PASAPORT KONTROL NOKTALARI TARİHE Mİ KARIŞIYOR?

Zaman Gazetesi'nden Mustafa Gün'ün haberine göre; Uçakla seyahati çileye dönüştüren sorunlardan biri de, pasaport kontrolünde oluşan kuyruklar. Bu konuda Emniyet Genel Müdürlüğü ve havalimanı işletmecileri, gerekli tedbirleri almaya çalışsa da yeterli olmuyor. Neyse ki pasaport polisinin bulunmadığı dijital sistem kısa süre sonra hizmete girecek. Sahte pasaport kullanımını ve uzun kuyrukları ortadan kaldırmak amacıyla geliştirilen sistem, ilk etapta İstanbul Atatürk Havalimanı’nda uygulanacak. Uzun süredir üzerinde çalışılan ve testleri başarıyla tamamlanan ‘Biyometrik Entegre Otomatik Geçiş Sistemi’, bir aksilik yaşanmazsa gelecek ayın sonuna doğru hizmete girmiş olacak. Fransa, İspanya, Hollanda, Danimarka ve Dubai gibi birçok ülkede başarıyla kullanılan sistem, Atatürk Havalimanı’nda verimli olması halinde diğer havalimanlarında da yaygınlaştırılacak.

Elektronik Pasaport Geçiş Sistemi denilen uygulamayla, havalimanlarındaki biyometrik (parmak izi) kimlik doğrulaması, pasaport kontrolü ve Emniyet Genel Müdürlüğü’nün ilgili sorgu sistemleriyle kontrollü geçiş imkânı sağlanacak. Pasaport polisinin görev almayacağı sistemde, ‘kapı geçişi, pasaport okuyucu, monitör, full HD 2 web kamera, parmak izi okuyucusu, UPS ile diğer bağlantı, sensör ve kapı kontrol üniteleri’ bulunacak. Uygulama kapsamında, Dış Hatlar Terminali’nin geliş ve gidiş katlarına 2’şer cihaz yerleştirilecek. Yaklaşık 400 bin Euro’ya kurulan sisteme, daha sonra 2 cihaz daha eklenecek. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün veri tabanında sadece Türk vatandaşlarının bilgileri bulunduğundan, uygulamadan yabancı uyruklu yolcular faydalanamayacak. Cihaz sayısının yetersiz olması nedeniyle uygulamadan yararlanacaklar konusunda da bazı düzenlemeler düşünülüyor. Her yolcu ilk etapta bu sistemi kullanamayacak. Biyometrik doğrulama yapılamayan veya hakkında arama kararı bulunan kişilerin geçişine izin verilmediğinden, sorunlu yolcu statüsündekiler ise polise müracaat edecek.

En büyük sıkıntılardan biri de harç pulunda yaşanacak. Çünkü yolcuların harç pulunu alıp almadığını kontrol edecek bir sistem mevcut değil. 15 TL’lik pulun bilet ücretine eklenmesi ve Maliye Bakanlığı’nın bu parayı havayolu şirketlerinden tahsil etmesi gündeme gelmişti. Ancak bazı yolcuların harç pulu alma konusundaki muafiyetleri dikkate alınarak öneri askıya alındı. Devletin bu ücreti almaktan vazgeçmeyeceği hesaba katılırsa konunun pasaport kontuarının yanında görevlendirilecek kontrol görevlisiyle çözülebileceğini düşünebiliriz.

Atatürk Havalimanı’ndaki pasaport kontrol noktası önünde geçen aydan bu yana uzun kuyruklar oluşmaya başladı. Yaz sezonuna girilmeden baş gösteren kuyruklar, yıllardır yaşanmıyordu. Sorunun genelde sistemlerdeki arızadan kaynaklandığı ifade ediliyor. Ancak meselenin aslı başka. Pasaport polisi sayısındaki yetersizlik, işleyişi kilitler hale getirdi. Toplumsal olaylara müdahale veya protokol için gereken takviye personel, pasaport polisinden de sağlanmaya çalışılıyor. Böyle olunca da bazen yaklaşık 200 metreyi bulan uzun kuyruklar seyahati çileye dönüştürüyor. İşin kötüsü, yakında tayin dönemi başlayacak. Tayini çıkanlar yeni görev yerlerine gittiğinde yine personel sıkıntısı gündeme gelecek. Yeni gelen polislerin de, uyum dönemi göz önüne alındığında bu yaz yine pasaport kontrol çilesi kaçınılmaz gibi gözüküyor.