Ay'a ayak basışın 40'ıncı yılı

16 Temmuz'da Cape Canaveral (Kanaviçe Burnu) John Fitzgerald Kennedy Uzay Üssü'nde yapılacak kutlamada, Ay'dan getirilen ilk taş da ve Apollo aracı-Ay modülünde kullanılan aygıtlar sergilenecek. ''Örümcek'' Ay modülündenden çıkan Neil Armstrong, Ay'a ilk inen insandı. Onun ''Örümcek'' arkadaşı Edwin Aldrin ikinciydi. 2 saatten fazla yüzeyde kaldılar. Ay yörüngesinde Michael Collins, Apollo aracında onları bekledi, yeniden kenetlenerek Dünya'ya döndüler. Armstrong'un peşisıra Ay'a inen ikinci insan Aldrin, bu müthiş yolculuğu anlatan ''Muhteşem Yalnızlık'' isimli kitabı yazdı ve 40. yıldönümünde bu kitabını imzalayacak.

Hitler'in Sturm Abteilung (SA: Fırtına Birlikleri) ve Schutz Staffel (SS: Koruma Kıtaları) için de çalışan Alman uçak mühendisi Wernher von Braun (1912?1977), Ay'a gidilmesini sağlayan Satürn-5 roketinin babasıydı. ABD onu ''devşirerek'' uzay yarışını ve sonradan ortaklığını SSCB ve Rusya ile sürdürdü.

VON BRAUN-SSCB

Hitler'in V-2 roketlerinin mühendisi Von Braun, 2. Dünya Savaşı'nda Alman roket sanayisinin başındaydı. Savaş bittikten sonra Amerikalılar'ın gizli ''Paperclip Harekatı'' ile kaçırılarak ABD'ye götürüldü. Tüm SS geçmişi silinerek ABD vatandaşlığına geçirildi. ABD'nin kıtalararası nükleer (stratejik) füze programında ve SSCB ile uzay yarışı başladıktan sonra Amerikan uzay programında çalıştı. Ay'a insan gönderilmesini sağlayan Apollo projesinin roketi Satürn 5, Wernher von Braun tarafından tasarlandı.

4 Ekim 1957'de ilk uzay uydusu ''Sputnik''i (Yoldaş) Kazakistan'da (1955'te kurulan) Baykonur Uzay Üssü'nden gönderen SSCB, 12 Nisan 1961'de Dünya yörüngesinde ilk insan olan kozmonot Yuri Gagarin'i (1934-1968) Vostok (Doğu) kapsülüyle uzaya yolladı.

SSCB'nin emekli bilim adamları, ABD'den 3 yıl önce 1966'da ilk kez Ay'a inileceğinden emindiler. ''Soğuk Savaş''ın silah yarışındaki harcaması buna olanak vermedi.

Bugün Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki (UUİ) ABD-Rus ortaklığı, SSCB'nin Baykonur deneyimiyle başarıyla sürdürülüyor. Hele Baykonur'un bugün ''uzay turistlerini'' 25-35 milyon dolara UUİ'ye taşıyan tek yer olması, önemli gelir kaynağı oldu ve Wernher von Braun'un Ay öncülüğünün ölümsüz deneyim olarak yaşamasına yardım etti.

ABD'nin Apollo programındaki büyük başarılarından biri, Apollo 8'in 1968 Noeli'nde Ay'a ilk kez çok yakın, 50 kilometre yükseğinden uçuşuydu. Bu sefer, aynı zamanda insanın Dünya yörüngesi dışındaki ilk yolculuğu oldu.