BU BİRLEŞME BOEING'İ ETKİLER

Son haftalarda, havacılık ve uzay sanayiini önemli ölçüde etkileme potansiyeline sahip olan European Aeronautic Defence& Space (EADS) ile BAE Systems'in birleşme ihtimali merakla takip ediliyor.

Airbus'ın ana şirketi durumundaki EADS, Almanya ve Fransa merkezli olarak hareket ediyor. BAE Systems ise İngiltere merkezli ve savaş uçaklarından uçak gemilerine, hatta nükleer gemilere kadar çok geniş bir yelpazede üretim yapıyor. Böylesi muhtemel bir birleşme sonucu doğacak bir şirket dünyanın en büyük havacılık-uzay ve savunma sanayi şirketi olacaktır. Bu birleşme sonucunda Avrupalılar, ABD ve Ortadoğu başta olmak üzere pek çok bölgede Boeing'den daha fazla pazar payı kapmayı amaçlıyorlar. Zira Boeing'in gelirinin yaklaşık yüzde 60'lık bölümü savunma sanayinden, geri kalan kısmı ise ticari havacılıktan geliyor. Savunma sanayi ve özellikle askeri havacılıkta yaşanan gelişmeler, sivil havacılığı teknoloji, 'know-how' ve finans açısından bire bir ilgilendirir ve besler. İşte bu nedenle ülkemizin sivil havacılık sektörü yöneticileri böyle gelişimleri yakinen takip etmelidirler.

POLİTİK ENGELLER
Bugünlerde EADS ve BAE gruplarının yöneticileri anlaşmanın imzalanması için Londra, Berlin, Paris ve Washington DC de hummalı bir lobi faaliyeti yürütüyor. Zira BAE'nin ABD merkezli ciddi yatırımları da var. Şayet anlaşma gerçekleşirse BAE Systems tüm savunma sanayi üretiminden sorumlu olacağı gibi helikopter üretimi ve uzay sanayi gibi konulara da girmiş olacak. Alman hükümeti ise birleşmenin muhtemel ticari avantajlarından memnun gözükürken yeni şirketin daha çok İngiliz ve Fransızlar'ın hakimiyetine geçebileceğinden endişe duyuyor. Berlin'deki bir grup politikacı yeni şirketin savunma sanayi merkezinin İngiltere, ticari merkezinin Fransa olabileceği nedeni ile endişe duyuyor. Haliyle her ülke kendi milli çıkarlarını düşünmek ve garanti altına almak zorunda.

EADS ve BAE ortak bir açıklama yaparak yeni şirkette İngiltere, Almanya ve Fransa'nın milli güvenlik konularında veto haklarının olacağını belirtirken ticari konularda ise kısmi bir danışma mekanizması oluşturulacağını belirtti. İşte bu nedenle Almanlar yeterince korunmadıklarını düşünüyorlar. Zira İngiltere askeri ve Fransa ticari üretim merkezi olursa, Almanya'da pek çok insan işsiz kalabilir. Konunun Almanya'daki destekçileri ise birleşme sayesinde EADS'ın çok daha küresel bir oyuncu olacağının altını çizerken, Daimler AG'nin de EADS'ta hissedar olmasını bir avantaj olarak görüyor. Batılı ülkelerde askeri harcamaların azalmakta olması ile Almanya ve Fransa destekli EADS'ın ABD savunma sanayinde pazar paylarını artıramamaları bu birleşmenin bir şekilde gerçekleşeceğine işaret ediyor. İlaveten oluşacak yeni şirket sayesinde alt şirket Airbus'ta teknik, ticari ve finansman konularında Boeing'in ticari havacılık grubuna karşı daha da üstünleşebilir. Gelişmeleri dikkatle takip etmenizi öneririm.

Tolga Turgut