYECEĞİZ'

Özellikle merkez sol politikacılar 3.4 milyar dolara mal olacak uçak alımının ‘fazla maliyetli ve gereksiz olduğunu’ savundu. Sol politikacılar, İsviçre Hava Kuvvetleri’nin envanterindeki FA/18 uçaklarının ‘ülkenin savunması için yeterli olduğunu’ vurguladı. Nitekim hükümetin savaş uçağı alma kararını referanduma götüren de sol partiler oldu.

Yeni jetler alınmasına karşı çıkanlar, İsviçre’nin savaşa girmeyeceğini savunuyor. Oylama kampanyasını yürüten komite de, “Kullanmayacağımız savaş uçaklarına milyarlarca frank yatırımda bulunmak yanlış olur” savunmasını yaptı.

'ALTYAPIYA HARCANABİLİR'

’Gripen planına’ karşı çıkanlardan bir olan Sosyal Demokrat milletvekili Evi Allemann da uçakların alım ve daha sonraki yıllarda bakım bütçesinin 10 milyar franga kadar yükseleceğinin altını çizdi. Allemann, “Bu para eğitim, kentsel altyapı veya sosyal sigorta sistemine verilebilir” diye konuştu.

Yeni jetlerin alım maliyeti 3.1 milyar frankı bulacak. İsviçreliler savaş uçakların alımını onaylarsa, ilk jetler de 2018 yılında İsviçre ordusuna teslim edilecek.

'İSVİÇRE'NİN İMAJI SÖZKONUSU'

Ancak Savunma Bakanı Ueli Maurer ise ‘Gripen planını’ savundu. Maurer şu ifadelerini kullanmıştı: “Hava filomuz eskidi. Elimizde bulunan F-18’ler en fazla 2030 yılına kadar kullanılacak. Eğer seçmen yeni jet almayı reddederse, 2030 yılından itibaren savaş uçağımız kalmayacak. İsviçre hava savaşı hazırlığı yapmıyor. 22 jetle hava savaşına girilmez. Hava kuvvetleri, bağımsız ve tarafsız hava sahasını güvenlik altına almak ve Davos Ekonomi Zirvesi gibi uluslararası organizasyonların emniyetini sağlamak için tedbir alıyor. Hiç kimse 2050 yılına kadar Orta Avrupa’da savaş çıkmayacağını garanti altına alamaz. Halk, sadece savaş uçağını oylamayacak. Bu referandumda İsviçre’nin güvenliği, başarısı ve imajı söz konusu.”

Bakan Maurer’in yanı sıra İsviçre ordusu da, bütçe kısıtlaması ve savaş uçakların teknik yetersizliği nedeniyle sadece mesai saatlerinde operasyonel olduğunu açıklamıştı.

'HALKIN ÇOĞU GRİPEN ALIMINA KARŞI'

18 Mayıs referandumu öncesinde yapılan ilk kamuoyu yoklamasına göre ise halk yeni savaş uçaklarını gereksiz buluyor. Seçmenin yüzde 52’si İsviçre ordusuna yeni savaş uçaklarını almak için ayrılacak bütçeye ‘hayır’ diyor. Halkın yüzde 42’si Gripen alımına ‘evet’ derken, yüzde 6’sı kararsız.