Devlet Hava Meydanları İşletmesi, Türk hava sahasının tek elden yönetmek için 2006 yılında SMART projesini hayata geçirmeye karar verdi. DHMİ tarafından açılan ihaleyi Fransız Thales firması kazandı. Bazı kesimler Fransız Thales firmasının Kıbrıs Rum Kesimi’nin hava trafik kontrol sahası işini almasından dolayı tepki olarak ihaleden elendiğini öne sürse de, Fransız şirketin ihale şartnamesindeki bazı kriterlere uymadığı için elendiği açıklandı.
REKOR CEZA KESİLDİ!
Bunun üzerine ihale Thales ile birlikte bu alanda Avrupa’nın iki büyük firmasından olan İtalyan Selex-Si firmasına verildi. İhale kapsamında SMART projesine ek olarak ara modernizasyon işi de İtalyan firmaya verildi. Ara modernizasyon ve SMART projesinin iki yıl içinde yani 2009 yılı üçüncü çeyreğinde bitirilmesi için 2007 yılında çalışmalara başlandı.
İşe önce ara modernizasyonla başlandı ve 2008 yılının ilk yarısında ara modernizasyon bitirilerek sistem işler hale getirildi. Ancak, en önemli iş olan SMART projesinde bir türlü beklenen şekilde işler yolunda gitmedi. 2011 yılında ‘yılın projesi’ ödülü alan SMART projesi, 2008 yılından itibaren birer yıl birer yıl ertelenerek şu an için açılış tarihi 2013 yılı Mart veya Nisan ayına ertelendi. Şartname gereği projenin geciktiği her gün için 26 bin 500 euro tazminat ödemesi gereken Selex-Si firması, ceza yasal üst sınırını da aştığı için bu cezası donduruldu. Selex-Si firmasının CEO’su dahil Türkiye’deki bütün ekibi başarısız bulunduğu için değiştirildi. Bu sırada projenin belki de tek olumlu ve düzgün yanı olan kontrol merkezleri, İçtaş firması tarafından Ankara’da merkez olmak üzere İstanbul, İzmir, Dalaman, Bodrum ve Antalya’da inşaa edildi.
SAYIŞTAY HESAP SORUYOR
6 yıl olmasına rağmen henüz tamamlanamayan proje sebebiyle DHMİ ile İtalyan firma arasında zaman zaman gerginlikler de yaşanırken, Eurocontrol tarafından 87 milyon euro yatırımla hayata geçirilecek projenin yürütülmesi sırasında maliyeti DHMİ tarafından karşılandığı için DHMİ, Sayıştay tarafından da sık sık projenin geleceğine ilişkin soruların muhatabı oldu. Sayıştay’ın bir türlü bitirilemeyen projenin hesabını sorması sebebiyle DHMİ’nin iyice köşeye sıkıştığı ve bunun üzerine İtalyan firma üzerinde baskısını da artırdığı bildirildi.
RUMLAR KOVDU, BİZ KOVAMADIK ÇÜNKÜ...
Bu arada Türkiye’deki projesini bir türlü tamamlayamayan ve proje maliyetinin üzerine çıkarak şimdiden zarar eden İtalyan Selex-Si firmasına iki yıl önce bir darbe de Rum kesiminden geldi. Rum hava sahasının tek elden yönetilmesini sağlayacak sistemi 9 yılda hayata geçiremeyen İtalyan firma, Rum kesimi tarafından kovuldu ve proje askıya alındı. Rumlar, 20 yıl önceki eski sisteme geri dönerken Türkiye’de neden aynı şekilde yönteme başvurulmadığı ise trajik bir gerçeği ortaya koydu. Türkiye’deki hava sahası ara modernizasyon sistemini yapan İtalyan Selex-Si firması bu sistemleri yönettiği ve olası bir iptal durumunda Türkiye’nin bu sistemin altından kalkamayacağı için ipleri tamamen atmaktan çekindiği bildirildi. DHMİ tarafından İtalya’ya eğitime gönderilen personellerin de yeterli seviyeye ulaşamadığı ve bu yüzden sistem kontrolünü sağlayacak seviyeye ulaşmadıkları da öğrenildi.
İtalyan Selex-Si firmasının halen inşaat ve donanım kısmını tamamladığı ancak yazılımda yaşanan sıkıntıya aşamadığı için projeyi hayata geçiremediği kaydedildi. Büyük umutlarla ve yatırımla hayata geçirilmesi için yola çıkılan SMART projesinin 6 yıllık süre sonunda bir aksilik olmazsa 2013 yılı Mart veya Nisan ayında hayata geçirilmesi bekleniyor.
©AirportHaber Özel
Yorumlar Tüm Yorumlar (25)