UÇAĞI TANITMAK İÇİN OPERASYONA KATILMAK İSTİYORLAR!

NATO Genel Sekreteri Rasmussen ile Brüksel’de görüşen İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, Gripen savaş uçaklarının İsveç’ten Libya’ya gitmesi yönünde kendisinin öneride bulunmadığını, somut talep beklediklerini açıkladı.

İsveçli SAAB firmasının ürettiği savaş uçağı Gripen’i dünyaya pazarlamak için savaşı fırsat olarak gören Bildt, Salı günü Londra’da yapılacak zirvede askeri gücün kullanımı konusunda bazı kararlar verilmesi gerektiğini belirtti.

Öte yandan Gripen savaş uçakları Litvanya, Letonya ve Estonya ile birlikte Baltık semalarında, NATO öncülüğünde tatbikata başlamış durumda.

SAAB'a teşvik

İsveç’in savaş uçağı teknolojisinde dünya pazarına çıkması özellikle Sovyetler Birliği’nin çözülmesinden sonra gerçekleşmişti. İlk defa 1947 savaş uçağı üreten İsveçli SAAB firması “Uçan Fıçı” olarak nitelenen J29 tipi savaş uçağını son olarak Kongo’ya göndermişti. İsveç o zamandan beri hiçbir hava operasyonuna katılmadı.

SAAB firması 1970’lerde uçak bilgisayar sistemleri üzerine çalışmaya başladı. Libya’ya gönderilmesi beklenen savaş uçağı Gripen’i ise 1993’te üretti. Pazar konusunda sıkıntı yaşayan firmaya dünyanın en büyük ikinci silah tekeli olan İngiliz BAE Systems firması yardım eli uzattı!

İngiliz firma ile kurulan ortaklıkla ilk ihracat, 26 savaş uçağı ile Güney Afrika’ya yapıldı. 1997’den bu yana 14 adet Çek Cumhuriyeti’ne, 14 adet de Macaristan’a uçak satan SAAB, Libya operasyonuna reklam açısından özel bir önem atfediyor. İsveç ordusunun geçtiğimiz Pazartesi günü, "Gripen uçaklarını Libya'ya göndermek için hazırız" açıklaması yapmasından iki gün sonra, firmaya 4 milyar İsveç kronu kredi verildi.

İsveç Parlemontosu ne durumda?

İsveç’in Libya operasyonuna Gripen uçaklarıyla destek vermesi önerisinin önümüzdeki günlerde parlamentoya gelmesi bekliyor. 1996'dan itibaren 10 yıl boyunca iktidarı elinde bulunduran İsveç Sosyal Demokrat Partisi, 2006 ve 2010’da muhalefette kaldı.

4 yıl boyunca görev yapacak 349 üyeli İsveç parlamantosunda (Rikstag) hükümeti, merkez sağ partiler oluşturuyor. 107 milletvekili çıkaran Ilımlı Parti (Moderate Party) sağcı partilerle birlikte çoğunluğu elinde bulunduruyor.

Libya’ya Gripen uçaklarının gönderilmesi konusunda olumlu karar alması beklenen mecliste üyesi bulunan partilerden Sosyal Demokrat Parti, Bileşmiş Milletler kararını yeterli bulurken; Sol Parti (Left Party) öneriye sıcak yaklaşıyor; İsveç Demokratları (Sweden Democrats) ise askeri güç yerine para göndermeyi öneriyor.

Sosyal Demokratların başkanı belli oldu

2001 yılında İsveç ordusunun Afganistan’da ISAF bünyesinde görev yapmasına izin veren Sosyal Demokrat Parti, son seçimlerle birlikte mecliste 112 milletvekiline sahip bulunuyor. Partinin kaybettiği son seçimde, seçim kampanyasını eleştiren Hakan Juholt, geçtiğimiz gün parti kongresinde beklendiği gibi yeni genel başkan oldu.

Juholt partide radikal bir dönüşüm önermiyor. Sosyal Demokrat Parti’nin Savunma Komisyonu üyesiyken 2004 yılında yaptığı konuşmada Sovyetler Birliği’nin çözülmesinin ardından, Baltık Denizi’nde NATO’nun genişlemesini olumlu değerlendirdiğini söyleyen Juholt, NATO üyeliğinin önümüzdeki yıllarda gerçekleşmesini beklemediğini belirtmişti.

Oysa İsveç, 2007 yılında hem profesyonel orduya geçiş yaptı, hem de Baltık Denizi’nde üyesi olmadığı halde NATO tatbikatına katıldı. Geçtiğimiz sene gerçekleşen NATO tatbikatına da İsveç'in katıldığı görüldü.

Kongre gündeminde NATO yok!

Ülke güveliğinini Avrupa Birliği ve NATO’da gören sosyal demokratlar, ABDnın Afganistan’da daha az asker bulundurmak istemesinin ardından geçtiğimiz Ağustos ayında Sol Parti ve Yeşiller’le ortak bir açıklama yaparak Afganistan’daki asker sayısının azaltılmasını önerdiler. 25-27 Mart tarihlerini kapsayan kongrede de henüz NATO’ya dair en küçük bir değerlendirmede bulunmadılar.

Kongre öncesi hazırlanan metinde son dönem NATO operasyonlarından bahsedilmediği gibi, operasyonlar demokratikleşmenin yayılması olarak değerlendiriliyor. Metinde; refah devletinin gücünü demokrasi ve insan haklarının zayıf ülkelere doğru yayılması için toparlaması gerektiği, İsveç ve diğer demokratik ülkelerin demokratik haklar mücadelesine güçlü destek vermesi gerektiği belirtiliyor.