Çin, Airbus ve Boeing'e meydan okuyor

Ekonomik kriz sonunda göklerde de kendini hissettirmeye başladı. Yolcu sayısı hızla düşüyor, kargo hacmi daralıyor, havayolu şirketleri sermaye sıkıntısı çekiyor.

Bu branştaki kriz uçak imalatçılarını da doğrudan etkiliyor. Paris yakınlarında düzenlenen ve dünyanın büyük havacılık fuarlarından biri olan Le Bourget’deki fuarda sivil havacılık devlerinin suratı asık ama yine de herkes iyimser görünmeye çalışıyor.

Atlas Okyanusu'ndaki Airbus kazasına ve ekonomik krize rağmen Paris yakınlarındaki havacılık fuarının organizatör ve ziyaretçileri ‘uçma zevkinden’ mahrum kalmaya niyetli değil.

Devlerin gövde gösterisi

Dünyanın en büyük havacılık fuarındaki sivil ve askeri uçakların gösterilerini seyretmeye gelenleri sağanak halindeki yağmur bile yıldırmıyor.

48 ülkeden 2 000 şirketin katıldığı ve ilk planda Boeing ile Airbus arasındaki gövde gösterisi şeklinde geçen havacılık fuarında moraller yüksek.

“Kimse burada muazzam siparişler almayı ummuyor. Ama durumun yavaş da olsa normale dönmeye başladığı söylenebilir. Katar Havayolları ile imzaladığımız satış sözleşmesi Orta ve Yakın Doğu’nun diğer bölgelere kıyasla daha iyi durumda olduğunu gösteriyor. Fuar haftasında daha fazla sipariş alacağımızı umuyorum.”

Airbus yönetim kurulu başkanı Thomas Enders, Katar Emirliği’nden 1,5 milyar Euro değerinde 24 A 320 tipi yolcu uçağı siparişi aldıkları kokteylde ümitli konuşuyordu.

Bundan iki yıl önceki son Le Bourget fuarı sırasında Airbus ve Boeing yaklaşık 100 milyar Dolar tutarında 800 yolcu uçağı satmışlardı. Kimse bu yılki fuardan rekorlar beklemiyor.

Sipariş kapma yarışı

Ancak Amerikan Boeing şirketi 2010 yılında krizin atlatılmış olacağı görüşünde. Bu oldukça iddialı beklentiye Airbus yönetim kurulu başkanı Enders de katılıyor.

“Gerçekten de 2010 siparişlerin artmaya başladığı yıl olabilir.”

2008 yılında toplam 483 uçak teslim eden Airbus, 2009 yılını da aynı bilançoyla kapatmayı umuyor. Kriz nedeniyle üretim kapasitesini daraltan Airbus, A 320 tipi yolcu uçaklarından ayda artık 36 değil 34 adet imal ediyor.

Sivil havacılığın iki devi arasında bu kez sipariş kapma yarışı ya da rakibini eleştirme gibi davranışlara rastlanmıyor. Bu durumda da akla, ‘kriz acaba Boeing ile Airbus’un yakınlaşmalarına mı vesile oldu?’, sorusu geliyor.

“Rekabetin bundan böyle de olacağını kabul edebilirsiniz. Gerçekten de iki şirket arasında benzerlikler var. Bütün dünyada her iki şirketin de 3 500 uçağı sefer yapıyor. Yani orta ve uzun vadede sipariş kaybı söz konusu olamaz. Önemli olan kısa vadede ve müşterinin finansman ihtiyacını karşılayacak şekilde uçak teslim edebilmek. Ve Airbus’un bu konuda sıkıntı çektiği de söylenemez.

Rus Suchoi’nin yeni süper jeti

Uçak imalatçıları Boeing ve Airbus sadece ekonomik krizle değil ama aynı zamanda hatalı işletmecilik politikalarıyla da baş etmek zorunda. Airbus’un başını en çok A400 M tipi askeri nakliye uçağı ağrıtıyor.

Boeing’in uykusunu kaçıran ise Dreamliner. Boeing bir yıl önce müşterilerine teslim etmeyi planladığı 787 tipi yolcu uçağını Le Bourget’e yetiştiremedi.

Airbus ise modern askeri nakliye uçağını sipariş eden ülkelerin işbirliğine son vermelerinden endişe ediyor.

Tabi bu arada devlerin rakipleri de uyumuyor. Rus şirketi Suchoi’nin süper jetini tanıttığı havacılık fuarına Çin şirketleri de iddialı modellerle katılıyor.

Ekonomik kriz yerini canlanmaya bıraktığında havacılık dünyası tamamen değişmiş olacak ve pastadan şimdiye kadar adı duyulmayan şirketlere de pay düşecek.